Developing a Scale to Determine University Students' Awareness Level of Substance Use

The aim of this study is to develop a scale in order to determine the awareness levels of university students towards drug use. There is no scale to determine the level of awareness of university students about drug abuse in Turkey To improve scale, a pool of questions has been created primarily. The 70 questions in the question pool were sent to 20 experts in the field. In the expert opinion form developed by Lawshe, each item is given options that are appropriate, viable and not appropriate. According to expert opinions, the CVI index values of each item was calculated and the final form of the pool of questions were prepared with a draft questionnaire of 57 questions. The survey was applied to 1031 people who were students in the 2019-2020 academic year of Sivas Cumhuriyet University. As a result of the application of clarifying factor analysis during the scale development phase, a structure consisting of 5 factors and 28 substances that explain 48% of the total variance was obtained. It was observed that the model was well-matched by subsequent confirmatory factor analysis for the scale. In the study, the total Cronbach α value of the scale was found to be 0.880. This research showed that this scale, developed to determine the level of awareness of drug use among university students, is accurate and reliable and that the scale can be used in field-related studies.

Üniversite Öğrencilerinin Madde Kullanımına Yönelik Farkındalık Düzeylerini Belirleyecek Ölçeğin Geliştirilmesi

Bu çalışmada, üniversite öğrencilerinin madde kullanımına yönelik farkındalık düzeylerinin belirlenmesi amacıyla ölçek geliştirmektir. Türkiye‟de üniversite öğrencilerinin madde bağımlılığına karşı farkındalık düzeyini belirlemeye yönelik bir ölçek bulunmamaktadır. Ölçek geliştirmek için öncelikle soru havuzu oluşturulmuştur. Soru havuzunda yer alan 70 soru alanında uzman 20 kişiye gönderilmiştir. Lawshe tarafından geliştirilmiş olan uzman görüş formunda her maddenin uygun, kalabilir ve uygun değil seçenekleri verilmiştir. Uzman görüşlerine göre her bir maddenin CVI index değerleri hesaplanmış ve soru havuzunun son şekli 57 sorudan oluşan taslak anket hazırlanmıştır. Anket Sivas Cumhuriyet Üniversitesinde 2019-2020 öğretim döneminde öğrenim gören 1031 kişiye uygulanmıştır. Ölçek geliştirme aşamasında açımlayıcı faktör analizi uygulaması sonucunda toplam varyansın %48‟ini açıklayan 5 faktör ve 28 maddeden oluşan yapı elde edilmiştir. Ölçek için daha sonra doğrulayıcı faktör analizi yapılarak modelin iyi uyumlu olduğu gözlenmiştir. Çalışmada ölçeğin toplam Cronbach α değeri 0,880 bulunmuştur. Bu çalışma üniversite öğrencilerinin madde kullanımına yönelik farkındalık düzeylerinin belirlenmesi amacıyla geliştirilen bu ölçeğin geçerli ve güvenilir olduğunu ve ölçeğin alanla ilgili araştırmalarda kullanılabileceğini göstermiştir.

PDF

___

Akpınar Özdemir, G. (2011). Gazi Eğitim Fakültesi birinci sinif öğrencilerinin madde bağimliliği ile ilgili görüşleri (Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.

Altıntaş, H., Temel, F., Esin Benli, D., Çınar, G., Gelirer, Ö., Gün, F. A., ... & Kundakçı, N. (2004). Tıp fakültesi birinci sınıf öğrencilerinin madde bağımlılığı ile ilgili bilgi, görüş ve tutumları. Journal of Dependence, 5, 107-114.

Avrupa Uyuşturucu ve Uyuşturucu Bağımlılığını İzleme Merkezi (2017). Avrupa uyuşturucu raporu 2017: temel sorunlar özeti. Lüksemburg: Avrupa Birliği Resmi Yayın Ofisi. Erişim Adresi:http://www.emcdda.europa.eu/

Bayram, M. (2013). İnsan hakları açısından madde bağımlılığının değerlendirilmesi (Yüksek Lisans Tezi). Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.

Büyüköztürk, Ş. (2002). Sosyal bilimler için veri ve analizi el kitabı: istatistik, araştırma deseni, SPSS uygulamaları ve yorum. Ankara: Pegem Yayıncılık.

Ceyhun, B., Oğuztürk, Ö., & Ceyhun, A. G. (2001). Madde kullanma eğilimi ölçeğinin geçerlik ve güvenilirliği. Klinik Psikiyatri, 4, 87-93.

