AR-GE HARCAMALARININ MUHASEBELEŞTİRİLMESİ VE NET SATIŞLAR İLE KARLILIĞA ETKİSİ: BORSA İSTANBUL SINAÎ ENDEKSİ ARAŞTIRMASI
Araştırma-Geliştirme (Ar-Ge) harcamaların gerçeğe uygun bir biçimde değerlemesinin yapılması ve muhasebeleştirilmesinin satışlar ve karlılığa etkisinden dolayı finansal bilgi kullanıcılarıiçin önemli bir konu haline gelmiştir. Çalışmanın amacı; Ar-Ge harcamalarının muhasebeleştirilmesi ve finansal tablo kalemlerinden olan net satış hâsılatı,vergi öncesi kar ve dönem net karı üzerindeki etkisini regresyon modeli ile analiz etmektir. Bu amaç doğrultusunda Borsa İstanbul Sınaî Endeksinde işlem gören 70 işletmeye ait 20112014 tarih aralığındaki finansal veriler kullanılarak analiz edilmiştir.Araştırma neticesinde, işletmelerin Ar-Ge harcamalarının net satış hâsılatı, vergi öncesi karlılık ve dönem net karı ile arasında pozitif yönlü anlamlı bir ilişkinin olduğu tespit edilmiştir. İşletmelerin Ar-Ge bütçesini arttırmasının satış hâsılatları ve karlılık rakamları üzerinde olumlu bir etkisi olduğu görülmektedir.
ACCOUNTING OF R&D EXPENDITURES AND ITS EFFECT ON NET SALES AND PROFITABILITY: A RESEARCH IN THE INDUSTRIAL INDEX OF ISTANBUL STOCK MARKET
Financial information has become important issue for their users because of the effect of evaluation and accounting of Research and Development (R&D) expenditures on sales and profitability according to the most realistic information. The aim of this study is to analyze the effect of accounting of R&D ex10 Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Bucak Zeliha Tolunay Uygulamalı Teknoloji ve İşletmecilik Yüksekokulu* penditures on net sales income, profit before taxing and periodical net profit by means of regression analysis model. For this purpose, financial data which belong to 2011-2014 period of 70 companies of which stocks have been dealt in the Industrial Index of Istanbul Stock Market have been analyzed.As a result of the research, it has been determined that there is a significant relationship between R&D expenditures and net sales income, profitability before taxing, periodical net profits. It appears that the increase in R&D budget of companies has a positive effect on their sales income and profitability rates.
___
- Altıntaş, Halil ve Mercan, Mehmet. (2015). "Ar-Ge Harcamaları ve Eko- nomik Büyüme İlişkisi: OECD Ülkeleri Üzerine Yatay Kesit Bağımlılığı Al- tında Panel Eşbütünleşme Analizi", Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 70; 2 (2015) : 345 - 376.
- Ateş, Koray. (2014). "Ar-Ge Harcamalarında Kullanılacak Hesaplar", 19.11.2015 tarihinde http://www.muhasebetr.com/ Sorucevap/haber_oku. php?haber_id=1520 adresinden erişildi.
- Charles, Darwin. (2011). "Dünyada ve Türkiye'de Seçilmiş İnovasyon Göstergeleri" Firmaların Ar-Ge ve İnovasyon Performansının Stratejik Analizi. İstanbul : İstanbul Ticaret Odası Yayınları
- Çiftçi, Cemil. (2014). "Türkiye İmalat Sanayinde Ölçek Bazında Karlılık ve Temel Giderler İlişkisi: 1998-2009 Dönemi", Sosyoekonomi Dergisi 2
- Del Monte, A. ve Papagni, E. (2003). "R&D and the Growth of Firms: Empirical Analysis of a Panel
- of Italian Firms", Research Policy, 32; 6 (2003) : 1003-1014.
- Deran, Ali ve Savaş, İncilay.(2013). "Maddi Olmayan Duran Varlıkların Değerleme ve Finansal Tablolarda Sunum Esasları" C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi. 14, 2 (2013) : 73-95.
- Denetimnet. (2008). "UMS 38 Maddi Olmayan Duran Varlıklar Uygulama Örneği", Denetimnet Bültenleri, Bülten No: 2008/5. 23.11.2015 tarihinde http://www.denetimnet.net/Pages.aspx?pgID=9487 adresinden erişildi.
- Ferhatoğlu, Emrah ve Köse, Tunç.(2009). "Ar-Ge İndiriminin Gelir Vergi- lerine İlişkin Türkiye Muhasebe Standardı (TMS 12) Bakımından Değerlen- dirilmesi", Mali Çözüm 94 (2009) : 33-58
- Gençoğlu, Gücenme, Ümit, Özerhan, Yıldız ve Karabınar, Selahattin. (2013).Türkiye Finansal Raporlama Standartları. Sakarya üniversitesi : Sürekli Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi
- Gökçe, Naciye ve Tellioğlu, Tülay. (2013). "Araştırma ve Geliştir- me(Ar-Ge) Giderlerinin Kayıtlanması ve Raporlanması" Afyon Kocatepe Üniversitesi İİBF Dergisi XV, I (2013).
- İstanbul Kalkınma Ajansı.(2012). Türkiye ve İstanbul Bölgesi'nde Ar- Ge ve Yenilik. 13.11.2015 tarihinde http://www.istka.org.tr/content/pdf/ AA-turkiye-ve-istanbul-bolgesinde-arge-ve-yenilik.pdf adresinden erişildi.
