Türk Kamu Yönetiminin Yakın Dönem Tarihsel Gelişimi Üzerine Değerlendirmeler

Bu makalede Türk Kamu Yönetimini’nin yakın dönem tarihsel süreci değerlendirilmekte ve değişime ne kadar hazır olduğu sorgulanmaktadır. Bilindiği gibi son yıllarda dünyada yaşanan gelişmeler, kamu yönetiminin de yeniden sorgulanmasına neden olmuş; bu bağlamda yirminci yüzyılın başından itibaren kabul edilen teorilerin ve uygulanan yöntemlerin yerine özel sektör yönetim teknikleri ve pratikleri ile daha çok ortak paydada buluşan yeni kamu yönetimi anlayışının kendine yer bulmasına tanıklık edilmiştir. 1980 sonrası Türkiye’de yaşanan gelişmeler de dünya üzerinde yaşanan bu gelişmelerden bir hayli etkilenildiğini de gözler önüne sermektedir. Çalışmada bu kapsamda, Türkiye özelinde, kamu yönetimi disiplininin doğuşu, gelişimi ve bugününü iç ve dış faktörlerin etkileri dikkate alınmak suretiyle değerlendirilecektir. Öncelikle Osmanlı’dan günümüze Türk Kamu Yönetiminin köklerine bakılacak, ardından Cumhuriyetin ilanından sonra yaşanan gelişmeler ele alınacaktır. Bu teorik zemin oluşturma çabasından sonra, ülkede çok partili dönemde yaşanan gelişmeler, kamu yönetiminde reformlar süreci, yabancı uzman raporları, Devlet Planlama Teşkilatı’nın kurulması, bu dönemde yapılan projeler, 1980 sonrası yapısal dönüşüm politikaları ve son dönem kamu yönetimi reformları ayrıntılı bir değerlendirmeye tabi tutulacaktır.

Anahtar Kelimeler:

Kamu Yönetimi, Tarihsel Süreç, Yabancı Uzmanlar, Reform, Etkinlik

Evaluations on the Recent Historical Development of Turkish Public Administration

In this article, the recent historical process of Turkish Public Administration is evaluated and it is questioned how ready it is for change. As it is known, the developments in the world in recent years have caused the public administration to be questioned again. In this context, it has been witnessed that the new public management approach, which meets more common grounds with private sector management techniques and practices, has found a place in place of the accepted theories and applied methods since the beginning of the twentieth century. The study in this context, Turkey in particular, the emergence of the discipline of public administration, development and effects of internal and external factors will be assessed by considering today. First of all, the roots of Turkish Public Administration from the Ottoman Empire to the present will be examined, then the developments after the declaration of the Republic will be discussed. After this theoretical groundwork, developments in the country's multi-party period, the process of reforms in public administration, foreign expert reports, the establishment of the State Planning Organization, projects done during this period, the post-1980 structural transformation policies and recent public administration reforms will be subjected to a detailed assessment.

Keywords:

