MUHASEBE MESLEK MENSUPLARININ KIŞILIK ÖZELLIKLERININ IŞ TATMINI VE MESLEKI BAĞLILIKLARINA ETKISI

Bu çalışmada, kişilik özelliklerinin mesleğe bağlılığa ve iş tatminine etkisi tespit edilmiştir ve kişilik özelliklerinin mesleğe bağlılığı etkilemede iş tatmininin aracılık rolünü ortaya koymuştur. Araştırma yöntemi olarak anket yöntemi kullanılmış ve literatürden uyarlanan sorular Bartın ilinde, muhasebe meslek mensuplarına uygulanmıştır. Elde edilen veriler SPSS 22 İstatistik Paket Program kullanılarak faktör, güvenilirlik, korelasyon, ve regresyon analizlerine tabi tutulmuştur. Yapılan korelasyon analizi sonucuna göre içsel iş tatmini ile mesleğe bağlılık arasında ilişki bulunmuştur. Buna göre işgörenler işletmede kendi kararlarını uygulayabilme imkanına ve görevini başarıyla tamamlamış olma hissine sahip olduklarında mesleklerine olan bağlılıkları artabilir. Ayrıca kişilik özelliklerinin mesleki bağlılığa etkisinde iş tatmininin tam aracı olduğu sonucuna ulaşılmıştır

___

  • Alkan, N. (2006). Reliability And Validity Of The Turkish Version Of The Big Five Inventory. Unpublished Manuscript.
  • Aranya N., Barak, A., and Amernic, J. (1981). “A Test Of Holland’s Theory İn A Population Of” Accountants, Journal Of Vocational Behavior, 19,1 (1981) : 15–24.
  • Aranya, N., Lachman, R. and Amernic, J. (1982). “Accountants’ Job Satisfaction: A Path Analysis” Accounting, Organizations And Society, 7,3 (1982) : 201–215.
  • Aslan, Z., Ünüvar, Ş., Ve Başoda, A. (2012). “Turizm Eğitimi Alan Öğrencilerin Kişilik Özelliklerinin Belirlenmesi Ve Turizm Sektörüne Uyumu Açı- sından Değerlendirilmesi.” Anatolia. Turizm Araştırmaları Dergisi. 23,2 (2012) : 203-219.
  • Aslan, Ş. (2008). “Örgütsel Vatandaşlık Davranışı İle Örgütsel Bağlılık Ve Mesleki Bağlılık Arasındaki İlişkilerin Araştırılması.” Yönetim Ve Ekonomi. 15, 2 (2008).
  • Basım, H. N., Çetin, F., ve Tabak, A. (2009). “Beş Faktör Kişilik Özelliklerinin Kişilerarası Çatışma Çözme Yaklaşımlarıyla İlişkisi” Türk Psikoloji Dergisi. 24,63 (2009) : 20-34.
  • Baysal, A. C., ve Paksoy, M. (1999). “Mesleğe Ve Örgüte Bağlılığın Çok Yönlü İncelenmesinde Meyer-Allen Modeli”. İÜ İşletme Fakültesi Dergisi, 28,1 (1999) : 7-15.
  • Bilgin, Y. (2011). Turizmde Lisans Öğrenimi Gören Öğrencilerin Kişilik Özellikleri Ve Mesleğe Yönelik Düşünceleri Üzerine Bir Alan Araş- tırması. (YayımlanmamışYüksek Lisans Tezi). Düzce, Düzece Üniversitesi Blau, G. (1985), “The Measurement And Prediction Of Career Commitment,” Journal Of Occupational Psychology, 58 (1985) : 277-288.
  • Blau, G. (1987), “ Locus Of Control As A Potential Moderator Of The Turnover Process,” Journal Of Occupational Psychology, 60,11 (1987) : 21-29.
  • Blau, G. (1988), “Testing Generalizability Of A Career Commitment And Its Impact On Employee Turnover,” Journal Of Vocational Behavior, 35: 88-193.
  • Blau, G. (1989).”Testing Generalizability Of A Career Commitment Measure And İts İmpact On Employee Turnover”. Journal Of Vocational Behavioor, 35 (1989) : 88-103.
