Vergi Yükü ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye Örneği1

1969-2013 döneminde Türkiye ekonomisinde vergi yükü ile ekonomik büyüme arasındaki ilişkinin incelendiği ve Markov rejim değişim tekniğinin kullanıldığı bu çalışmada, ekonominin içerisinde bulunduğu daralma ve genişleme dönemlerinde dolaysız vergilerin gayrisafi yurtiçi hasıla içerisindeki payının artmasının ekonomik büyümeyi negatif yönde, dolaylı vergilerin gayrisafi yurtiçi hasıla içerisindeki payının artmasının ise ekonomik büyümeyi pozitif yönde etkilediği sonuçlarına ulaşılmıştır. Bu sonuçlarla çalışmanın kapsadığı dönemde içsel ekonomik büyüme modellerinin vergi politikaları ile ilgili ileri sürdüğü görüşün Türkiye ekonomisi açısından geçerli olduğu ortaya konulmuştur.

The Relationship between Tax Burden and Economic Growth: The Case of Turkey

In this study which aims to investigate the relationship between tax burden and economic growth in Turkish economy during the period of 1969-2013 by using Markov regime switching model it has been found out that increases in direct taxes as a percentage of gross domestic product affect the economic growth negatively however increases in indirect taxes as a percentage of gross domestic product affect it positively during economic contraction and expansion periods. The results indicate that argument introduced by endogenous economic growth models regarding tax policies is valid for Turkish economy for the period covered by the study.