Public Administration, Historical Process, Foreign Experts, Activity,

PDF

___

Ahmad, F. (2017). Modern Türkiye’nin oluşumu. Ankara: Kaynak Yayınları.
Akçakaya, M. ve Özdemir, A. (2018). Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi ve siyasal istikrar. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 53(3), 922-944.
Akman, E. (2019). Cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminde kamu politikası aktörleri. Paradoks Ekonomi, Sosyoloji ve Politika Dergisi, 15(1), 37-54.
Akpınar, T. (1997). Yarım yüzyıl önceki hocalarımız: Fritz Neumark. Tarih ve Toplum, 157, 11-17.
Altunok, M. (2011). Türkiye’de kamu yönetimi düşüncesi. Ankara: Gazi Kitabevi.
Ataman, M. (2000). Özalizm: Türkiye’de yeniden yapılanma teşebbüsü. Liberal Düşünce Dergisi, 19, 53-63.
Caiden, G. E. (1989). İdari reformun güncelliği. Türk İdare Dergisi, 61(382).
Coşkun, B. (2005). Türkiye’de kamu yönetiminde yeninden yapılanma tarihsel geçmiş ve genel bir değerlendirme. Türk İdare Dergisi, 48, 13-47.
Çevik, H. H. (2012). Kamu yönetimine giriş. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Ergun, T. (1991). Yönetimin yeniden düzenlenmesi gereksinmesi ve kamu yönetimi araştırma projesi. Amme İdaresi Dergisi, 24(4), 11-23.
Ergun, T. (2015). Kamu yönetimi kuram, siyasa, uygulama. Ankara: TODAİE Yayınları.
Eryılmaz, B. (2016). Kamu yönetimi, düşünceler, yapılar, fonksiyonlar, politikalar. İstanbul: Umuttepe Yayınları.
Findley, C. V. (2017). Modern Türkiye tarihi. İstanbul: Timaş Yayınları.
Giritli, İ. (1979). Kamu yönetimi teşkilatı ve personeli. İstanbul: İstanbul Ün. Hukuk Fakültesi Yayınları.
Göktepe, C. (2009). Demokrat Parti dönemi iç ve dış siyasi gelişmeler. İçinde A. Çaylak ve C. Götepe (Edt). Osmanlı’dan 2000’li yıllara Türkiye’nin politik tarihi (ss. 361-383). Ankara: Savaş Yayınevi.
Güler, B. A. (2015). Yönetim bilimi ya da kamu yönetimi: yöntembilimsel özellikler üzerine. İçinde F. Kartal (Edt). Türkiye’de Kamu Yönetimi ve Kamu Politikaları. (ss. 1-14). Ankara: TODAİE Yayınları.
Güler, B. A. (2016). Yeni sağ ve devletin değişimi yapısal uyarlama politikaları, 1980-1995. Ankara: İmge Kitabevi.
Güler, C. (2015). Türkiye’de çok partili düzene geçişte (1945-1950) Serbest Fırka deneyiminin izleri. Tarih Araştırmaları Dergisi, 34(57), 291-316.
Güler, F. D. (2003). Türk kamu yönetiminin evrimi. Amme İdaresi Dergisi, 36(1), 1-30.
Haytoğlu, E. (1997). Türkiye’de demokratikleşme süreci ve 1945’te çok partili siyasi hayata geçişin nedenleri (1908-1945). Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3, 46-53.
Heywood, A. (2018). Küresel siyaset. (Çev: N. Uslu ve H. Özdemir). Ankara: BB101 Yayınları.
İnalcık, H. (2016). Osmanlı ve modern Türkiye – araştırmalar, Ankara: Timaş Yayınları.
Karatepe, Ş. ve Altunok, H. (2019). Cumhurbaşkanlığı politika kurullar. Ankara: Püf Yayıncılık.
Lewis, B. (1991). Modern Türkiye’nin doğuşu. (Çev: M. Kıratlı). Ankara: TTK Yayını.
Neumark, F. (2017). Boğaziçine sığınanlar. (Çev: Ş. A. Bahadır). İstanbul: Kopernik Kitap.
Ortaylı, İ. (2008). Türkiye teşkilat ve idare tarihi. Ankara: Cedit Neşriyat.
Ortaylı, İ. (2010). Türkiye’nin yakın tarihi. İstanbul: Timaş Yayıncılık.
