KENTSEL YAŞANABİLİRLİK VE CİNSİYET

Dünyanın hemen her köşesinde var olan yerleşim merkezlerinin yüzyıllardır süregelen büyüme ve gelişiminin bir sonucu olarak, günümüzün metropolleri ve kentsel yaşam alanları meydana gelmiştir. Geçtiğimiz 15-20 senelik süre içerisinde kentleşme hareketleri ciddi bir ivme kazanmış ve hızlanmıştır. Bugün, dünya nüfusunun yarısından fazlası kentlerde yaşamaktadır. BM’in nüfus raporunda sunduğu projeksiyona göre (2008) bu oran 2025 yılında toplam dünya nüfusunun üçte ikisi olarak görünmektedir. Dolayısı ile ekonominin (yatırım), nüfusun (insan gücü), hizmet sektörünün (istihdam), ulaşımın (lojistik), sosyal problemlerin, kültürel çelişkilerin ve mekânsal uyumsuzlukların ev sahipliğini yapan kentsel alanlarının önemi günden güne artmaktadır. Bütün bu sosyal, politik, ekonomik, kültürel ve çevresel özellikler ve problemlerin yanında, yaşanabilirlik güncel ve önemli bir kentsel araştırma konusu olarak literatürde yerini almış durumdadır. Yaşanabilir kentsel mekân algısı ve anlayışı, kişilerin sosyo-ekonomik ve kültürel özelliklerine, gelenek ve göreneklerine, sosyo-politik ortam ve kişisel tercihlerine bağlı olduğundan dolayı ölçme ve değerlendirmesi oldukça zor ve göreceli bir olgudur. Bu çalışmanın amacı, yaşanabilirlik algı ve anlayışının cinsiyetlere göre muhtemel farklılık ve benzerliklerini ortaya koymaktır. Kamu hizmetlerinin ulaşılabilirliği, yeşil alanların mevcudiyeti ve çevre kalitesi çalışmanın temel göstergeleri olarak belirlenmiştir. Çalışma alanında ikamet eden 1029 kişiyle düzenlenen anket çalışması telefon, internet ve cadde uygulamaları ile tamamlanmıştır. Kişilere ikamet ettikleri şehir ve mahalleleri ile ilgili çalışma göstergeleri doğrultusunda hazırlanan sorular yöneltilmiş, elde edilen sonuçlar cinsiyete göre karşılaştırmalı olarak analiz edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Şehir coğrafyası, yaşanabilirlik, cinsiyet, Denizli

-

As a result of centuries-long process of urban growth and development all around the world, we are now living in an “urban planet”. The urbanization has accelerated in the last couple of decades. Now more than half of world population lives in cities and two-third of the world population will be in urban areas in 2025 according to UN population division report (2008). Therefore, urban areas are getting more important than ever because of the fact that there are where economy (investment), population (human power), service (employment), transportation (logistic), social problems, cultural contradictions and spatial conflicts are. Besides all these social, political, economic, cultural and environmental features and problems of urban places, liveability is another important rising concept in urban researches. Since people’s understanding about a liveable urban area is highly depends on their socio-economic and cultural features, historical backgrounds and traditions, socio-political conditions and personal preferences, liveability measurement and evaluation is difficult and subjective. This research attempts to explore liveability perceptions and understanding based on gender. Accessibility of public places, availability of green spaces and environmental quality are defined as indicators of this study. 1029 surveys were conducted with residents of the study area by phone, online and street survey techniques. People were asked about current conditions of their city and neighbourhood related to study indicators. Responses of male and female contributors were analysed comparatively.

Keywords:

Urban geography, liveability, gender, Denizli,

PDF

___

Alkan. A., Duru, B., (2007). Türkiye’de Kent Çalışmalarının İzinden Giderken “Toplumsal Adalet, Eşitsizlik ve İktidar” Nereye Düşer?, Kent ve Planlama – Geçmişi Korumak Geleceği Tasarlamak, İmge Yayınevi, s. 87-111, Ankara.
Bond, J., Corner, L., (2004). Rethinking Ageing: Quality of Life for Older People, Open University Press, Berkshire, England Bowling, A., Brazier, J., (1995). Quality of Life in Social Science and Medicine: An Introduction, SocSci Med, vol.41, issue 10
Ewing, R., (2001). Using a Visual Preference Survey in Transit Design, Public Works Management & Policy Ewing, R., (1999). Pedestrian and Transit-Friendly Design: A Primer for Smart Growth, Washington, D.C.
Görün, M., Kara, M., (2010). Kentsel Dönüşüm Ve Sosyal Girişimcilik Bağlamında Türkiye’de Kentsel Yaşam Kalitesinin Artırılması, Yönetim Bilimleri Dergisi, vol.8
Holloway, A., Wajzer, C., (2008). Improving City Performance through Benchmarking. Paper presented at International Cities Town Centres & Communities Society Conference, Sydney, October
Kaal, H., (2011). A Conceptual history of Livability, City: Analysis of Urban Trands, Culture, Theory, Policy, Action, Vol.15, No.5, Routledge, UK
Keceli, A., (2012). Effects of Rapid Urbanization on Lıvability in Turkish Cities: A Case Study of Denizli, University of Oklahoma Graduate College, Norman, US
Lagro, A., J., (2008). Site Analysis: A Contextual Approach to Sustainable Land Planning and Site Design, Jhon Wiley and Sons, New Jersey, US
Laslett, P., (1996). A Fresh Map of Life: The Emergence of the Third Age, 2nd ed., Weidenfeld and Nicolson, London, UK
Mollenkopf, H., Walker, A., (2007). Quality of Life in Old Age: International and Multi-Diciplinary Perspective, Springer, Netherland
Sipahi, S., (2002). Ulkemiz Illerinin Yasanabilirlik Acisindan Analitik Hiyerarsi Prosesi Teknigi ile Siralanmasi, İstanbul Universitesi, Sosyal Bilimler Enstitusu, Istanbul, TR
Victorian Competition and Efficiency Council (VCEC), (2008). A State of Livability: An Investigation into Enhancing Victoria‘s Livability Final Report, State Government Victoria, US Vuchic, V., (1999). Transportation for Livable Cities, Center for Urban Policy Research, Rutgers, NJ, US
Woolcock, G., (2010). Measuring Up: Assessing the Livability of Australian Cities, Griffith University, AU
Yanık, C., (2012). Kent Sosyolojisi Alanında Yapılan Tezlerin Değerlendirilmesi, Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 2(1): 93-107
Yavuzcehre, S. P., Torlak, E. S., (2006). Quality of Life and Municipalities: Denizli Karsiyaka District Sample, Suleyman Demirel Universitesi, Sosyal Bilimler Enstitusu Dergisi, Vol.2, Issue.4, Isparta, TR