Eker, F., Akkuş, D., & Kapısız, Ö. (2013). Ergenler için madde bağımlılığından korunma öz-yeterlik ölçeğinin geliştirilmesi ve psikometrik değerlendirilmesi. Journal of Psychiatric Nursing/Psikiyatri Hemsireleri Dernegi, 4(1), 7- 12. doi: 10.5505/phd.2013.74936

Ersoy, Ö. (2015). Kahramanmaraş il merkezindeki lise son sınıf öğrencilerinde madde bağımlılığı ve etkileyen faktörler (Uzmanlık Tezi). Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi, Adana.

Havaçeliği Atlam, D., & Yüncü, Z. (2017). Üniversitesi öğrencilerinde sigara, alkol, madde kullanım bozukluğu ve ailesel madde kullanımı arasındaki ilişki. Klinik Psikiyatri Dergisi, 20(3), 161-170.

İçişleri Bakanlığı (2019). Türkiye uyuşturu raporu. Ankara: Emniyet Genel Müdürlüğü Narkotik Suçlarla Mücadele Daire Başkanlığı. Erişim Adresi: http://www.narkotik.pol.tr/kurumlar/narkotik.pol.tr/TUB%C4%B0M/Ulusal%20Yay%C4%B1nlar/2019- TURKIYE-UYUSTURUCU-RAPORU.pdf

İlhan, M., & Çetin, B. (2014). Lısrel ve Amos programları kullanılarak gerçekleştirilen yapısal eşitlik modeli (yem) analizlerine ilişkin sonuçların karşılaştırılması. Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi, 5(2), 26-42.

Karagöz, Y. (2017). Spss ve Amos uygulamalı nitel-nicel-karma bilimsel araştırma yöntemleri ve yayın etiği. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.

Karagöz, Y., Bardakçı, S., Demir, B., Arslan, R., & Yemez, İ. (2016). İİBF öğrencilerine yönelik matematik tutum ölçeği geliştirilmesi. International Journal of Economic and Social Research, 12(2), 39-55.

Köse, E. Ö., Gül, Ş., & Keskin, B. (2016). Ortaöğretim öğrencilerinin madde bağımlılığı ile ilgili farkındalık ve bilgi düzeylerinin incelenmesi. Bağımlılık Dergisi, 18(1), 8-15.

Lawshe, C. H. (1975). A quantitative approach to content validity. Personnel psychology, 28(4), 563-575.

Nakip, M. (2006). Pazarlama araştırmaları teknikler ve (Spss) destekli uygulamalar. Ankara: Seçkin Yayıncılık.

Polat, H., & Kök, B. (2019). Toplumda madde bağımlılığı algısı: bir ölçek geliştirme çalışması. Bağımlılık Dergisi, 20(3), 119-132.

Potas, N., Erçetin, Ş., Yılmaz, M., Açıkalın, N., Güngör, H., Akyol, S., Karaman, T., Menteşe, M., & İli, K. (2015). Gençlerin madde bağımlılığı ve bağımlılarına ilişkin bilgi, farkındalık, algı ve damgalamalarının belirlenmesi projesi raporu. Ankara: Uluslararası Bilim Derneği. Erişim Adresi: http://iscass.org/uploads/file/Madde-Bagimliligi-ProjeRaporu_Baski-1.pdf

Sağar, M. E. (2014). Lise öğrencilerinin madde bağımlılığına yönelik tutumları ile yaşam doyumu arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.

Schumacker, R. E. (2006). Teacher's corner: conducting specification searches with Amos. Structural Equation Modeling, 13(1), 118-129.

Sel, A., & Yıldız, Z. (2020). Öğretmenlerin engelli bireylere yönelik algı ve tutumu: ölçek geliştirme, analizi ve yorumu. Adıyaman: İksad Yayınevi.

Tezbaşaran, A. A. (1996). Likert tipi ölçek geliştirme kılavuzu. Ankara: Psikologlar Derneği Yayınları.

Ulusoy, K. (2017). Tarih öğretmenlerinin madde bağımlılığı ve medya bağımlılığı ile ilgili düşünceleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(1), 385-400.

Uzun, S., & Kelleci, M. (2018). Lise öğrencilerinde madde bağımlılığı: Madde bağımlılığından korunma konusundaki öz yeterlikleri ve ilişkili faktörler. Dusunen Adam, 31(4), 356-363.