İpek Beyza ALTIPARMAK, Abdullah DURAKOĞLU

‘Hayvan Çiftliği’ Adlı Eseri Bağlamında George Orwell’ın Tarihi ve Sosyolojik Tespitlerini Değerlendirmek

İngiliz edebiyatının önemli isimlerinden olan George Orwell, 1903-1950 yılları arasında yaşamış ve yazdığı eleştiri yazıları ile tanınmıştır. Roman, öykü, deneme gibi farklı türlerde pek çok eseri bulunmaktadır. Bu eserlerinden biri de 1945 yılında Birleşik Krallık’ta yayınlanan Hayvan Çiftliği adlı romanıdır. Eserde hayvanlar üzerinden kurgulanan daha adaletli daha eşitlikçi bir sistem hayalinin daha sonra nasıl bir diktatörlüğe dönüştüğü anlatılmaktadır. Bu dönüşüm, en başında haklı görünen eşitlik ve adalet istemleri üzerinden mevcut sömürü düzenine başkaldırı olarak doğmuştur. Bu başkaldırı ile daha sonra domuzların önderliğinde insanlardan daha da baskıcı ve daha zalimce bir diktatörlük kurulmuştur. Yaşanan gerçekliklerle beslendiği iddia edilen bu kurgu aynı zamanda Stalinizm eleştirisi olarak karşımıza çıkmaktadır. George Orwell, eserindeki olay kurgularını 1917 yılında yaşanan Rus Devrimi ile ve sonrasında ortaya çıkan yönetim biçimi ve lider olan Stalin ile bağdaştırarak oluşturmuştur. Stalin’in benimsediği ve uyguladığı idare biçimi romanda hayvanlar üzerinden anlatılmıştır. Daha iyi ve eşit bir yaşam isteyen hayvanlar bir lider etrafında toplanarak ideal düşüncelerini sistemleştirmişler ve onun etrafında birlik olmalarını sağlayan çeşitli unsurlar geliştirmişlerdir. İdeal düzen arayışı tıpkı Orwell’ın yaşadığı dönemde olduğu gibi insanları, onlara daha iyi bir hayat vaadi sunarak etrafında toplayan ideal bir ekonomik ve siyasal sistem gibi yayılmış ve nihayetinde inananları sistemin öznesi olmaktan çıkarmış ve sisteme hizmet eden birer araç haline getirmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Rus Devrimi, emek, sömürü

PDF

___

Baechler, J. (1986). Kapitalizmin kökenleri. (Çev: M. A. Kılıçbay). Ankara: Savaş Yayınları. Barut, Y. ve Duran, V. (2019). İbn Haldun’un eğitimle ilgili fikirlerinin medeniyetler çatışması bağlamında incelenmesi. İbn Haldun Çalışmaları Dergisi, 4 (1), 21-48.
Bozkurt, K., Günay A. ve Çelik R. (2018). Hayvan çiftliği romanındaki ast üst ilişkilerinin efendi-köle diyalektiği bağlamında incelenmesi. International Journal of Economic and Administrative Studies, 17, 319-332.
Çelik, S. (2020). George Orwell’ın “Hayvan Çiftliği” adlı eserinin satirik çerçevede incelenmesi. Anasay, 11, 209-226.
Çiftçi, G. (2013). Kitap incelemesi: Animall Farm (Hayvan çiftliği). Journal Of International Management, Educational And Economics Perspectives, 1(2), 15-16.
Coşkun, H. (2015). Sosyal psikoloji. H. Coşkun (Ed.), 3. Baskı. Tutumlar (ss. 115-134). İstanbul: Lisans Yayıncılık.
Coşkun, H. ve Göçmen, Ö. (2019). Uygulamalı sosyal psikoloji. C. Ş. Çukur ve G. Sayılan (Ed.). Rehabilitasyonda sosyal psikolojik yaklaşımlar ve uygulamalar (s.s. 657-680). Ankara: Nobel Yayıncılık.
Engels, F. (2002). Komünizmin ilkeleri. (Çev: S. Ege). Ankara: Bilim ve Sosyalizm Yayınları. Fidan, İ. (2018). Kitap incelemesi hayvan çiftliği. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6, 184-189. , Giddens, A. (2013). Sosyoloji. İstanbul: Kırmızı Yayınları.
Kağıtçıbaşı, Ç. (1988). İnsan ve insanlar. İstanbul: Evrim Basım Yayın Dağıtım.
Khairmukhanmedov, N. (2007). Stalin dönemindeki siyasi muhalifleri tasfiye uygulamaları ve çalıştırma kampları. Bilig, 41, 155-174.
Kılıçbay, M. A. (1994). Cumhuriyet ya da birey olmak. Ankara: İmge Kitabevi.
Marx, Karl. (2003). Kapital (1. Cilt). (Çev: A. Bilgi), Ankara: Eriş Yayınları.
Orwell, G. (2018). Edebiyat üzerine. (Çev: Y. Çetin), İstanbul: Sel Yayıncılık.
Orwell, G. (2020). Hayvan çiftliği. (Çev: C. Üster), İstanbul: Can Yayıncılık.
Özkan, S. (2018). Politik iktidar bağlamında hayvan çiftliği romanı. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 7(2), 1434-1437.
Özsoy, İ. (2016). Sovyet sisteminin çöküşünden tarihi ve evrensel dersler. Bilig, 39, 163-194.
Şahin, A. (2017). George Orwell’in hayvan çiftliği isimli romanının iki türkçe çevirisinin karşılaştırılması. The Journal of Academic Social Science Studies, 56, 213-226.
Tuna, D. (2016). Bir yazınsal yapıt ve çevirileri üzerinden propaganda, ikna ve rıza söylemlerini okumak. Rumeli’de Dil ve Edebiyat Dergisi, 7, 87-106.
Uysal, M. B. (2012). George Orwell’ın 1984’ü: Toplumsal değerler ve anti-ütopya. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9, 133-142.
Yılmaz, R. (2014). Anlatı yoluyla dünyanın zihinsel yeniden kurulumu: “Palto”, “Dönüşüm” ve “Hayvan Çiftliği” romanlarının alımlama pratikleri üzerine bir inceleme (Doktora Tezi). Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
Zabun, B. (2017). Toplumsal değişme üzerine etkili olan faktörler. İçinde Z. Kızmaz ve H. Beşirli (Edt.), Değişim sosyolojisi. (ss. 84-100). İstanbul: Lisans Yayıncılık.