20254

ANKARA, KIZILCAHAMAM YAKININDAKİ GÜVEM KÖYÜ CİVARINDA BULUNAN SON TERSİYER KOZALAKLI-YEŞİL YAPRAKLI ORMANI*

Bugünkü kozalaklı-yeşil yapraklı ormanı ve ünlü sıcak su kaynaklarını görmek için ilk defa 1939 da Orman Fakültesinden arkadaşım Karamanoğlu ile birlikte Kızılcahamam'a gittim. Ankara'dan Kurtboğazı'na kadar tozlu eski yoldaki uzun otobüs yolculuğunu ve Kargasekmez'in tehlikeli virajlarını hatırlıyorum. O zaman Kâmil'in babası Yargıç Muavini Remzi Bey beni davet edip, eski Osmanlı tarzı mimarî ile yapılmış üç katlı Ankara tipi ahşap evlerinde kalmamı istemişti. Her gün yürüyüşe çıkıyor ve vadilerdeki köknar, kavak ve meşe ağaçlarının da yer aldığı çam ormanları ile sıcak su kaynakları ve yayvan yamaçlarda araştırmalar yapıyorduk. Otuz yıl sonra 1968 de eski meslektaşlarım Sayın H. Aksoy, Prof. K. Karamanoğlu, Prof. N. Sönmez ve Prof. O. Düzgüneş ve ailelerinin bir pikniğe davet etmeleri üzerine Kızılcahamam'a tekrar gittim. Kızılcahamam'ın 22 km kuzeyine gittikten sonra Çerkeş yolundan Güvem'i geçtik ve Beşkonak'a geldik, piknik yeri olarak su kenarında sakin bir çimenliği seçtik. Yol kenarları buldozerlerle kesildikten sonra da Kızılcahamam-Çerkeş yolunun batı yamaçları henüz yeşillikle kaplanmamıştı ve gölsel sedimentlerin hem yatay, hem düşey tabakalanması açıkça ortaya çıkmıştı. Bir gece önce biraz yağmur yağmıştı. Karamanoğlu ile yol yamaçlarında biraz yürüyüp ayaklarımızın altındaki yuvarlanan kayaçlarda bulunan fosil fragmanlarım inceledik. Tabakalar halindeki diyatomitli toprağın en üst tabakası düşey doğrultudaydı ve bu süngerimsi kayaçların tabakaları doğal olarak kitap büyüklüğünde tabakalara ayrılmıştı. Yağmur suyunu emdiklerinden her taşı kütüphaneden bir kitap alır gibi kolaylıkla alabiliyorduk. Her diyatomitli levha parçası üzerinde güzel bir fosil izi bulunuyordu.

A Late-Tertiary Conifer-Hardwood Forest From the Vicinity of Güvem Village, Near Kızılcahamam, Ankara

It was in 1939 when I first visited Kızılcahamam to see the present conifer-hardwood forest as well as the famous hot springs with my friend Karamanoğlu, a fellow student from the Forestry College. I remember the long bus ride on the dusty old road from Ankara through Kurtboğazı and the dangerous curves of Kargasekmez. That time, Kamil's father Remzi Bey, assessor of the city, kindly invited me to stay in his three-story wooden house built in good taste according to early Ottoman architectural style for the country homes of Ankara. We took daily walks to explore the Scots pine forests associated with firs, aspens and oaks through the valleys as well as to the hot springs and mountain steppes over the gentle hills. In 1968, more than thirty years later, I visited Kızılcahamam again upon a picnic invitation by my old colleagues Mr. H. Aksoy, Prof. K. Karamanoğlu, Prof. N. Sönmez and Prof. O. Düzgüneş, and their families. After driving 14 miles north of Kızılcahamam, down the Çerkeş road, we passed Güvem and reached Beşkonak where we selected a neat meadow by the creek as our picnic site. The western slopes of the Kızılcahamam-Çerkeş road were still devoid of vegetation after the road banks were cut off by bulldozers and both horizontal and vertical layers of lacustrine sediments were exposed freely. A moderate amount of rain had fallen during the previous night. With Karamanoğlu, I walked along the road slopes, examining the fossil fragments by rolling rocks under our feet. The uppermost layer of the laminated diatomaceous earth was oriented vertically and the sheets of these spongy rocks were naturally split into book-size platelets. Due to the absorption of rainwater we could pull out any piece with great ease, just like pulling out books from a library shelf. Every piece of diatomaceous platelet was bearing a beautiful fossil impression.

PDF

___

AXELROD, D.l. (1972): Edaphicaridity asafactor in angiosperm evolution. Amer. Naturalist, 106 (949): 311-320. BANERJI, M.L. (1971): Acers in Nepal. Indian Forester, 97 (5): 243-251.

DİLCHER, D.L. (1974): Approaches to the idcntification of Angiosperm leaf remains. Bot. Rev., 40 (l): 1-156.