___

Açıkgöz, Ş. (2008), "Türkiye'de Vergi Gelirleri, Vergi Yapısı ve İktisadi Büyüme: 1968-2006", Ekonomik Yaklaşım, 19(68), 91-113.
Akdoğan, A. (1999), Kamu Maliyesi, Gazi Kitabevi, Ankara.
Anastassiou, T. ve Dritsaki, C. (2005), "Tax Revenues and Economic Growth: An Empirical Investigation for Greece Using Causality Analysis", Journal of Social Sciences, 1(2), 99-104.
Ardıç, O., Erus, B. ve Soydan, G. (2010), "An Evaluation of Indirect Taxes in Turkey", Economics Bulletin, 30(4), 2787-2801.
Arnold, J. (2008), "Do Tax Structures Affect Aggregate Economic Growth? Empirical Evidence from a Panel of OECD Countries", Economics Department Working Papers, 643, OECD.
Arısoy, İ. ve Ünlükaplan, İ. (2010), "Tax Composition and Growth in Turkey: An Empirical Analysis", International Research Journal of Finance and Economics, 59, 50-61.
Barışık, S., Çevik, E.İ. ve Çevik, K.N. (2010), "Türkiye'de Okun Yasası, Asimetri İlişkisi ve İstihdam Yaratmayan Büyüme: Markov-Switching Yaklaşımı", Maliye Dergisi, 159, 88-102.
Barro, R.J. (1990), "Government Spending in a Simple Model of Endogenous Growth", Journal of Political Economy, 98(5), 103-125.
Benos, N. (2009), "Fiscal Policy and Economic Growth: Empirical Evidence from EU Countries", MPRA Paper, 19174.
Bildirici, M. ve Bozoklu, Ü. (2007), "Bireysel Beklentiler ve Çoklu Ekonomik Denge: Markov Geçiş Modeli", 8. Türkiye Ekonometri ve İstatistik Kongresi, 24- 25 Mayıs, Malatya.
Canavire-Bacarreza, G., Martinez-Vazquez, J. ve Vulovic, V. (2013), "Taxation and Economic Growth in Latin America", IDB Working Paper Series, 431, Inter- American Development Bank.
Çatık, A.N. ve Önder, A. Ö. (2011), " Inflationary Effects of Oil Prices in Turkey: A Regime-Switching Approach", Emerging Markets Finance and Trade, 47(5), 125-140.
De Wet, A.H., Schoeman, N.J. ve Koch, S.F. (2005), "The South African Tax Mix and Economic Growth", South African Journal of Economic and Management Sciences, 8(2), 201-210.
Durkaya, M. ve Ceylan, S. (2006), "Vergi Gelirleri ve Ekonomik Büyüme", Maliye Dergisi, 150, 79-89.
Easterly, W. ve Rebelo, S. (1993), "Fiscal Policy and Economic Growth: An Empirical Investigation", NBER Working Paper, 4499, Cambridge, Mass.
Engen, S. ve Skinner, J. (1992), "Fiscal Policy and Economic Growth", NBER Working Paper, 4223, National Bureau of Economic Research, Cambridge, Mass.
Erdoğan, E., Topcu, M. ve Bahar, O. (2013), "Vergi Gelirleri ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye Ekonomisi Üzerine Eşbütünleşme ve Nedensellik Analizi", Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 50(576), 99-109.
Göçer, İ., Mercan, M., Bulut, Ş. ve Dam, M.M. (2010), "Ekonomik Büyüme ile Vergi Gelirleri Arasındaki İlişki: Sınır Testi Yaklaşımı", Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 28, 97-110.
Hamilton, J.D. (1989), "A New Approach to the Economic Analysis of Nonstationary Time Series and the Business Cycle, Econometrica, 57(2), 357-384.
Kar, M. ve Taban, S. (2003), "Türkiye'de Kamu Harcama Türlerinin Ekonomik Büyümeye Etkileri", Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 58(3), 145-169.
Katırcıoğlu, S.T. (2010), "Is There a Long-Run Relationship Between Taxation and Growth: The Case of Turkey", Romanian Journal of Economic Forecasting, 13(1), 99-106.
Kibritçioğlu, A. (1998), "İktisadi Büyümenin Belirleyicileri ve Yeni Büyüme Modellerinde Beşeri Sermayenin Yeri", Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 53(1- 4), 207-230.
King, R.G. ve Rebelo, S. (1990), "Public Policy and Economic Growth: Developing Neoclassical Implications", Journal of Political Economy, 98(5), 126-150.
Kneller, R., Bleaney, M.F. ve Gemmell, N. (1999), "Fiscal Policy and Growth: Evidence from OECD Countries", Journal of Public Economics, 74, 171-190.
Koch, S.F., Schoeman, N.J. ve Van Tonder, J.J. (2005), "Economic Growth and the Structure of Taxes in South Africa: 1960-2002", South African Journal of Economics, 73(2), 190-210.
Koç, S. (2008), "Tek ve Çok Değişkenli Rejim Değişim Modellerinin Türkiye Ekonomik Göstergelerine Uygulanması", Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Krolzig, H.M. (1997), Markov-Switching Vector Autoregressions: Modelling, Statistical Inference, and Application to Business Cycle Analysis, Berlin: Springer.
Kuan, C-M. (2002), Lecture on the Markov Switching Model, Institute of Economics Academia Sinica, http://homepage.ntu.edu.tw/~ckuan/pdf/Lec-Markov_note.pdf
Lee, J. ve Strazicich, M.C. (2003), "Minimum Lagrange Multiplier Unit Root Test with Structural Breaks", The Review of Economics and Statistics, 85(4), 1082-1089.
Lee, Y. ve Gordon, R.H. (2005), "Tax Structure and Economic Growth", Journal of Public Economics, 89, 1027-1043.
Lucas, R.E. (1990), "Supply-Side Economics: An Analytical Review", Oxford Economic Papers, New Series, 42(2), 293-316.
Mangır, F. ve Ertuğrul, H.M. (2012), "Vergi Yükü ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: 1988-2011 Türkiye Örneği", Maliye Dergisi, 256-265.
Marsden, K. (1984), "Links Between Taxes and Economic Growth Some Empirical Evidence", World Bank Staff Working Papers, 605, Washington DC.
Milesi-Ferretti, G.M. ve Roubini, N. (1995), "Growth Effects of Income and Consumption Taxes: Positive and Normative Analysis", NBER Working Paper, 5317, National Bureau of Economic Research, Cambridge, Mass.
Mucuk, M. ve Alptekin, V. (2008), "Türkiye'de Vergi Gelirleri ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: VAR Analizi (1975-2006)", Maliye Dergisi, 155, 159-174.
Öztürk, N. (2013), Kamu Maliyesi, Ekin Kitabevi, Bursa.
Padda, I.U.H. ve Akram, N. (2009), "The Impact of Tax Policies on Economic Growth: Evidence from South-Asian Economies", The Pakistan Development Review, 48(4), 961-971.
Parasız, İ. (1997), Modern Büyüme Teorileri, Ezgi Kitabevi, Bursa.
Perron, P. (1989), "The Great Crash, the Oil Price Shock, and the Unit Root Hypothesis", Econometrica, 57(6), 1361-1401.
Solow, R. (1956), "A Contribution to the Theory of Economic Growth", The Quarterly Journal of Economics", 70(1), 65-94.
Şahin, A. (2009), "Türkiye'de Optimal Mali Kurallar Açısından Vergi Politikaları ve Vergi Yükü Değerlendirmesi", Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
Tekbaş, A. ve Dökmen, G. (2007), "Türkiye'de Vergi Yükünün Bölgesel Dağılımı", Maliye Dergisi, 153, 196-213.
Tosun, M.S. ve Abizadeh, S. (2005), "Economic Growth and Tax Components: An Analysis of Tax Changes in OECD", Applied Economics, 37, 2251-2263.
Temiz, D. (2008), "Türkiye'de Vergi Gelirleri ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: 1960- 2006 Dönemi", 2. Ulusal İktisat Kongresi, 20-22 Şubat, İzmir.
Türk, İ. (1999), Kamu Maliyesi, Turhan Kitabevi, Ankara.
Ünlükaplan, İ. ve Arısoy, İ. (2011), "Vergi Yükü ve Yapısı ile İktisadi Büyüme Arasındaki Dinamik Etkileşimler Üzerine Uygulamalı Bir Analiz", ODTÜ Gelişme Dergisi, Nisan, 38, 71-100.
Veronika, B. ve Lenka, J. (2012), "Taxation of Corporations and their Impact on Economic Growth: The Case of EU Countries", Journal of Competitiveness, 4(4), 96-108.
Widmalm, F. (2001), "Tax Structure and Growth: Are Some Taxes Better than Others?", Public Choice, 107(3/4), 199-219.