KAYAKÖY POLYESİ ve YAKIN ÇEVRESİNİN JEOMORFOLOJİSİ (Fethiye-MUĞLA)

Kayaköy Polye Havzası ve yakın çevresi, Güneybatı Anadolu'da, Akdeniz Bölgesi'nin Teke Yöresi'nde yer almaktadır. Burası Fethiye Ovası ve Körfezi'nin de bulunduğu doğu-batı yönünde yer alan tektonik bir depresyonla, bunun yaklaşık 7.5 km. güneyinde denizin çevrelediği, batıya doğru bir çıkıntı halinde uzanan Kayaköy Yarımadasının merkezi yerleri ve yakın çevresidir. Bu Yarımada’nm doğusunda azami yükseltisi 1758 m. olan Arı Dağı ile güneydoğusunda azami yükseltisi 1969 m. olan Baba Dağı yer almaktadır. Kayaköy Polye Havzası ve yakın çevresinde araziyi oluşturan formasyonlar Mesozoik ve Senozoik'e ait bulunmaktadır. Trias, dura ve Kretase'ye ait çeşitli kalkerler, Paleosen ve Eosen'e ait flişler, Plio-Kuaterner ve Kuaterner'e ait gevşek dokulu konglomeralar ile alüvyal dolgular bunlar arasındadır, özellikle Mesozoik ve Tersier'e ait çeşitli formasyonlar Alp Orojenezi ve onu takip eden Epirojenik stildeki genç tektonik hareketlerden büyük ölçüde etkilenmişler ve bunun bir sonucu olarak kıvrım sistemleri, bindirmeler (şariyaj), kırılma ve ekaylanmalar ana jeomorfolojik birimlerin meydana gelmesine sebep olmuşlardır. Yörenin önemli yükseltileri olan Baba Dağı ve Arı Dağı'nın batısında yer alan Kayaköy Yarımadası, ortalama yükseltisi 350 m. olan bir plato karakterindedir. Bu plato, hafif dalgalı düzlüklerden oluşan bir topografya sathı değildir. Üzerinde yüksek tepelerin, nispeten geniş depresyonların, yer yer darve derin akarsu vadilerinin, dik yamaçların, falezli kıyıların hakim olduğu bir özelliğe sahiptir. Plato üzerindeki depresyonlardan en önemli olanı Kayaköy Polyesi tabanıdır. Bunun doğusunda Ovacık Depresyonu vardır. Bozulmuş bir polye olan Ovacık, Kayaköy Polye Havzası içinde yer alır. Depresyon tabanlarında (Kayaköy ve Arı Polyeleri) .yağışlı kış aylarında oluşan periyodik gölleri suları düdenler aracılığıyla yeraltına ve kısmen denize tahliye edilmektedir. Tektono-karstik kökenli olan Kayaköy Polyesi, Ovacık Depresyonu ve Arı Polyesi tabanında ziraî faaliyet yapılmaktadır. Kayaköy Polye Havzası ve yakın çevresi, gösterdiği doğal ve tarihi zenginlikleri bakımından da büyük bir turizm potansiyeline sahiptir. 
Anahtar Kelimeler:

.

Geomorphology of Kayaköy Polje and close surrounding

Kayaköy Polje Basin andit's surrounding area lays in the south west of Anatolia, in the Teke section of the Maditerranean region. in this section, an East - West directed tectonic depression in which Fethiye Plain and Bay can be seen and nearly-7.5 km south of it surrounded by the sea lays the çenter and close surrounding of Kayaköy peninsula jutted through west. On the east part of the peninsula the Arı (1758 m.) and the Baba Mountains (1969 m.) lays. The land formation of the Kayaköy Polje Basin and clase surrounding are Mesozoic and Cenozoik. Around these, some limestone of Trias, Jura and Cretase, Paleosen, and Eosen aged flishes, some conğlomerates which hone loosen textures of Plio-Kuaterner allüvial sediment can be seen. Especially some formations of Mesozoic and Tersier have been effected in large scale from the Alp Orogenesis and the neo tectonic movements of Epeirogenic style and as a result of undolation corrugation systems, imbricate folding and fault structure caused the main geomorpholgy units to come into being.The Kayaköy Peninsula, which lays on the west of the Babadağ and Arı Mountains, has an average heipht of 350 m. and looks like a plateau. This plateau, is not a topographic surface which is formed of peneplains there are high hills, wide depressions, narrow and deep river valleys, high valley- sides, shores with cliffs on it. Kayaköy Polje base is the most important between the depressions of the plato. On the east of it Ovacık Depression lays. it is in the Kayaköy Polje basin and have been deformed. Sometimes the waters being collected in a form of lake at the base of the basin of the Kayaköy Polje are being discharged to see and to underground by sine holes. in Kayaköy Polje, which is tectono-karstic, Ovacık Depression and Arı Polje base agriculturel produetion have been done. Kayaköy Polje Basin andit's surrounding has a big tourizm potantial because ofit's naturel and historical wealth.  

___

  • AVŞARCAN, B.- 1991: Fethiye Körfezi ve Çevresinin Jeomorfolojisi. İst. Üniv. Deniz Bil. ve Coğr. Enst. Jeomorfoloji Anabilim Dalı Doktora Tezi (Basılmamış), İstanbul.
  • AKKUŞ, A: BOZYİĞİT, R-1992: Fethiye'nin İklim Özellikleri. Selçuk Üniv. Eğitim Fak. Derg. S.6, Konya.
  • BOZYİĞİT, /?.-1997: Eşen Çayı Havzası'nın Jeomorfolojisi. Marmara Üniv. Sosyal Bil. Enst. Doktora Tezi (Basılmamış), İstanbul.
  • GÜNEYSU, A.C.-OZANER, F.S.-ERKALJ1996: Ölüdeniz Lagünü (Fethiye) Yakın Çevresinin Jeomorfolojisi ve Karst Ortamının Özellikleri. Türk Coğ. Derg., S.31, s.305-313, İstanbul.
  • SELÇUK BİRİCİK, A.-BOZYİĞİT,R.-1996-1997: Girdev Polyesi. Marmara Üniv. Ata Eğt. Fak. Marmara Coğ. Derg., S.1, s.323-333, İstanbul.
  • SELÇUK BİRİCİK, A.- 1997: Dalaman Çayı Aşağı Havzası ve Kocagöl. (Basılmamış araştırma raporu), Marmara Üniv. Ata. Eğt. Fak. İstanbul.
  • ŞENEL, M. ve diğerleri- 1994: Fethiye (Muğla) - Kalkan (Antalya) ve Kuzeyinin Jeolojisi. MTA Enst. Jeoloji Etüt. Dairesi Başk. Araş. Rap. No. 9763, s.20-101, Ankara.
  • ŞENEL, M.- 1997: 1/250 000 Ölçekli Türkiye Jeoloji Haritaları Fethiye Paftası, MTA Enst. Yay. No: 2, Ankara.
  • TOPKAYA, M.- 1963: Fethiye Ovası'nın Hidrojeolojik Etüdü. TJK. Bült. No: 7, S.1-2, Ankara.
  • TUNCEL, M.GÖÇMEN, K.- 1973: Köyceğiz -Fethiye Yöresinde Bazı Coğrafi Gözlemler. İst. Üniv. Coğ. Enst. Derg. Cilt. 10,S.19, s.111-138, İstanbul.