ENGELHARDT, H. (1903): Tertiârpflanzen von Kleinasien. Beitr. z. Po/âonto/. u. Geo/. Österreich-Ungarns u. d. Orients, 15 (2-3): 55-64. '

GİVULESCU, R. (1962): Die fossile Flora von Valea Neagra, Bezirk Grisana, Rumanicn. Palaeontographica, B, 110: 128-187.

HANDEL-MAZZETTI, H.F. (1909): Ergebnisse einer botanischen Reise in das pontische Randgebirge im Sandschak

Trapezımt. Ann. Nat. Hafmus Wien 23: 6-212.

HEER, O. (1855, 1856, 1859): Flora Tertiaria Helvctiae, l, 2, 3, Winterthur.

HU, H.H. & CHANEY, R.W. (1940): A Miocene flora from Shantung Province, China. Geol. Survey of China, Paleontol. S/n/co, Ser. 112, Peking.

HUTCHİNSON, J. (1969): The families of flovvering plants. 2: 132-133. The Clarendon Press, Oxford.

ISHIDA, S. (1970): The Noroshi Flora of Nota Peninsula, Central Japan. Mem. Fac. Sc., Kyoto Univ., Ser. Geol. & Mineral. 37(1): 1-112, pis. 1-22.

KASAPLIGİL, B. (1947): Kuzey Anadolu'da botanik gezileri. Orman Gene/ Mud. Yayınl, no. 32, İstanbul.

(1952): The forest vegetation in the mediterranean regions of Turkey, ist. Üniv., Orman Fak. Derg., 2(2): 47-65, İstanbul.

(1960): Forest remains of interior Asia Minör. Proceedings, 5th World Forestry Congress, I: 384-386, Univ. of Wash., Seattle, Wash.

(1961): Naturgeschichtliche Beobachtungen und floristische Studien Beynamer Wald, Ankara. Wissenschaftl.

Ber. d. Bot. Institut d. Ege Univ., No. l, 35 pp. l map, 5 plates, İzmir, Turkey.

(1975): The Pliocene Flora of Güvem village near Ankara, Turkey. Abstracts of the Papers Presented at the XII International Botanical Congress, Akademia Nauk SSSR, l: 115, Leningrad.

KOLAKOVSKİ, A.A. (1964): A Pliocene flora of the Kodor River. Akad. Nauk Gruzinskoi SSR, Sukhumskii Botan. Sad, Monogr, l, Sukhumi.

KRAUSE, K. (1932): Über die Vegetationsverhâltnisse des nordöstlichen Kleinasiens. Bot. Jahrb. 65: 349-379.

LI, H.L. (1971): Floristic relationships between eastem Asia and eastem North America. Morris Arboretum Monogr., Philadelphia, Pa.

MacGINITlE, H.D. (1955): Fossil plants of the Florissant beds, Colorado. Carnegie Inst. Wash. Publ. 599, Washington, D.C.

MİKİ, S. (1941): On the change of flora in eastem Asia since Tertiary period (I). The clay or lignite beds flora in Japan with special referenee to the Pinus trifolia beds in Central Hondo, Japan. Jour. Bot. ıı: 237-303.

MIROV, N.T. (1967): The Genus Pinus. The Ronald Press Co., New York.

RAVEN, P.H. & D.l. AXELROD (1974): Angiosperm biogeography and past Continental movements. Ann. M/ssouri Bot. Gord. 61 (3): 539-673.

SCHWARZ, O. (1936-1939): Monographie der Eichen Europas und des Mittelmeergebietes. Report. Spec. Nov. Regni Veget., Sonderheft D.

STOJANOFF, N. & STEFANOFF, B. (1929): Beitrag zur Kenntnis der Pliozanflora der Ebene von Sofia. Zeitschr. Bulg. Geol. Gesellschaft 2(3): 3-115, pis. I-XII.

TANAİ, T. (1961): Neogene floral change in japan. Jour. Fac. Sci., Hokkaido Univ., Ser. 4, Geol. & Mineral. 11(2): 119-398, Sapporo.

& N. SUZUKI (1963): Miocene floras of south-western Hokkaido, japan. In «Tertiary floras of japan», p. 7-149, pis. 1-27, Tokyo.

TRALAU, H. (1963): Asiatic dicotyledonous affinities in the Cainozoic flora of Europe. Kungl. Svenska Vetensk. Hand!. Fjzrde Ser., 9(3), Stockholm.

TUMAJANOV, U. (1971): Changes of the Great Caucasus forest vegetation during the Pleistocene and Holocene.

In «Plant Life of South-VVest Asia» (ed. P.H. Davis, P.C. Harper & /. C. Hedge), p. 73-87. Bot. Soc. Edingburg.

WULFF, E.V. (1943): An introduction to historical plant geography. Chron/co Botanica Co., Waltham, Mass.

YALTIRIK, F. (1971): The taxonomical study on the rnacro and micromorphological characteristics of indigenous maples (Acer L.) in Turkey. İstanbul Üniv. Orman Fakültesi Yayınl., İ.Ü.Yayml. no. 1661, O.F. Yay. no. 179, İstanbul.

ZOHARY, M. (1961): On the oak species of the Middle East. Bull. Res. Council of Israel, 9D (4): 161-186.