Vergi denetiminde arama yönteminin mükellef hakları yönünden değerlendirilmesi: Avrupa insan hakları mahkemesi yaklaşımı ve Türkiye örneği

213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nda düzenlenen arama yöntemi kişi hak ve özgürlüklerine doğrudan müdahale niteliğindedir. Bu nedenle hassasiyetle kullanılması gereken bir vergi denetim yöntemidir. Konu ile ilgili düzenlemelerin hukuka uygunluğunun yanında Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi yaklaşımıyla uyumunun da sorgulanması gerekmektedir. Bu çalışmada iki Danıştay kararı incelenmiş ve Türk hukuk sistemi Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi yaklaşımı ile uyumlu bulunmuştur. Bununla birlikte uygulamalardan kaynaklanan sorunlar bulunduğu tespit edilmiştir.

An evaluation of the search method in tax auditing in terms of taxpayer rights: The approach of European court of human rights and Turkish case

The search method which is held by Tax Procedure Law No. 213 is a direct intervention to individual rights and freedoms in the nature. Thus it is a tax audit method which should be used with precision. It must be questioned not only the legality of the relevant regulations, but also their compliance with the approach of the European Court of Human Rights. In this study, two verdicts from the council of state were analysed and Turkish legal system has been found to be in accordance with The European Court of Human Rights stance. However, several issues stemming from practices have been determined.

___

Arslan, S.M.B. (2009), “Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin Miailhe-Fransa Kararı”, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8/16, 159-171.

Buyrukoğlu, S. ve Erasa, İ. (2012), “Vergi Bilincinin Oluşmasında Mükellef Haklarının Yeri ve Önemi” Vergi Dünyası, Kasım 2012, 116-127.

De Flora M.G. (2011), “A New Vision on Exercising Taxing Powers and the Right to Fair Trial in Judicial Tax Procedures under Art 6.EHCR” Human Rights and Taxation in Europe and the World IBDF 2011 ISBN:978-90-8722- 111-9 NUR:826 Edited by: Georg Kofler, Miguel Poiares Maduro, and Pasquale Pistone, 411-422.

Ergec, R. (2011), “Taxation and Property Rights under the European Convention on Human Rights”, Intertax, 39(1), 2-11.

Gelir İdaresi Başkanlığı (2006), Mükellef Hakları Bildirgesi, http://www.gib.gov.tr/index.php?id=476 (Erişim Tarihi: 31.03.2014)

Jiménez, C.A.R. (2011), “Fair Trial Right on Taxation: The European and Inter American Experience”, Human Rights and Taxation in Europe and the World IBDF 2011 ISBN:978-90-8722-111-9 NUR:826 Edited by: Georg Kofler, Miguel Poiares Maduro, and Pasquale Pistone, 521-549.

Kiziroğlu, K.S. (2009), “5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununda Basit Arama (Adli Arama)”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 58(1), 139-168.

Koçak, H. (1999), “Aramalı Vergi İncelemesinde Karşılaşılan Bir Sorun” Vergi Dünyası Dergisi, Mayıs, 213,63-69.

Persson-Österman, R. (1999), “Human Rights in the Field of Taxation: A View from Sweeden”, Cambridge Yearbook of Legal Studies, 2, 439-462.

Taşdelen, A. (2003), “Vergisel Arama” Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2(5), 159-190.

Yaltı, B. (2006), Vergi Yükümlüsünün Hakları, Beta Yayınları, İstanbul, 166.

Yerci, C. (2009), “Aramalı Vergi İncelemesi” Vergi Sorunları Dergisi, No:250/Temmuz, 38-48.

Yücel, M. (2011), “Fazla ve Yersiz Ödenen Vergilerin İadesinde Faiz Uygulaması ve Anayasa Mahkemesi Kararı” Mali Çözüm Dergisi, Eylül-Ekim 2011, 183-190.