Hüseyin Raci Efendi 19. yüzyılın ikinci yarısında günümüzde Bulgaristan sınırları içerisinde yer alan Zağra’da yaşamış ve o dönemin en büyük olaylarından biri olan 1877-1878 Osmanlı Rus Savaşını (93 Harbini) bizzat müşahade etmiş bir şahıstır. Hüseyin Raci Efendi, manzum ve mensur pek çok eser kaleme almasına rağmen eserlerinin çoğunu bastıramamıştır. Buna rağmen Tarihçe-i Vak’a-i Zağra adlı eseri sayesinde döneminde çokça bilinen ve sevilen bir isim olmayı başarabilmiştir. İlcâm-ı Hısâm, Hüseyin Raci Efendi tarafından 1894’ten sonra Zağra’da kaleme alınmıştır. Müellifin vakıf yöneticiliği yaptığı sırada kendisine yöneltilen ithamlara cevap mahiyetinde kaleme aldığı bu eser, 124 beyitlik küçük bir mesnevidir. İlzâm-ı Avam ise bu metnin devamı ve tamamlayıcısı niteliğinde aynı vezin ve nazım şekliyle kaleme alınmış bir eserdir. Çalışmamızda bu iki eserin çevriyazısı yapılmış, şekil ve muhteva özellikleri hakkında bilgi verilmiştir.