  • Blau, G. (2001). On Assessing The Construct Validity Of Two Multidimensional Constructs: Occupational Commitment And Occupational Entrenchment. Human Resource Management Review, 11(2001) : 279-298.
  • Blau, G. (2003). “Testing For A Four-Dimensional Structure Of Occupational Commitment”. Journal Of Occupational And Organizational Psychology, 76 (2003) : 469-488.
  • Blau, G. Ve Lunz, M. (1998). “Testing The İncremental Effect Of Professional Commitment On İntent To Leave One’s Profession Beyond The Effects Of External, Personal And Work-Related Variables. Journal Of Vocational Behavior, 52 (1998) : 260-269.
  • Brief, A. P., Butcher, A., and Roberson, L. (1995). “Cookies, Disposition, And Job Attitudes: The Effects Of Positive Mood İnducing Events And Negative Affectivity On Job Satisfaction İn A Field Experiment.” Organizational Behavior And Human Decision Processes, 62 (1995) : 55-62.
  • Chang, E. (1999), “Career Commitment As A Compex Moderator Of Organizational Commitment And Turnover Intention,” Human Relation, 52,10 (1999) : 1257-1278.
  • Chang, H.T.,Chı, Nai-Wen and Miao, Min-Chih (2007), “ Testing The Relationship Between Three-Component Organizational/Occupational Commitment And Organizational/Occupational Turnover Intention Using A Non-Recursive Model,” Journal Of Vocationalbehavior, 70 (2007) : 352-368.
  • Cohen, A.(1997), “An Examination Of The Relationship Between Work Commitment And Work Outcomes Among Hospital Nurses,” Scandinavian Journal Of Management, 14,1-2 (1997) : 1-17.
  • Goulet, R. Laurel and Sıng, Parbudyal (2002), “Career Commitment: Rexamination And An Extension,” Journal Of Vocational Behavior, 61 (2002) : 73-91.
  • Holland, John L. (1966), The Psychology Of Vocational Choice (Waltham, Mass.: Blaisdell).
  • Ceylan, C., ve Bayram, N. (2006). Mesleki Bağlılığın Örgütsel Bağlılık Ve Örgütten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkilerinin Düzenleyici Değişkenli Çoklu Regresyon İle Analizi. İktisadi Ve İdari Bilimler Dergisi. 20,1 (2006).
  • Costa, P. T., Jr., and Mccrae, R. R. (1994). Set Like Plaster? Evidence For The Stability Of Adult Personality. In T. F. Heatherton & J. L. Weinberger (Eds.), Can Personality Change? (Pp. 21-40). Washington, Dc: American Psychological Association.
  • Çakır, Ö. (2001). İşe Bağlılık Olgusu Ve Etkileyen Faktörler. [y.y.] : Seçkin Yayıncılık.
  • Çatı, K., Bilgin, Y., Kılınç, İ. (2013). “Correlation Between The Personality Of Tourism Students And Their Perception And Attitude Towards The Tourism Profession. Energy Education Science And Technology Part B: Social And Educational Studies. 5, 2(2013) : 283-302.
  • Çöl, G. (2004). “İnsan Kaynakları Örgütsel Bağlılık Kavramı Ve Benzer Kavramlarla İlişkisi” 6, 2 (2013) : 4-11.
  • Demirkan, S. (2006). Özel Sektördeki Yöneticilerin Ve Çalısanların Baglanma Stilleri, Kontrol Odagı, İs Doyumu Ve Bes Faktör Kisilik Özelliklerinin Arastırılması (The İnvestigation Of Private Sector Managers And Workers’ Attachment Styles, Locus Of Control, Job Satisfaction And Big Five Personality Traits). (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara, Ankara Üniversitesi
  • Dunham, R. B. (1976). “The Measurement And Dimensionaiity Of Job Characteristics”. Journal Of Applied Psychology, 61(1976) : 404-409.
  • Furnham, A., Petrides, K. V., Jackson, C. J., Cotter, T. (2002). Do Personality Factors Predict Job Satisfaction?. Personality And Individual Differences. 33 (2002) : 1325-1342.
  • Furnham, A., and Zacherl, M. (1986). Personality And Job Satisfaction. Personality And Individual Differences, 7,4(1986), 453-459.
  • Gerhart, B. (1987). “How İmportant Are Dispositional Factors As Determinants Of Job Satisfaction? Implications For Job Design And Other Personnel Programs”. Journal Of Applied Psychology, 72(1987) : 366-373.
  • Gerhart, B. (1988). Sources Of Variance İn İncumbent Perceptions Of Job Complexity. Journal Of Applied Psychology, 73(1988) : 154-162.
  • Glick, W. H., Jenkins, G. D., Jr., and Gupta, N. (1986). Method Versus Substance: How Strong Are Underlying Relationships Between Job Characteristics And Attitudinal Outcomes? Academy Of Management Journal, 29
  • Gül, H., ve Erol, M. (2016). Muhasebe Meslek Mensuplarında İşe Bağlılık Ve Çalışma Ahlakının Mesleki Etik Davranışına Etkisi. Mali Çözüm. (Eylül-Ekim 2016).
  • Hacket, G., and Betz, N. E. (1981). A Self-Efficacy Approach To The Career Development Of Women. Journal Of Vocational Behavior, 18 (1981) : 326-339.
  • Hackman, J., and Oldham, G. (1980). Work Redesign. Reading, Ma: Addison-Wesley. Ilies, R., Judge, T. A. (2002). Understanding The Dynamic Relationships Among Personality, Mood, And Job Satisfaction: A Field Experiences Sampling Study. Organizational Behaviour And Human Decision Processes. 89 (2002) : 119-1139.
  • Judge, T. A., Heller, D., Mount, M. K. (2002). Five-Factor Model Of Personality And Job Satisfaction: A Meta-Analysis.” Journal Of Applied Psychology 87,3 (2002) : 530-541.
  • James, L. R., and Jones, A. P. (1980).” Perceived Job Characteristics And Job Satisfaction: An Examination Of Reciprocal Causation.” Personnel Psychology, 33 (1980) : 97-135.
  • James, L. R., and Tetrick, L. E. (1986). “Confirmatory Analytic Tests Of Three Causal Models Relating Job Perceptions To Job Satisfaction.” Journal Of Applied Psychology, 71 (1986): 77-82.
  • Judge, T. A., Locke, E. A., and Durham, C. C. (1997). “The Dispositional Causes Of Job Satisfaction: A Core Evaluations Approach”. Research İn Organizational Behavior, 19(1997) : 151-188.
  • Judge, T. A., Locke, E. A., Durham, C. C., and Kluger, A. N. (1998).
  • “Dispositional Effects On Job And Life Satisfaction: The Role Of Core Evaluations”. Journal Of Applied Psychology, 83 (1998) : 17-34.
  • Judge, T. A., Bono, J. E., Locke, E. A. (2000). “Personality And Job Satisfaction: The Mediating Role Of Job Characteristics. Journal Of Applied” Pscychology, 85,2 (2000) : 237-249
  • Kuşuvan, Z. (2009). Turizm İşletmelerinde İş Tatmini. İçinde (Ed). Sabuncuoğlu, Z. Turizm İşletmelerinde Örgütsel Davranış. Bursa : Marmara Kitap Merkezi Yayınları
  • Lanchman, R., Aranya, N. (1986), “Evaluation Of Alternative Models Of Commitment And Job Attitudes Of Professionals,” Journal Of Occupational Behaviour, 7 (1986) : 227-243.
  • Lee, K., Carswell, J.J. and Allen, N.J. (2000), “A Meta-Analytic Review Of Occupational Commitment :Relation With Person And Work-Related Variables,” Journal Of Applied Psychology, 85 (2000) : 799-811.
  • Loher, B. T., Noe, R. A., Moeller, N. L., and Fitzgerald, M. P. (1985). A Meta-Analysis Of The Relation Of Job Characteristics To Job Satisfaction. Journal Of Applied Psychology, 70 (1985) : 280-289.
  • Lounsbury, John W…[ve öte.] (2003), “An Investigation Of Personality Traits İn Relation To Career Satisfaction”, Journal Of Career Assessment, 11, 3 (2003) : 287-307.
  • Lu, K. Y...[ve öte.]. (2002). “The relationships among turnover intentions, professional commitment, and job satisfaction of hospital nurses”. Journal of Professional Nursing, 18,4 (2002) : 214-219.
  • Lu, K. Y., Chang, L. C., and Wu, H. L. (2007). “Relationships between professional commitment, job satisfaction, and work stress in public health nurses in Taiwan”. Journal of Professional Nursing, 23,2 (2007) : 110-116.
  • Morrow, P. C. (1983), “Concept Redundancy İn Organizational Research: The Case Of Work Commitment”, Academy Of Management Review.8 (1983) : 486-500.
  • Mount, M., Ilies, R., Ve Johnson, E. (2006). “Relationship Of Personality And Counterproductive Work Behaviours: The Mediating Effects Of Job Satisfaction” Personal Psychology. 59 (2006) : 591-622.
  • Özdevecioğlu, M., Aktaş, A. (2007). “Kariyer Bağlılığı, Mesleki Bağlılık Ve Örgütsel Bağlılığın Yaşam Tatmini Üzerindeki Etkisi: İş-Aile Çatışmasının Rolü”. Erciyes Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 28 (2007) : 1-20.
  • Özmen, Ö.T.,Özer, P.S. ve Saatçioğlu, Ö.Y. (2005), “Akademisyenlerde Örgütsel Ve Mesleki Bağlılığın İncelenmesine İlişkin Bir Örnek Araştırma,” İşletme Fakültesi Dergisi, 6, 2 (2005) : 1-14.
  • Sudak, Melike K. Ve Zehir, C. (2013), “Kişilik Tipleri, Duygusal Zeka, İş Tatmini İlişkisi Üzerine Bir Araştırma”, Yönetim Bilimleri Dergisi. 11, 22 (2013) : 141 – 165.
  • Spector, P. E. (1982). “Behavior İn Organizations As A Function Of Employee’s Locus Of Control”. Psychological Bulletin, 91 (1982) : 482-497.
  • Spector, P. E., and Jex, S. M. (1991). “Relations Of Job Characteristics From Multiple Data Sources With Employee Affect, Absence, Turnover İntentions, And Health” Journal Of Applied Psychology, 76 (1991) : 46-53.
  • Şimşek, M. Şerif ve Aslan, Şebnem (2007), “Mesleki Ve Örgütsel Bağlı- lığın, İşin Özellikleri, Rol Stresi, Örgüte İlişkin Davranışsal Sonuçlar, İş Ve Yaşam Doyumuyla İlişkilerinin Araştırılması,” 15. Ulusal Yönetim Organizasyon Kongresi Sakarya’da sunulan bildiri.
  • Sümer, N., Lajunen, T., and Özkan, T. (2005). Big Five Personality Traits As The Distal Predictors Of Road Accident. Traffic And Transport Psychology: Theory And Application, 215.
  • Sümer, N. Ve Sümer, H. C. (2005) Beş Faktör Kişilik Özellikleri Ölçeği (Yayınlanmamış Çalışma).
  • Schmitt, D. P., Allik, J., Mccrae, R. R. Ve Benet-Martinez, V. (2007). The Geographic Distribution Of Big Fi Ve Personality Traits: Patterns And Profi Les Of Human Self-Description Across 56 Nations. Journal Of Cross-Cultural Psychology, 38,2 (2007) : 173-212.
  • Tak, B., Ve Çiftçioğlu, B. A.[t.y.] “Mesleki Bağlılık İle Çalışanların Örgütte Kalma Niyeti Arasındaki İlişkiyi İncelemeye Yönelik Görgül Bir Araştırma.” Ankara Üniversitesi SBF Dergisi. 63,4 [t.y.].
  • Tak, B., Ve Çiftçioğlu B.A.A. (2009). Üç Boyutlu Meslekî Bağlılık Ölçeğinin Türkçe’de Güvenilirlik Ve Geçerliliğinin İncelenmesine Yönelik Bir Alan Araştırması. Dokuz Eylül Üniversitesi, İşletme Fakültesi Dergisi, 10, 1, (2009) : 35-54.
  • Weiss, D.J…[ve öte.] (1967), Manual Of Minesota Satisfaction Questionnaire (Minesota Studies İn Vocational Rehabilitation No. 22). Minneapolis: Univerity Of Minesota.