Türkiye'de Ortodoks Mali Uyum Dönemleri ve Ekonomik Etkileri

Konjonktürel etkilerden arındırılmış birincil dengenin GSYH içindeki payının bir veya birkaç yıl içerisinde belirli bir oranda artması ve bu süreç içerisinde hiç azalmaması olarak tanımlanan ortodoks mali uyumun ekonomik etkilerinin olumlu olacağı fikri ana akım iktisadın temel argümanlarından biridir. Ancak bu fikir, ülkelerin yapısal özelliklerinin farklı sonuçlar doğurabileceği gerçeğini görmezden gelmektedir. Bu nedenle bu çalışma, Türkiye'de 1980-2013 yılları arasında ortodoks tanımlı mali uyum dönemlerinin tespit edilmesine ve bu dönemlerin ekonomik etkilerini analiz etmeye odaklanmıştır. Mali uyum dönemlerinin belirlenebilmesi için yapısal birincil denge hesaplanmış, ardından bu mali uyum dönemlerinin ekonomik etkileri ortalama analizi yöntemiyle incelenmiştir. Bulgular, ortodoks beklentilerin Türkiye'de gerçekleşmediğini göstermektedir.

Orthodox Fiscal Adjustment Periods and Its Economic Effects in Turkey

One of the key arguments of mainstream economics is that economic effects of the fiscal adjustment, defined as cyclically adjusted primary balance improve by at least a determined per cent of GDP and don't decrease in the same period, are positive. However this idea ignores the fact that structural characteristics of the countries may yield different results. Therefore, this study focuses to determine orthodox defined periods of the fiscal adjustment in Turkey between the years 19802013 and to analyse economic effects of these periods. Firstly, structural primary balance was calculated in order to determine fiscal adjustment periods. Then, the economic effects of the determined fiscal adjustment periods were examined by the mean analysis method. Results indicate that the orthodox expectations have not materialised for Turkey.