Ödemiş, İ. S. (2014). Enderun mektebi ve demokratik eğitim modeli perspektifinden mesleki eğitim: teorik bir çözümleme. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 3(3), 65-75.
Önen, M. ve Kurnaz, S. (2017). Kamu yönetimi reformlarında yeni perspektifler ve arayışlar. ASSAM Uluslararası Hakemli Dergi, 4(8), 51-69.
Övgün, B. (2013). Kamu yönetiminde dönüşüm, Ankara: Nika Yayınevi.
Öz, E. (1996). Türkiye’de demokrasiye geçiş süreci (1944-1950). Liberal Düşünce, 3, 61-83.
Özer, M. A., Yaylı, H., Batmaz, N. ve Akçakaya, M. (2015). Kamu yönetimi klasik (yapı ve süreçler), Ankara: Adalet Yayınevi.
Özer, M. A. (2019). Kamu hizmeti anlayışında değişim ve yeni sağ politikalar. Emek ve Toplum Dergisi, 8(20), 10-42.
Öztürk, Ş., Nas, F. ve İçöz, E. (2008). 24 Ocak kararları, neoliberal politikalar ve Türkiye tarımı. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(2), 15-32.
Payaslıoğlu, A. T. (1971). İdari reformun yönü ve stratejisi. Amme İdaresi Dergisi, 4(2), 3-13.
Polatoğlu, A. (2003). Kamu yönetimi genel ilkeler ve türkiye uygulaması. Ankara: ODTÜ Yayınları.
Pustu, Y. (2018). Türkiye’nin idari reform deneyimi. İçinde M. A. Özer ve U. Ayhan (Edt). Kamu yönetimi tartışmaları (ss. 305-321). Ankara: Gazi Kitabevi.
Sencer, M. (1992). Türkiye’nin yönetim yapısı. İstanbul: Alan Yayıncılık.
Songür, N. (2015). Kamu yönetiminde değişim ve stratejik planlama. İçinde F. Kartal (Edt). Türkiye’de kamu yönetimi ve kamu politikaları (205-219). Ankara: TODAİE Yayınları.
Sürgit, K. (1972). Türkiye'de idari reform. Ankara: TODAİE Yayınları No: 128.
Şaylan, G. (1980). Türkiye’de devlet kapitalizminin bunalımı ve KİT’ler sorunu. Amme İdaresi Dergisi, 13(3), 79-94.
Şener, B. ve Çolak, Ç. D. (2015). Türkiye’deki yeni sağın kamu yönetimi anlayışı: Turgut Özal ve ANAP. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 18, 393-417.
T.C. Yüksek Seçim Kurulu (2020). Milletvekilleri seçimleri. Erişim adresi: http://www.ysk.gov.tr/doc/dosyalar/1923-2011-MVSecimleri-Tuik.pdf. Son erişim tarihi: 03.11.2020.
Tatar, T. (2006). Türk Kamu Yönetiminde İdari Reformlar Bağlamında ‘Reform’ Yönetimi (Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Tekeli, İ. ve İlkin, S. (1982). Uygulamaya geçerken Türkiye’de devletçiliğin oluşumu. Ankara: ODTÜ İİBF Yayını.
Tortop, N., İsbir, E., Aykaç, B., Yayman, H. ve Özer, M. A. (2016). Yönetim bilimi. Ankara: Nobel Yayınevi.
Tutum, C. (1994). Kamu yönetiminde yeniden yapılanma. Ankara: TESAV Yayınları.
TÜİK (2012). Milletvekili genel seçimleri 1923-2011. Ankara: TÜİK Yay.
Uluç, A. V. (2014). Liberal - muhafazakâr siyaset ve Turgut Özal’ın siyasi düşüncesi. Yönetim Bilimleri Dergisi, 12(23), 107-140.
Yayla, A. (2018). Özal, Özal reformları ve liberalizm. İçinde M. Yılmaz (Ed.), Modern Türkiye’de siyasi düşünce, liberalizm serisi cilt 7 (205-219). İstanbul: İletişim Yayınları.
Yayman, H. (2000). Türkiye’de devletçilik politikasının gelişimi üzerine. Karınca Dergisi, 65(757), 35-41.
Yayman, H. (2005). Türkiye’nin idari reform politiği (Doktora Tezi). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Yayman, H. (2016). Türkiye’de devlet reformu ve başkanlık sistemi. İstanbul: Doğan Kitap.