Bu çalışmanın amacı, koyunlarda erken gebeliklerin transrektal ve transabdominal ultrasonografi ile saptanabilme sınırlarının belirlenmesi, bu döneme ait gebeliğin ultrasonografik görüntülerinin tanımlanması ve muayeneye ilişkin bazı kritik ve pratik noktaları saptamaktır. Materyal olarak tohumlama tarihlerinin 17-50. günleri arasında bulunan, toplam 57 adet Akkaraman ırkı koyun kullanıldı. Her hayvana 5 MHz problu ultrasonografi cihazı (Shimadsu SDL32, Japonya) ile transrektal ve transabdominal ultrason muayenesi uygulandı. Gebelik bulguları 60 gün sonra yapılan USG muayenesi ile doğrulandı. Transrektal USG yöntemi ile koyunlarda gebelikler tohumlamayı izleyen 17-31 günler arasında %94.7 oranında, transabdominal yöntem ile gebeliklerin 32. gününden itibaren %89.4 doğruluk oranı ile belirlendi. Gebeliğin 28-38 günleri arasında her iki yöntem de etkili bulundu. Bu iki metodun gebeliğin 17-50 gün arasında birlikte kullanılması ile %96.5 doğruluk oranı saptanmıştır. Erken gebelik ultrasonografik bulgusu olarak 17. günde, 5 mm çapında anekojenik daire, 21. günde anekojenik daire içinde 8 mm uzunluğunda ‘’C’’ harfi benzeri hipoekojenik yapı belirlendi. Gebeliğin 28, 30, 34 ve 40. günlerinde embriyo/fötüs uzunlukları sırası ile 12, 13, 21, 34 mm olarak ölçüldü. Fötüs kafatası biparietal çapı 37, 41 ve 45. günlerde sırasıyla 11, 12, 15 mm olarak saptandı. Transrektal ultrasonografik gebelik tanı etkinliği transabdominale eşit, transrektal muayene yöntemi daha kolay ve çabuk uygulanabilir bulundu. Sonuç olarak 5 MHz rektal prob kullanarak Akkaraman ırkı koyunlarda gebeliklerin transrektal ultrasonografi yöntemi ile 17-31. günler arasında, transabdominal ultrasonografi yöntemi ile 32. günden itibaren başarıyla belirlenebileceği ve tanımlanan ultrasonogrofik görüntülerin gebelik yaşının yaklaşık olarak tahmin edilmesinde faydalı olacağı kanısına varıldı.

The aim of this study were to detect the ranges of early pregnacy determination by transrectal and transabdominal ultrasonography, to define the ultrasonographic image of these pregnacy periods and determine the critical and practical experience of the treatments in ewes. A number of 57 Akkaraman ewes having pregnancies of 17-50 days were used as the material. Transrectal and transabdominal ultrasonography (5MHz, Shimadsu SDL32,Japan) were applied to each sheep. Pregnacy findings were reconfirmed by USG 60 days after the first application. Pregnancies were detected with a rate of 94.7% via transrectal USG between 17 and 31days after the insemination and 89.4% after the 32nd day by transabdominal method. Both methods were found similarly effective between the 28th and 38th days of the gestation. By using these two methods together between 17th and 50th days of pregnancy an accuracy of 96.5% was obtained. Visions of anechogenic circle of 4 mm diameter on day 17 and hyphoechogenic structures like letter ‘’C’’ in an anechogenic circle of 8 mm diameter on day 21 were found as early pregnancy ultrasonographic findings. Embriofoetal lenghts on 28, 30, 34 and 40. days of pregnancies is were measured as 12, 13, 21 and 34 mm respectively. The parietal diameters of the cranium on days 37, 41 and 45 were measured as 11, 12 and 15 mm respectively. The effectiveness of the transrectal and transabdominal routes of USG diagnosis were found as similar but transrectal treatment method was found to be easier and quicker. As a result, it was evident that a 5 MHz transducer used in transrectal route between days 17 and 32 after the insemination and in transabdominal route after 32nd day for pregnancy diagnosis in Akkaraman ewes had practical aspects and the estimation of pregnancy age by the ultrasonographic images were confirmed