___

Agnello, L. ve Sousa, R.M. (2012), "Fiscal Adjustments and Income Inequality: A First Assessment", Applied Economics Letters, 19(16), 1627-1632.
Alesina, A. (2010), "Fiscal Adjustments: Lessons from Recent History", Yayınlanmamış Bildiri, Ecofin Meeting, http://www.economics.harvard.edu/ app/webroot/files/faculty/2_Fiscal%20Adjustments_lessons.pdf (Erişim Tarihi: 30.08.2012)
Alesina, A. ve Perotti, R. (1995), "Fiscal Expansions and Adjustments in OECD Countries", Economic Policy, 10(21), 205-248.
Alesina, A. ve Perotti, R. (1997), "Fiscal Adjustments in OECD Countries: Composition and Macroeconomic Effects", International Monetary Fund Staff Papers, 44(2), 210-248.
Alesina, A. ve Ardagna, S. (1998), "Fiscal Adjustments: Why They Can Be Expansionary", Economic Policy, 27, 487-545.
Alesina, A. ve Ardagna, S. (2010), "Large Changes in Fiscal Policy: Taxes Versus Spending", Tax Policy and the Economy, 24, 35-68.
Alesina, A., Perotti, R. ve Tavares, J. (1998), "The Political Economy of Fiscal Adjustments", Brookings Papers on Economic Activity, 1:1998, 197-266.
Alesina, A., Ardagna, S., Perotti, R. ve Schiantarelli, F. (1999), "Fiscal Policy, Profits, and Investment", NBER Working Paper, No. 7207, 1-51.
Bağımsız Sosyal Bilimciler (BSB) (2009), Türkiye'de ve Dünyada Ekonomik Bunalım, 2008-2009, İstanbul: Yordam.
Baldacci, E., Hillman, A.L. ve Kojo, N.C. (2004), "Growth, Governance, and Fiscal Policy Transmission Channels in Low-Income Countries", içinde: S. Gupta, B. Clements and G. Inchauste (Ed.), Helping Countries Develop: The Role of Fiscal Policy, Washington, DC, IMF, 67-104.
Barro, R. (1974), "Are Government Bonds Net Wealth?", The Journal of Political Economy, 82(6), 1095-1117.
Bertola, G. ve Drazen, A. (1993), "Trigger Points and Budget Cuts: Explaining the Effects of Fiscal Austerity", American Economic Review, 83(1), 11-26.
Blanchard, O.J. (1990), "Can Severe Fiscal Contractions Be Expansionary? Tales of Two Small European Countries: Comment", NBER Macroeconomics Annual, 5, 111-116.
Boratav, K. (2007), Türkiye İktisat Tarihi, 1908-2005, Ankara: İmge Kitabevi Yayınları.
Boratav, K., Türel, O. ve Yeldan, E. (1996), "Dilemmas of Structural Adjustment and Environmental Policies Under Instability: Post-1980 Turkey", World Development, 24 (2), 373-393.
Clements, B., Gupta, S. ve Inchauste, G. (2004), "Fiscal Policy for Economic Development: An Overview", içinde: S. Gupta, B. Clements ve G. Inchauste (Ed.), Helping Countries Develop: The Role of Fiscal Policy, Washington, DC, IMF, 1-22.
Çebi, C. ve Özlale, Ü. (2012), "Türkiye'de Yapısal Bütçe Dengesi ve Mali Duruş", İktisat İşletme ve Finans, 27(310), 9-38.
Drazen, A. (1990), "Can Severe Fiscal Contractions Be Expansionary? Tales of Two Small European Countries: Comment", NBER Macroeconomics Annual, 5, 117-122.
Feldstein, M. (1982), "Government Deficits and Aggregate Demand", Journal of Monetary Economics, 9, 1-20.
Giavazzi, F. ve Pagano, M. (1990), "Can Severe Fiscal Contractions Be Expansionary? Tales of Two Small European Countries", NBER Macroeconomics Annual, 5, 111-116.
Giavazzi, F. ve Pagano, M. (1996), "Non-Keynesian Effects of Fiscal Policy Changes: International Evidence and Swedish Experience", Swedish Economic Policy Review, 3(1), 67-103.
Giavazzi, F., Jappelli, T. ve Pagano, M. (2000), "Searching for Non-linear Effects of Fiscal Policy: Evidence from Industrial and Developing Countries", NBER Working Paper, 7460, 1-36.
Giorno, C., Richardson, P., Roseveare, D. ve van den Noord, P. (1995), "Potential Output, Output Gaps and Structural Budget Balances", OECD Economic Studies, 24, 167-209.
Girouard, N. ve André, C. (2005), "Measuring Cyclically-Adjusted Budget Balances for OECD Countries", OECD Economics Department Working Papers, 434, 1-42.
Gupta, S., Clements, B., Baldacci, E. ve Mulas-Granados, C. (2004), "Fiscal Policy, Expenditure Composition, and Growth in Low-Income Countries", içinde: S. Gupta, B. Clements ve G. Inchauste (Ed.), Helping Countries Develop: The Role of Fiscal Policy, Washington, DC, IMF, 23-47.
Kalkınma Bakanlığı (2015), Ekonomik ve Sosyal Göstergeler, http://www.kalkinma.gov.tr/Pages/EkonomikSosyalGostergeler.aspx Tarihi: 21.03.2015) (Erişim
Lambertini, L. ve Tavares, J. (2003), "Exchange Rates and Fiscal Adjustments: Evidence from the OECD and Implications for EMU", Boston College Economics Working Papers, 576, 1-25.
Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü (BÜMKO) (2015), Bütçe Büyüklükleri ve Bütçe Gerçekleşmeleri İstatistikleri, http://www.bumko.gov.tr/ TR,157/butce-buyuklukleri-ve-butce-gerceklesmeleri.html 21.03.2015) (Erişim Tarihi:
Maliye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğü (2015), Konsolide Bütçe İstatistikleri, https://portal.muhasebat.gov.tr/mgmportal/faces/khb_yeni (Erişim Tarihi: 21.03.2015)
McDermott, C. ve Wescott, R.F. (1996), "An Empirical Analysis of Fiscal Adjustments", IMF Staff Papers, 43(4), 725-753.
Miyazaki, T. (2012), "On the Determinants of Fiscal Adjustment", International Economic Journal, 26(1), 23-36.
Mulas-Granados, C. (2005), "Fiscal Adjustments and the Short-Term Trade-Off Between Economic Growth and Equality", Hacienda Pşblica Española/Revista de Economía Pşblica, 172(1), 61-92.
Özatay, F. (2008), "Expansionary Fiscal Consolidations: New Evidence from Turkey", Economic Research Forum, Working Paper No: 406, 1-25.
Perotti, R. (1999), "Fiscal Policy in Good Times and Bad", The Quarterly Journal of Economics,114(4), 1399-1436.
Purfield, C. (2003), "Fiscal Adjustment in Transition Countries: Evidence from the 1990s", IMF Working Paper, WP/03/36, 1-21.
Sutherland, A. (1997), "Fiscal Crises and Aggregate Demand: Can High Public Debt Reverse the Effects of Fiscal Policy?", Journal of Public Economics, 65, 147-162.
Sosyal Güvenlik Kurumu (2015), Mali İstatistikler: 2012 Aralık, Aylık İstatistik Bültenleri, http://www.sgk.gov.tr/wps/portal/tr/kurumsal/istatistikler (Erişim Tarihi: 21.03.2015)
TÜİK (2013), İstatistik Göstergeler 1923-2013, Yayın No: 4361, Ankara: TÜİK Matbaası.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (2011), Enflasyon Raporu 2011-III, Ankara, http://www.tcmb.gov.tr/research/parapol/enf-temmuz2011_tam.php Tarihi: 18.01.2013) (Erişim
Van den Noord, P. (2000), "The Size and Role of Automatic Fiscal Stabilizers in the 1990s and Beyond", OECD Economics Department Working Papers, No. 230, 1-29.
Yılmaz, H.H. (2007), İstikrar Programlarında Mali Uyumda Kalite Sorunu: 2000 Sonrası Dönem Türkiye Deneyimi, Ankara: Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı.