İşe iade davalarında sgk işlemleri ve uygulama sorunları

İş güvencesi, işçinin objektif, ekonomik, sosyal veya başka bir haklı neden olmadıkça işten çıkarılmayacağı anlamına gelmektedir. İş güvencesinde işçinin işine son verilmesi tamamen yasaklanmış değildir. Sadece, keyfi ve objektif olmayan, geçerli bir nedene dayanmayan işten çıkarmalar engellenmektedir. 4857 sayılı İş Kanunu; feshin geçersizliğine mahkeme tarafından karar verildiği takdirde, söz konusu kararın kesinleşmesine kadar çalıştırılmadığı süre için işçiye en çok dört aya kadar doğmuş bulunan ücret ve diğer haklarının ödenmesini ve bunun aksinin sözleşmeyle kararlaştırılmaması esasını benimseyip, aksi yöndeki sözleşme hükümlerinin hukuken geçersiz olacağını belirtmiştir. İşçinin, kesinleşen mahkeme veya özel hakem kararı gereğince ve on işgünlük süre içinde işe başlatılmak için yaptığı başvuru üzerine işveren tarafından işe başlatılsın veya başlatılmasın, mahkeme veya özel hakemin kararının kesinleşmesine kadar geçen ve en fazla dört aya kadar olmak üzere çalıştırılmadığı süreye ilişkin verilen karar gereği doğmuş bulunan ücreti ile bu dönemde kazanacağı diğer haklarının ödenmesi zorunludur. İşverenlerin yasal sürede 05510 kanun türü ile belge vermeleri halinde 5 puanlık prim indiriminden de yararlandırılması gerekmektedir. İşte bu şekilde en fazla dört aya kadar olmak üzere çalıştırılmayan süreye ilişkin ücretlerin SGK primlerinin ödenmesi gerekmektedir. Ancak, SGK’nın işe iade davalarında ek prim belgelerinin verilmesinde ciddi sorunlar olduğu görülmektedir. Örneğin işçinin mahkeme kararını tebellüğ ettiği tarihi izleyen 10. iş gününün 31.07.2012 olması halinde, izleyen ayın 23’üne (23.08.2012) kadar aylık prim ve hizmet belgesini vermesi gerek mektedir. İşverenin işçiyi bir ay içinde işe başlatıp başlatmayacağına karar vermesi yasal hakkıdır. Oysa SGK’nın yürürlükteki uygulamasına bakıldığında işverenlere bu konuda yasal süreyi kullanma hakkı verilmediği görülmektedir. Burada “kesinleşen mahkeme veya özel hakem kararının işçiye tebliğ edildiği tarihten itibaren (tebliğ edilen gün hariç) onuncu iş gününün içinde bulunduğu ayı takip eden ayın 23’üne kadar verilmesi ve muhteviyatı prim tutarlarının da aynı süre içinde ödenmesi” uygulamasının değiştirilmesi, bunun yerine İşçinin işverene işe iade talebinde bulunduğu tarihi izleyen 30. günü takip eden ayın 23’üne kadar verilmesi ve muhteviyatı prim tutarlarının da aynı süre içinde ödenmesi uygulaması getirilmelidir. SGK uygulamasındaki hata giderilmelidir.

Sgk’s transactions and application problems in the reemployment lawsuit

Job security means that an employee can’t be dismissed unless there is an objective economic, social or other means of a justified cause. Within the job security, dismissal of the employee is not completely banned. Only layoffs that are arbitrary, non-objective and not based on justifiable reasons are being prevented. Labour Act No. 4857; adopted the principle of in the most up to four months payment of wages and other rights if invalidity of the termination is decided by the court, for the period employee didn’t worked till the court decision is finalized and impossibility of determination of the opposite of this within labour employment contracts and also indicates that contractual provisions contrary to this essence would be legally invalid. Employees, who prosecuted against their employer for reinstatement with taking the advantage of employment security provisions and whom are reinstated to their job with labour court decision which detects employee didn’t dismissed with a “valid reason”; will get a “non-reinstatement compensation” which is equal to four to eight months wages up to the court’s discretion. In addition, whether they are started back to their job or not, wages of the idle months up to four months will be paid by the employer.Whether employee is reinstated or not, it is mandatory to be paid all wages and other rights born in accordance with the decision given for a maximum period of up to four months for idle months till the decision became final, upon the application of the worker in accordance with the finalized court or arbitrator decision the employee should be reinstated within ten working days. In case of employers giving the type of 05510 code of monthly premium and service document within legal term, the employer can benefit from 5 points of reduction in premiums. This premium documents should be conducted with 05510 law code. In this context, social security premiums for up to a maximum of four months wages for the period employee didn’t worked, must be paid. However, serious problems are occurring when issuing additional premium document to SGK. For example, if the 10th following workday of the receipt of the court’s decision by the worker is 31.07.2012, in this case the monthly premium and service document should be given by the date of 23rd of the following month (23.08.2012). The employer has the legal right to decide whether he will reinstate the employee or not within a month. However, looking at the current implementation of SGK we see that, employers are not granted the right to use this legal amount of time. At this point, the implementation of “the necessity of giving monthly premium and service document at the 23rd of the following month in which the tenth workday that follows the notification (excluding the day of notification) of the finalized court or arbitrator decision by the employee and paying the content of the application in the same time” should change. Instead of this implementation; the monthly premium and service document should be given at the 23rd day of the month that follows 30th day of the date of employee’s demand to the employer to be reinstated and content of the application should be paid in the same time. The error in the SGK application must be eliminated.

