İsa TEKİN

199

Hatıra dayalı işlemlerin muhasebeleştirilmesi, Türk ticaret ve vergi hukukundaki yeri

Hatıra dayalı işlemler, gerçek bir ticari işleme dayanmadan üçüncü kişilere ödeme gücü sağlamak amacıyla yapılan işlemlerdir. Bu işlemler yerleşmiş uygulamalarda hatır senedi ve çeki olabileceği gibi, yine uygulamada devir kredisi olarak adlandırılan bankadan alınan kredinin kısmen veya tamamen başka işletmelere aktarılması, başka işletmelerin ticari faaliyetlerinde kullandırılmak üzere alınan teminat mektupları veya başka işletmeler adına verilen menkul ve gayrimenkul rehinleri olarak uygulamada rastlanılmaktadır. Yazımızda hatıra dayalı işlemlerin hukuksal özellikleri, muhasebeleştirilmesi, Türk ticaret ve vergi mevzuatı karşısındaki durumu değerlendirilecektir.

Accounting, Turkish commercial and tax legislations of accommodation bill and such instruments

Accommodation bill and such instruments are negotiable instruments that provide a third party promise of payment in the case that the original borrower does not live up to the terms of the original transactions. These transactions are usually in the form of accommodation bill and accommodation note but also transferring bank loans partially or wholly to another business firm, giving letter of guarantee to use of another company and pledging property and real security on behalf of other firms are seen in practice. In our article, accounting, Turkish commercial and tax legislations of accommodation bill and such instruments will be appraised.
PDF

