İSTANBUL ADALARI’NDA KORUNMASI GEREKEN TARİHÎ DOKU: BÜYÜKADA ÖRNEĞİ

Marmara Denizi’nin kuzeydoğusunda iki sıra halinde konumlanan İstanbul Adaları, Kocaeli penepleninin su üstünde kalmış parçalarıdır. Akdeniz ikliminin hakimiyetinde olan Adalar, daha ziyade Akdeniz vejetasyonuyla temsil edilmektedir. Çeşitli dönemlerde değişik isimlerle tanınmış olan İstanbul Adaları’nın en büyüğü Büyükada’dır. Diğer adalar gibi burası da tarih içerisinde daha çok bir dinlenme yeri olarak rol oynamıştır. Kimi zaman Prenslerin, soyluların, imparatorların, keşişlerin ve rahiplerin sürgün ve sığınma yeri olmuştur; kimi zaman da dinlenmek, eğlenmek ve ilham için aranan bir mekan olmuştur. Büyükada’nın yerleşme tarihinde manastırların önemli bir yeri vardır. Ancak yerleşim çok daha eski tarihlere dayanmaktadır. Osmanlı döneminde ise, uzun zaman önemli bir yerleşme alanı olmamıştır. Bu dönemde daha çok yabancılar ve İstanbul azınlıkları için sayfiye yeri olarak kalmıştır. Bu gün Ada’nın kuzeyinde yoğunlaşan yerleşim, Osmanlı döneminde başlamış, 19. yüzyılın ikinci yarısında hızla artmıştır. En eski eserler Osmanlı mimarlığının çeşitli örnekleri olup, bir kaç yüzyıllık bir tarihi vardır. Bunlar içinde bulunduğu dönemin dini ve sivil mimarisinin birer simgeleridir. 19. Yüzyıla ait ev, köşk ve yalıların yerini 1950’den itibaren betonarme binalar almaya başlamıştır. Bu eserlerin bir çoğu ise bakımsızlık nedeniyle yıkılmıştır. Her ne kadar Büyükada Kültür ve Turizm Bakanlığınca Sit alanı ilan edilmiş ve geçici yapılanma koşulları belirlenmiş ise de, buna uyulmamıştır. Zaman içerisinde tarihi doku bir taraftan yok edilirken, diğer taraftan da bu dokuyla uyuşmayan betonarme binalar hızla inşa edilmiştir. 
Anahtar Kelimeler:

.

Istanbul Insel'n Beschützen zum Erforden Geschichte Gewebe: Beispiel, Büyükada

Marmara See im Nordost zwei reiche gegenwartige zind İstanbul İnsel’n ble'ıben die stucke oberflache des Wasser. Akdeniz klima herrschaft im İnsel’n noch mehr Akdeniz Pflanzenkleid . Verschiedene zeitabschnitt veranderte ihre name İstanbul İnsel'n . Das Grosste İst Buyukada Drinne İnsel’n geschichte İst noch mehr raststadte rolle gespielt. İm manchmal zeit İst prinz , aus guter familie , Kaiser, Geistliche und Monsh , verbannte und schutz suchen stelle geworden . İm andere zeit raststadte , sich unterhalten und eingebung bezuchende platz geworden . Wictige stelle ist Buyukada Klostern geschicihte. Niederlassung noch mehr alte geschichte sich anlehnen. İm lange zeitabschnitte ist nicht ein wichtige niederlassunggebiet geworden . Diese Zeitabschnitt wahr noch mehr Auslander und İstanbul minderheit ist Landhaus fur ihnen geworden . Hauter ist es İnsel’n Nord noch mehr niederlassung, amfang ist OsmanlI periode. 19. Jahrhundert zweite halbe ist schnell vermehrt. Das alteste spur Osmanlı architek war verschiedene beispiel moglich . İm einige Jahrhunderte ist geschichte erreicht. İm diese inhalt gefunden periode religion und zivilist architek eine Symbol geworden. 19 . Jahrhundert ist haus , schloss und villa , 1950 und nachhaer betonarme gebaude gemacht. Diese viele merke sind umgeflegt deshalb sind sie gesturz . Wiele sind Buyukada Kultur und Fremdenverkehr Minister beschutz gebiet geworden. Aber beschutz gebiet ist vorlaufig baue bedinung erscheinen aber ist nicht geanpasst. İm diese Zeitpunkt gewebe im einem seite ist nicht vorhanden . Aber im andere seite gewebe sind unpassend betonarme gebaude ist schnelle gebaut worden.

___

  • Adalar İlçesine ait 1995 yılı Brifing Dosyası.
  • Andon Malecku (1940 ) ; Büyükada’daki (Çıngıraklı) Ayayorgi Manastırı . Atina.
  • Constantinople ( 1895 ); Prens Adaları.
  • Cox . Samuel ( 1887); Prens Adaları veya Büyükada Sefaları.
  • Doğanay , H , ( 1994 ); Türkiye Beşeri Coğrafyası . Gazi Büro Kitabevi . Ankara.
  • Erdenen , O . ( 1962 ); İstanbul Adaları . İstanbul Belediye Matbaası . İstanbul .
  • Gustave , S, ( 1884); Les İles des Princes . Paris . İstanbul Ansiklopedisi.
  • Refik , A , ( 1982 ); Bizans Devrinde İmparatoriçelerin Sürgün Yeri Büyükada . Tarih ve Edebiyat Mecmuası.
  • Tuğlacı, P, ( 1989 ); Tarih Boyunca İstanbul Adaları. Cilt 1 , Yatkın Ofset Ltd . Şt. İstanbul.
  • Yalçınlar, İ, (1976 ); Türkiye Jeolojisine Giriş . İ.Ü. Edebiyat Fakültesi . Yay No : 2089 , İstanbul.
  • D.M.İ.G.M. Yıllık Meteoroloji Bülteni.( 1929-1985); Ankara.
  • D.M.G.M. Günlük Meteoroloji Bülteni (1970-1985 ), Ankara .
  • D.M.G.M. Ortalama ve Ekstrem Kıymetler Meteoroloji Bülteni,(1985 ), Ankara.
  • D.İ.E. Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş ( 1990), Ankara.