YAPISAL KIRILMALAR ALTINDA TÜRKİYE’DE J EĞRİSİNİN ANALİZİ

1980 sonrası meydana gelen küreselleşme olgusu ile ülke ekonomilerinde yapısal değişimler yaşanmıştır. Bu dönemden sonra ülkeler, dışa dönük sanayileşme ve liberalleşme politikalarını benimsemeye başlamışlardır. Türkiye de yaşanan bu gelişmelerden etkilenmiş ve dışa açılma sürecine dahil olmuştur. İthal ikameci politikalar terk edilmiş, ithalat kotaları zamanla kaldırılmıştır. Esnek bir döviz kuru politikası uygulanmaya başlanmıştır. 1980 yılı sonrası dışa açık ve ihracata yönelik bir sanayileşme politikası benimsenmiştir. Böylece Türkiye Ekonomisi açısından dış ticaret daha da önemli bir hal almıştır. Ulusal ve uluslararası literatürde dış ticaret ile ilgili yapılan çalışmalarda kullanılan değişkenler, genellikle dış ticaret dengesi, reel döviz kuru değişimleri üzerinde yoğunlaşmaktadır. Çalışmada, literatürdeki çalışmalara ek olarak Türkiye’nin 1990:1-2016:2 dönemine ait çeyrek yıllık veriler kullanarak reel döviz kuru, ithalat fiyat endeksi ve ihracat fiyat endeksi arasındaki ilişki yapısal kırılma analizleri ele alınmaktadır. Çalışmanın ekonometrik analiz kısmında, ilk olarak birim kök testleri uygulanmış ve serilerin birinci farklarında durağan oldukları gözlenmiştir. Daha sonra ise, Maki eşbütünleşme analizi ile seriler arasında uzun dönemde bir ilişki olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Değişkenler arasındaki nedensellik ilişkisi ise Toda-Yamamoto Nedensellik analizi aracılığıyla incelenmiştir. Sonuç olarak, ithalat fiyat endeksi ve ihracat fiyat endeksinden reel döviz kuruna doğru tek yönlü bir nedensellik ilişkisi tespit edilmiştir. Ayrıca, ithalat fiyat endeksinden, ihracat fiyat endeksine doğru tek yönlü bir nedensellik ilişkisine rastlanılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Reel Döviz Kuru, Dış Ticaret Dengesi

PDF

___

AKONJI, Danmola Rasaq, WAKILI, Abba Mohammed ve SAKIRU, Oladipo Kolapo (2013), Dynamics of the Trade Balance: An empirical investigation of Nigerian J-Curve Hypothesis IOSR Journal Of Humanities And Social Science, Cilt 7, Sayı 4, ss. 51-57.
AKTAŞ, Cengiz (2010), Türkiye’de Reel Döviz Kuru ile İhracat ve İthalat Arasındaki İlişkinin VAR Tekniğiyle Analizi, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 6(11), ss. 123-140.
AY, Ahmet ve ÖZŞAHİN, Şerife (2007), Türkiye Ekonomisinde Reel Döviz Kuru ve Dış Ticaret Dengesi İlişkisi. Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi Cilt: 26, Sayı 1, ss. 1-23.
BAL, Harun ve DEMİRAL, Mehmet (2012), Reel Döviz Kuru ve Ticaret Dengesi: Türkiye\'nin Almanya ile Ticareti Örneği (2002.01-2012.09). Çukurova Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(2), ss. 45-64.
BARIŞIK, Salih ve DEMİRCİOĞLU, Elmas (2006), Exchange Rate Regime, Convertibility, Ex-port-Import Relation in Turkey (1980-2001). Zonguldak Karaehnas University Journal of Social Sciences, 2(3), ss. 71-84.
DASH, Aruna Kumar ve NARASİMHAN, V. (2011), Exchange Rate Pass-Through: How Much Do Exchange Rate Changes Affect The Prices Of Indian Exports and Imports, South Asia Economic Journal, 12(1), ss. 1-23.
DUASA, Jarita (2009), Exchange rate shock on Malaysian prices of imports and exports: an empirical analysis. Journal of Economic cooperation and Development, 30(3), ss. 99-114.
GOMEZ, F. A. R. ve PAZ, L. S. (2005), “Can Real Exchange Rate Devaluation Improve The Trade Balance? The 1990-1998 Brazilian Case,” Applied Economics Letters, 12/9, ss. 525–528.
GREGORY, Allan W. ve HANSEN Bruce E. (1996), “Residual-based tests for cointegration in models with regime shifts”, Journal of Econometrics, 70(1): 99-126.
GUJARATİ, Domadar (2004), Basic Econometrics, Fourth Edition, McGraw Hill Companies, New York.