ÇAYIR-MERANIN KARS YÖRESİ ÇİFTLİK HAYVANLARININ BESLENMESİ VE HASTALIK OLUŞTURMA-BULAŞTIRMADAKİ ROLÜ

Kars yöresi doğal çayır-mera alanı ve verimliliği ile ruminant varlığı bakımından Türkiye’nin önde gelen bölgelerindendir. Yöre hayvancılığı yaz aylarında çayır-mera otlatmasına dayalıdır. Bu nedenle çayır-meranın besinsel değeri ile hayvanlarda hastalık oluşturucu veya bulaştırıcı etkilerinin bilinmesi önem arz etmektedir. Kars yöresi çayır-meralarının botaniksel bileşiminde buğdaygiller % 55-65, baklagiller % 23-30, diğer familyalara ait bitkiler ise %13-15 oranında bulunmaktadır. Otlatma sezonu boyunca ortalama besin madde içerikleri kuru madde (KM) % 28.87, organik madde (OM), ham protein (HP), ham yağ (HY), ham selüloz (HS), ham kül (HK), azotsuz öz madde (NÖM) ve nötral deterjan fiber (NDF) değerleri ise sırasıyla % 90.68, 15.02, 2.01, 29.95, 9.32, 43.69, 57.69 (% KM) düzeyindedir. Çayır-meralar, otlatma mevsiminde başta sığır ve koyun olmak üzere tüm herbivorların yaşama payının ötesinde önemli ölçüde verim payını da (et, süt, yapağı) sağlamaktadır. Bununla birlikte çayır-meraların bazı zararlı maddeler içermesine bağlı hastalıklar ile otlatma sezonu boyunca antraks, brusellosis, koksidiyosis gibi enfeksiyöz ve paraziter hastalıkların bulaşmasında önemli rol oynamaktadır.

The Role of Grassland in Livestock Animal Nutrition and Performation-Contamination of Diseases in Kars District

Kars district is one of the leading regions in Turkey in terms of the productivity of natural grassland and ruminant population. The animal breeding in this locality depends on the grazing during summer season. Therefore, it is important that the nutritive value and the affects of the nutritional diseases and their contagious aspects of grassland should be taken in consideration. The botanical compositions of pasture in this region are gramineae (55-65%), leguminanoseae (23-30%), and other families (13-15%). The average nutritive matters are dry matter (DM) 28.87%, organic matter (OM), crude protein (CP), ether extract (EE), crude fiber (CF), ash, nitrojen-free exract (NFE) and neutral detergent fiber (NDF) values 90.68, 15.02, 2.01, 29.95, 9.32, 43.69, 57.69 % during grazing season, respectively. Cattle, sheep, and other herbivors obtain the nutritional requirements for maintenance and productivity such as meat, milk, and wool during the grazing season. However, the grazing on pasture plays a role developing abnormalities due to antinutritional factors originate from grassland and the acquiring infectious and parasitic diseases such as anthrax, brucellosis, and coccidiosis