Tarihsel Perspektif Işığında, Taraf Devletlerin Egemenlik Hakları İle Uluslararası Ceza Mahkemesinin Yargı Yetkisinin Uzlaştırılması
Tüm dünyada insanlığa karşı işlenen en ağır suçlarla mücadele etmek adına Roma Statüsü 17 Temmuz 1998’de kabul edilmiştir. Bu gelişmenin yaşanmasında devletlerin klasik egemenlik anlayışlarında yaşanan değişimin de önemli etkisi bulunmaktadır. Mahkemenin kuruluşunun tamamlanması ise 1 Temmuz 2002 tarihinde mümkün olmuştur. Daimi bir uluslararası ceza mahkemesinin kurulmasıyla birlikte uluslararası hukuk, ulusal hukuk düzenleri içerinde müdahalede bulunmadığı yegane hukuk alanı olan ceza hukukuna da el atmıştır. Statüde, Uluslararası Ceza Mahkemesi Statüsüne taraf olacak devlet sayısını arttırmak amacıyla, mahkemenin taraf devletlerin egemenlik alanına müdahalesi en az düzeyde tutulmaya çalışılmıştır. Bu bağlamda öncelikle mahkemenin yargı yetkisine giren suçlar dört suç tipiyle sınırlandırılmıştır. Ayrıca, tamamlayıcılık ilkesinin kabul edilmesi suretiyle, söz konusu suçların ilgili devletçe takibinin etkin olarak yapılmaması, yapılamaması ya da bu konuda isteksiz hareket edilmesi hallerine münhasıran Uluslararası Ceza Mahkemesinin yargı yetkisinin oluşacağı hükme bağlanmıştır.
RECONCILIATION BETWEEN SOVEREIGNTY RIGHTS OF STATES PARTIES AND THE JURISDICTION OF INTERNATIONAL CRIMINAL COURT, IN LIGHT OF HISTORICAL PERSPECTIVE
Roma Statute was adopted on 17July 1998 to establish an internationalpermanent criminal court based on theobligation of the States to fight jointlyagainst grave inhuman acts perpetratedall over the world and changes in theclassical sovereignty perception ofthe modern States, in order to make abetter future possible. The Court beganfunctioning on 1 July 2002 following thecompletion of the procedures envisaged.Upon the establishment of InternationalCriminal Court, international law hasdefinitely begun to intervene in thecriminal law which remained to be theonly field of law that it does not intervenein before the national laws.Legal arrangements so as tominimise the intervention of ICC to thesovereignty rights of States Parties as faras possible, were laid down in terms ofincreasing the number of States Partiesto ICC Statute. Primarily, the crimes thatfall into the jurisdiction of the Courtare limited to four types as genocide,crimes against humanity, war crimesand crime of aggression. Additionally,through the adoption of the principleof complementarity, it is accepted thatICC will acquire the right of exercisingjurisdiction, exclusively in cases wherethe State does not and is unable to carryout the proceedings or unwilling to do so.
___
- Yücel, B. (2005). 20. Yüzyılda Ulus Devletin Egemenlik Yetkisine Yapılan Son
Müdahale: Uluslararası Ceza Mahkemesi, Eskişehir Barosu Dergisi, Hziran
Sayısı.
- Yenisey, F. (2007). Uluslararası Ceza Divanı Kabul Edildiği Takdirde Türk Uyum
Kanunu Nasıl Düzenlenmelidir? Uluslararası Ceza Divanı, (Ed: Feridun Yenisey),
İstanbul.
- Şaylan, G. (2002). Postmodernizm, Ankara.
- Sadat, L. N. (2002). The International Criminal Court And The Transformation
Of International Law, New York.
- Ratner, S. R. (2003). The International Criminal Court And The Limits Of Global
Judicialization, Texas International Law Jornual, C.38.
- Pellet, A. (2002). Applicable Law, The Rome Statute Of The İnternational
Criminal Court: A Commentary, Volume 2.
- Önok, R.M. (2007). UCD’nin Görev Alanı ve Uygulanan Hukuk, Uluslararası
Ceza Divanı, (Ed: Feridun Yenisey), İstanbul.
- Nuhoğlu, A. (2007). Uluslararası Ceza Mahkemesi Tarafından Uygulanabilecek
Yaptırımlar, Uluslararası Ceza Divanı, (Ed: Feridun Yenisey), İstanbul.
- Kurşun, G. (2011). 101 Soruda Uluslararası Ceza Mahkemesi, Ankara.
- Kirsch, P. (2001). The Work Of The Preparatory Commission, The International
Criminal Court: Elements Of Crimes And Rules Of Procedure And Evidence,
(Edited By Roy S. Lee), New York.
- Kılıç, A. Ş. (2009) Uluslararası Ceza Mahkemesi ve Devletlerin Egemenliği
Üzerine Ulusal Egemenlik Odaklı Bir İnceleme, Ankara Üniversitesi Hukuk
Fakültesi Dergisi, C.58, S.3.
- Karakehya, H. (2009). Gözetim ve Suçla Mücadele, Ankara Üniversitesi Hukuk
Fakültesi Dergisi, C.58, S.2.
- Karakehya, H. (2008). Modern Cezalandırma Sistemlerinin Büyük Anlatıları,
İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, C. LXVI, S.1, İstanbul.
- Hobbes, T. (1995). Leviathan, (Translated by Semih Lim), İstanbul.
- Hakyemez, Y. Ş. (2007). Egemenlik Kavramı ve Tarihsel Gelişimi, Küreselleşme
ve Türkiye, (Ed: Cevat Okutan), Ankara.
- Giddens, A. (2004). Modernliğin Sonuçları, İstanbul
- Feyzioğlu, M. (2003). Uluslararası Ceza Mahkemesi, Hukuk Merceği - 4, Ankara.
- Erdal, S. (2008). Uluslararası Ceza Mahkemesinin Ulus-Devlet Egemenliğine
Etkisi, Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C.18, S.1.
- England, J. F. (2001). The Response Of United States To The International
Criminal Court: Rejection, Ratification Or Something Else?, Arizona Journal Of
International And Comperative Law, C.18, S.3.
- Cohen, H. G. (2003). The Amercan Challenge To International Law: A Tentative
Framework For Debate, The Yale Journal Of International Law, C.28,
- Beriş, H. E. (2006). Küreselleşme Çağında Egemenlik, Ankara.
- Bauman, Z. (2003). Modernlik ve Müphemlik, İstanbul.
- Başak, C. (2003). Uluslararası Ceza Mahkemeleri ve Uluslararası Suçlar, Ankara
- Ateş Ekşi, C. (2004). Uluslararası Ceza Mahkemesinin İnsanlığa Karşı Suçlar
Üzerindeki Yargı Yetkisi, Ankara.
- Alpkaya, G. (2002). Eski Yugoslavya İçin Uluslararası Ceza Mahkemesi, Ankara
- Alibaba, A. (2000). Uluslararası Ceza Mahkemesinin Kuruluşu, Ankara
Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C.49, S.1-4
- Aksar, Y. (2003). Uluslararası Ceza Mahkemesi ve Amerika Birleşik Devletleri
(ABD), Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C.52, S.2.