___

  • Akdoğan, Nalan; Sevilengül, Orhan (1999). Tekdüzen Muhasebe Sistemi Uygulaması. 9.bs. Ankara : Gazi Kitabevi.
  • Anayasa Mahkemesi, 11.12.2002 gün, E. 2002/165, K. 2002/195 sayılı kararı, http://www.anayasa.gov.tr/index.php?l=manageşkarar&ref=sho w&action=karar&id=1743&content= Ankara; Anayasa Mahkemesi (Erişim tarihi: 11.03.2012)
  • Ataman, Ümit(1995). Genel Muhasebe Muhasebede Dönem İçi İşlemleri. İstanbul : Türkmen Kitapevi.
  • Bakbak, Bora (2003). “ Vergi Usul Kanununa Göre Değersiz Alacaklar Ve Vazgeçilen Alacaklar”, Mali Çözüm Dergisi, 65 (Kasım-Aralık 2003).
  • Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), (10.10.2006) Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketlerinin Kuruluş ve Faaliyet Esasları Hakkında Yönetmelik, Ankara: Resmi Gazete (26315 sayılı)
  • Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu, Uygulama Daire Başkanlığı, 08 Temmuz 2010 tarih B.02.1.BDK.0.12.00.00-134-2 sayılı Faktoring İşlemleri hakkında Genelge, http://www.faktoringdernegi.org.tr/ detail.php?sID=51 (Erişim tarihi: 30.04.2012)
  • Danıştay 3. Dairesi (02.02.1989). e.1988/1751 k.1989/269 sayılı kararı. Ankara, Danıştay 3. Dairesi Danıştay 3. Dairesi (12.02.1991). e.1989/4105 k.1991/440 sayılı kararı. Ankara, Danıştay 3. Dairesi
  • Dirican, Fatih (1994). Bonoda Defilerin Sınıflandırılması, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Doyrangöl,Cömert, Nuran (2008) “Türk Ticaret Kanunu Tasarısı İle Muhasebeye Getirilen Yenilikler” ASMMO Muhasebe Ve Vergi Uygulamaları Dergisi, 1, 1, (Mayıs 2008), http://www.asmmmo.org.tr/asmmmo/ files_yayinlar/file_176.pdf (Erişim tarihi: 18.03.2012 )
  • Gökçen, Gürbüz; Ataman, Başak; Çakıcı, Cemal (2011). Türkiye Finansal Raporlama Standartları Uygulamaları, İstanbul : Türkmen Kitabevi.
  • IFRS Vakfı: IFRS® for SMEs Eğitim Materyali (version 2010-2), Modül 21 – Karşılıklar, Koşullu Borçlar ve Koşullu Varlıklar, http:// www.kgk.gov.tr/contents/files/KOBI_TFRS.pdf
  • İnan, Nurkut (1969). Türk Hukukunda Hatır Senetleri ve Özellikle Hatır Bonoları. Ankara : Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü
  • Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu (09.09.2012) Türkiye Muhasebe
  • Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu (09.09.2012), KOBİ TFRS, http://www.kgk.gov.tr/contents/files/KOBI_TFRS.pdf
  • Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu (09.12.2005) Türkiye Muhasebe Standardı -18 Haslat (TMS– 18). Ankara, http://www.tmsk.org.tr/ Standardı –Kavramsal Çerçeve, (1989 Kalan Metin- Bölüm 4.4.b, Ankara, http://www.tmsk.org.tr/
  • Kaymaz, Ali Rıza; Elitaş, Cemal; KulA,Veysel (2005). “Nazım Hesapların Muhasebeleştirilmesi” Mali Çözüm 71 (Nisan, Mayıs, Haziran 2005)
  • Koç Yalkın,Yüksel (2004). Genel Muhasebe, İlkeler Uygulamalar. 13. bs. Ankara : Turhan Kitabevi.
  • Maliye Bakanlığı (26.12.1992) 1. Seri No’lu Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği. Ankara. Resmi Gazete (21447 (M) sayılı)
  • Maliye Bakanlığı Hesap Uzmanları Kurulu Danışma Komisyonu Kararları (2007). İstanbul Maliye HUD Yayını
  • Özkan, Serdar (2004). Hasılatın Belirlenmesi, SPK Mevzuatı, Uluslararası Finansal Raporlama Standartları ve Tek Düzen Hesap Planı ile Uyumlu. Ankara : Yaklaşım Yayıncılık
  • Öztan, Fırat (1997). Kıymetli Evrak Hukuku. 2.bs. Ankara : Turhan Kitabevi
  • Öztürk, Veli; Çınabal, Emine (2006). “Finansman Amaçlı Kullanilan Hatıra Dayali Senetlerin
  • Muhasebe Açısından Değerlendirilmesi” E-Yaklaşım Dergisi, 40 (Kasım 2006) http://www.yaklasim.com/mevzuat/dergi/makaleler/ 2006118664. htm (Erişim Tarihi 02.02.2012)
  • Pulaşi, Hasan(1995). Kıymetli Evrak Hukuku, 3. bs. Konya : Mimoza
  • Sağlam, Necdet (2006). Türkiye Muhasebe Standartlarına Genel Bakış. Ankara : Ankara Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası (Sunum) 2006. www.asmmmo.org.tr/NST.ppt - (Erişim tarihi: 12.03.2007).
  • Seviğ, Veysi (22 Eylül 2007). “Türk Ticaret Kanunu Tasarısı.” Referans Gazetesi, http://www.referansgazetesi.com/haber.aspx?HBR_ KOD=78823&YZR_KOD=157&ForArsiv=1 (Erişim tarihi: 03.02.2012)
  • Şensoy, Necdet (2002). “Muhasebede Gerçekleşme Kavramı ve Yansımaları – Kapsamlı Kar”, Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, (Nisan – Haziran 2002)
  • T.C. Başbakanlık, Kanunlar Ve Kararlar Genel Müdürlüğü (09.11.2005), 6102 sayılı Türk Ticaret Kanun Gerekçesi, http://www2.tbmm.gov.tr/ d22/1/1-1138.pdf (Erişim tarihi: 15.01.2012)
  • T.C. Yasalar (09.07.1956). 6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu. Ankara: Resmi Gazete (9353 sayılı)
  • T.C. Yasalar (10.01.1961), 213 sayılı Vergi Usul Kanunu. Ankara : Resmi Gazete (10703 sayılı)
  • T.C. Yasalar (14.2.2011). 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu. Ankara: Resmi Gazete (27846 sayılı)
  • T.C. Yasalar (21.07.1953). 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun. Ankara: Resmi Gazete (8469 sayılı)
  • T.C. Yasalar (21.11.2012). 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu. Ankara: Resmi Gazete (28496 sayılı)
  • Tekinay Selahattin Sulhi…[ve öte.] (1988). Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 6.bs. İstanbul : [yayl.y]
  • Toroslu, M. Vefa (1997). “Hatır Çekleri Ve Muhasebesi”, Mali Çözüm Dergisi, 40, (Temmuz-Ağustos- Eylül 1997)
  • Türk, Ahmet (2005) “Kambiyo Senedi Borçlusu Tarafından Açılan Bedelsizliğe ve Hükümsüzlüğe Dayalı Menfi Tespit Davalarının Gösterdiği Özellikler”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 7, Özel Sayı, Prof. Dr. İrfan Baştuğ’a Armağan, http://web.deu.edu.tr/hukuk/ dergiler/DergiMiz7-ozel/PDF/turk13.pdf; (Erişim tarihi: 22.03.2012)
  • Yalçın,Veli Bilal (1994). “Hatır Senetleri Ve Vergisel Yönü” E-Yaklaşım Dergisi, Mayıs (1994). http://www.yaklasim.com/mevzuat/ dergi/makaleler/199405265.htm (Erişim tarihi: 22.11.2011 )
  • Yargıtay 11. Hukuk Dairesi, 03.02.1987 gün 7016/510 sayılı Kararı, Ankara; Yargıtay 11. Hukuk Dairesi (http://kazancihukuk.com/)
  • Yargıtay 19. Hukuk Dairesi, 21.2.2006 gün E. 2005/7046 K. 2006/1637 sayılı Kararı Yargıtay 19. Hukuk Dairesi (http://kazancihukuk.com/)
Mali Çözüm-Cover
  • ISSN: 1303-5444
  • Yayın Aralığı: Yılda 6 Sayı
  • Başlangıç: 1991
  • Yayıncı: İstanbul Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

Hatıra dayalı işlemlerin muhasebeleştirilmesi, Türk ticaret ve vergi hukukundaki yeri

İsa TEKİN

Son düzenlemeler çerçevesinde vergi incelemelerinde özelgelerin önemi

Erhan GÜMÜŞ

İşletme içi hilelerin ortaya çıkarılmasında ve sorgulanmasında bir araç olarak beden dili

Banu Tarhan MENGİ