PDF

___

Aktay, Nizamettin, Arıcı Kadir ve Senyen Tuncay Kaplan (2009). İş Hukuku, 3. bs. Ankara: Seçkin Yayınları.
Bostancı, Uygar (2009), “İşçinin İşe İade Yönündeki Başvurusunun Samimi Olması Ve Boşta Geçen Süre Ücreti Konusunda Yargıtay’ın Yeni Görüşü”, MESS Sicil Dergisi, (Aralık 2009).
Centel, Tankut (2009), “Anayasa Karşısında Boşta Kalınan Süreye İlişkin Ücreti Sınırlama”, MESS Sicil Dergisi, (Aralık 2009).
Çavuş, Özgür Hakan (2008), “İş Sözleşmesinin Feshinde Haklı Neden- Geçerli Neden Ayrımı Üzerine”, Yaklaşım Dergisi, (Nisan 2008). 13.02.2009 tarihinde Http://www.yaklasim.com/mevzuat/dergi/read_frame. asp?file_name=20080411228.htm, adresinden erişildi.
Çelik, Nuri (2009), İş Hukuku Dersleri, ynlnmş. 22. bs. İstanbul: Beta Yayınları.
Demir, Fevzi (2009), İş Hukuku Ve Uygulaması, 5. Bs. İzmir: Anadolu Yayınevi.
Ekmekçi, Ömer : “S.S. Kurumu Başkanlığı’nın, İşe İade Kararı Alan Sigortalılar İçin Prim Belgelerinin Verilmesi ve Primlerin Ödenmesi Sürelerine İlişkin 04.03.2004 Tarih ve 16-330 Sayılı Genelgesi Üzerine”, LEGAL İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku Dergisi, (2005) : s.7
Gerek, H. Nüvit (2009), “Geçersiz Fesih Sonucunda Yapılması Gereken Ödemelerle İlgili Ücret Tespiti, Vergi Ve Sosyal Sigorta Sorunları”, MESS Sicil Dergisi, (Aralık 2009).
Güner, Erol (2008), “İş Güvencesi Kapsamında Feshe İlişkin Geçerli Sebepler Nelerdir?”, E-Yaklaşım Dergisi, Ekim, 29.01.2010 tarihinde .http://www.yaklasim.com/mevzuat/dergi/read_frame.asp?file_ name=20081012917.htm, adresinden erişildi.
Güzel, Ali, Okur, Ali Rıza ve Caniklioğlu, Nurşen, (2010) Sosyal Güvenlik Hukuku, 13. bs. İstanbul: Beta Yayınları.
Koç, Muzaffer (2004), “İş Güvencesinden Yararlanmada İşyeri Şartı”, E-Yaklaşım Dergisi, 144 (Aralık 2004) : 609–620.
Koç, Muzaffer (2005), Tüm Yönleriyle İş Güvencesi, Ankara : Yaklaşım Yayınları.
Koç, Muzaffer (2005), “İş Güvencesinden Yararlanmada Kıdem, Sözleşme Ve İşçinin Statüsüne İlişkin Şartlar”, Yaklaşım Dergisi, 145 (Ocak 2005) : 200–204.
Koç, Muzaffer (2009), “İş Güvencesi Kapsamında Geçerli Neden”, Mali Çözüm, 93 (Mayıs –Haziran 2009) : 215-230.
Koç, Muzaffer (2009), “İş Güvencesi Kapsamında Geçersiz Nedenle Yapılan Feshin Sonuçları”, Terazi Aylık Hukuk Dergisi. 4; 39 (2009) : 53-62
Kurt, Resul (2006), İş Hukuku Mevzuatında Usul Ve Esaslar. İstanbul: İSMMMO Yayını.
Kurt, Resul (2011), Vergi ve Sosyal Güvenlik Mevzuatında Ücret, Tazminat, Harcırah ve Diğer Ödemeler. Ankara: TÜRMOB Yayını.
Kurt, Resul ve Koç, Muzaffer (2001),“1475 Sayılı İş Kanununda İş Güvencesi”, Mali Çözüm Dergisi. (2001) : 54.
Manav, Eda (2010), “İş Hukukunda Geçersiz Feshin Hukuken Geçerli Fesih Sayıldığı Haller”, Kamu-İş Dergisi, 11, 2 (2010). 03.07.2010 tarihinde http://www.kamu-is.org.tr/pdf/1121.pdf adresinden erişildi.
Süzek, Sarper (1976), İş Akdini Fesih Hakkının Kötüye Kullanılması, Ankara : [yayl.y]
Süzek, Sarper (2009), İş Hukuku, 5. bs. İstanbul: Beta Yayınevi.
Şakar, Müjdat (2010), “İşe İade Davasını Kazanan İşçinin Alacağı Fark Ödemeler” Yaklaşım Dergisi, (Şubat 2010) : 206.
Şakar, Müjdat (2010), “İş Güvencesi Tazminatlarının Hesaplanması”, Yaklaşım Dergisi, (Mayıs 2010) : 209, 31.05.2010 tarihinde Http://Www.Yaklasim.Com/Mevzuat/Dergi/Read_Frame.Asp?File_ Name=20100516830.Htm adresinden erişildi.
Uşan, Fatih (2008), “Yargıtay Kararları Işığında İşe İade Davalarının Sonuçları”, Kamu-İş Dergisi, 10, 1 (2008). 11.09.2009 tarihinde, http:// www.kamu-is.org.tr/pdf/1011.pdf adresinden erişildi.