- Ar-Ge Faaliyetlerine Sağlanan Teşvikler (2009). 12.02.2015 tarihinde http://archive.ismmmo.org.tr/docs/seminer/Ar-Geısmmmo.Ppt erişildi. adresinden
- Kalaycı, Şeref (2009) SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Tek- nikleri. Ankara : Asil yayınları
- Kocamış, U. Tuğçe ve Güngör, Ayşegül. (2014). "Türkiye'de Ar-Ge Har- camaları ve Teknoloji Sektöründe Ar-Ge Giderlerinin Kârlılık Üzerine Etki- si: Borsa İstanbul Uygulaması", Maliye Dergisi. 166, (Ocak-Haziran 2014) : 127-138.
- Korkmaz, Suna. (2010). "Türkiye'de Ar-Ge Yatırımları ve Ekonomik Bü- yüme Arasındaki İlişkinin VarModeli İle Analizi", Yaşar Üniversitesi Dergi- si. 20, 5 (2010) : 3320-3330.
- Meçik, Oytun. (2014). "Ar-Ge Harcamalarının Ekonomik Gelişmiş- lik Üzerindeki Etkileri", Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi. 7, 32
- Nar, Mehmet. (2015). "Vergi Planlaması Aracı Olarak Ar-Ge Harcamaları" Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi. 8, 37 (2015).
- OECD. (2002). "Araştırma ve Deneysel Geliştirme Taramaları İçin Öne- rilen Standart Uygulama", Frascati Kılavuzu, 06.11.2015 tarihinde http:// www.tubitak.gov.tr/tubitak_content_files/BTYPD/kilavuzlar/frascati_tr.pdf adresinden erişildi.
- Özerhan, Yıldız ve Yanık, Serap (2012 )Açıklamalı ve Örnek Uygulama- lı TMS-TFRS. 2.bs. Ankara: TÜRMOB Yayınları.
- Öğredik, Güray. (2005). "Araştırma Geliştirme Harcamalarının Gider veya Maliyet Olarak Ticari Kazancın Tespitinde Dikkate Alınacağı Dönem" Lebib Yalkın Mevzuat Dergisi. (Temmuz 2005)
- Şeker, Sakıp. (2008). "Ar-Ge İndirimi ve Uygulaması"Yaklaşım Dergisi. 181, (Ocak 2008) : 121-122
- Uzay, Şaban. (2007). "Türk Vergi Sisteminde Teknoloji Geliştirme Teş- vikleri", Üniversitelerdeki Araştırma ve Uygulama Merkezlerinin İşlevselliği: Üniversite - Sanayi İşbirliğinin Yeniden Yapılandırılmasının Gereklilikleri". 04.11.2015 tarihinde http://iibf.erciyes.edu.tr/akademi/mh/suzay/SUZAY_ TVS_TGT.pdf adresinden erişildi.
- Ünal, T. ve Seçilmiş, N. (2014). "Satış Hâsılatı Artışında Ar-Ge'nin Rolü ve Kârlılığın Ar-Ge Harcamalarına Etkisi: Gaziantep Örneği" Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 22 (2014)
- Vikipedi, https://tr.wikipedia.org/wiki/Otokorelasyon, [çevrimiçi erişim: 21.01.2016].
- Walsh, Kathleen. (2003). "Foreign High-Tech R&D in China: Risks, Rewards, andImplicationsfor U.S.-ChinaRelations" The Henry L. Stimson Center, Washington, 30.10.2015 tarihinde http://kms1.isn.ethz.ch/service- engine/Files/ISN/105587/ipublicationdocument_singledocument/8c147a- ce-06e4-4ad6-915b- 7deeb0898eda/en/FinalReport.pdf adresinden erişildi.
- Yaylalı, Muammer. Akan, Yusuf. ve Işık, Cem. (2010). " Türkiye'de Ar- Ge Yatırım Harcamaları ve Ekonomik Büyüme Arasındaki Eş-Bütünleşme ve Nedensellik İlişkisi: 1990-2009", Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi. V, II (2010) : 13-26.
- Yavuz, Selahattin. (2009) "Hataları Ardışık Bağımlı (Otokorelasyonlu) Olan Regresyon Modellerinin Tahmin Edilmesi" Atatürk Üniversitesi İkti- sadi ve İdari Bilimler Dergisi, 23, 3 (2009) : 123:140.
- Yıldız, G. (2003). "Araştırma -Geliştirme Maliyetlerinin Türkiye Muha- sebe standardı-15 (TMS-15) ve Tek Düzen Muhasebe Sistemi (TDMS) Esa- sına Göre Muhasebeleştirilmesi" İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 17, 1-2 (2003) : 354-370.
- Yuming WU and Li ZHOU. ve Jian-xia L. (2007). "Co-integration and Causality between R&D Expenditure and Economic Growth in China: 1953-2004", Conference on Public Administration,
- 07.05.2016 tarihinde http://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?do- i=10.1.1.612.4329&rep=rep1&type=pdf adresinden erişildi.
- ISSN: 1303-5444
- Yayın Aralığı: Yılda 6 Sayı
- Başlangıç: 1991
- Yayıncı: İstanbul Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası
Sayıdaki Diğer Makaleler
MURAT SERÇEMELİ, MERYEM ÖZTÜRK
TAM TASDİK VE VERGİ DENETİMLERİ İÇİNDENETİM RİSKİ ÖLÇÜMLEME MODELİ