Selma Sav Hanyyev

Posthümanizm Transhümanizm Değildir: Kavramsal Belirsizlik ve Felsefi Ayrımlar Üzerine Bir İnceleme

21. yüzyılda posthümanizm ve transhümanizm, Latince kökenlerindeki benzerlik ve edebiyat, sinema, distopya gibi alanlardaki ortak kullanımlarından dolayı birbirleri yerine kullanılan kavramlar olarak literatürde yer almaya başlar. İlk olarak posthümanizm, transhümanizmi kapsayan şemsiye kavram olarak değerlendirildiğinden bir üst aşamaya geçiş süreci olarak düşünülür. Her iki ekol de teknoloji desteğiyle insanın bir üst aşamaya geçiş sürecinin aşamaları olarak değerlendirilir. İlk kullanımları itibariyle benzer anlamlarda kullanılan kavramların, özellikle felsefi literatürdeki değişim ve gelişmelerle aynı anlamları taşımadıkları anlaşılmaya başlar. Buna rağmen yerleşmiş olan ses benzerliğinden dolayı kavramlar birbirleri yerine kullanılmaya devam eder. Ancak aynı anlama gelmediği halde birbirleri yerine kullanılan posthümanizm ve transhümanizm ifadeleri kavram karmaşasına neden olmaktadır. Kavram karmaşası ise literatürde muğlaklığı beraberinde getirmektedir. Transhümanizmin ölümsüzlük arayışı iddiası ve posthümanizmin ontolojik, epistemolojik ve etik telosları her iki ekolün aslında birbirlerinden farklı çizgilerde yol aldığını göstermektedir. Hümanizmle kurdukları bağ açısından transhümanizmin hümanizmden beslendiği ve hatta onu geliştirerek yol aldığı görülürken posthümanizm, hümanizm eleştirileri üzerinden inşa edilir. Posthümanizm teknolojiyi bir araç olarak değerlendirirken, transhümanizmde amaç teknolojik evrimdir. Bu bakımdan, bu makalede hümanizmle kurdukları bağ, teknoloji kullanımına bakış açıları ve telosları bakımından posthümanizmin transhümanizm olmadığı iddia edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Posthümanizm, transhümanizm, hümanizm, teknoloji, telos

Posthumanism Is Not Transhumanism: An Examination of Conceptual Ambiguity and Philosophical Distinctions

In the 21st century, posthumanism and transhumanism have begun to appear in the literature as interchangeable concepts due to the similarity of their Latin origins and their common usage in fields such as literature, cinema, and dystopian studies. First of all, posthumanism is considered an umbrella term that encompasses transhumanism and is regarded as a process of transition to a higher stage. Both schools are viewed as stages in the process of human transition to a higher level with the support of technology. It has begun to be understood that the terms, initially used with similar meanings, do not retain the same definitions, especially with the changes and developments in philosophical literature. Despite this, the terms continue to be used interchangeably due to their phonetic similarity. However, the interchangeable use of posthumanism and transhumanism, despite their distinct meanings, causes conceptual confusion. This confusion leads to ambiguity in the literature. Transhumanism’s claim of seeking immortality and posthumanism’s ontological, epistemological, and ethical goals demonstrate that both schools are actually moving in different directions. In terms of their connection with humanism, transhumanism draws from humanism and even advances it, whereas posthumanism is built on critiques of humanism. While posthumanism views technology as a tool, transhumanism sees technological evolution as its ultimate goal. In this respect, this article argues that posthumanism and transhumanism are distinct in terms of their relationship with humanism, their perspective on the use of technology, and their overarching objectives.

Keywords:

Posthumanism, transhumanism, humanism, technology, telos,

PDF

___

Ağın, Başak; Posthümanizm: Kavram, Kuram, Bilim-Kurgu, Ankara: Siyasal Kitabevi, 2020.

Badmington, Neil; “Theorising Posthuman”, Cultural Critique, S. 53, 2003.

Barad, Karen; Meeting the Universe Halfway: Quantum Physics and the Entanglement of Matter and Meaning, London: Duke University Press, 2007.

Bennett, Jane; Vibrant Matter: A Political Ecology of Things, Durham and London: Duke University Press, 2010.

Bogost, Ian; Alien Phenomenology, or What It’s Like to Be a Thing, Minneapolis: Minnesota Scholarship Online, 2010.

Bostrom, Nick; “A History of Transhumanist Thought”, Journal Of Evolution and Technology, S. 14, 2005.

Braidotti, Rosi; İnsan Sonrası Bilgi, çev: Seyran Sam, İstanbul: Kollektif Kitap, 2021.

Braidotti, Rosi; The Posthuman, Cambridge: Polity Press, 2013.

Dağ, Ahmet; Transhümanizm: İnsanın ve Dünyanın Dönüşümü, Ankara: Elis Yayınları, 2018.

Esfandiary, F.M.; Are You a Transhuman, New York: Warner Books, 2019.

Ferrando, Francesca; Philosophical Posthumanism, Great Britain: Blumsbury Academy, 2019.

Haraway, Donna; Siborg Manifestosu: Geç Yirminci Yüzyılda Bilim, Teknoloji ve Sosyalist-Feminizm, çev. Osman Akınhay, İstanbul: Agora Kitaplığı, 2006.

Haraway, Donna; “Situated Knowledges: The Science Question in Feminism and the Privilege of Partial Perspective”, Feminist Studies, S. 3, 1989.

Hayles, N. Katherine; How We Bocame Posthuman: Virtual Bodies in Cybernetics, Literature, and Informatics, Chicago-London: The University of Chicago Press, 1999.

Hayles, N. Katherine; My Mother Was a Computer:Digital Subjects and Literary Texts, London: The University of Chicago Press, 2005.

Savulescu, Julian-Bostrom, Nick; Human Enhancement. New York: Oxford University Press, 2009.

Karataş, Yaylagül Ceran; “Dijital Çağda Hümanizm Tartışmaları Açısından İnsan Doğası Biyoteknoloj ve Biyopolitika”, Kutadgubilig, İstanbul, S. 39, 2019.

Karataş, Yaylagül Ceran; Posthüman: Şehir ve Beden, Ankara: Siyasal Kitabevi, 2022.

Kurzweil, Ray; İnsanlık 2.0: Tekilliğe Doğru Biyolojisini Aşan İnsan, çev. Mine Şengün, Alfa Yayıncılık, 2016.

Metzl, Jamie; Darwin Hack’leniyor: Genetik Mühendislik ve İnsanlığın Geleceği, çev. Duygu Akın, İstanbul: Tellekt Yayınları, 2021.

Nagel, Thomas; “What Is It to Be a Bat?” Readings in Philosophy of Psychology, S. 83, 1974.

Nietzsche, Friedrich; İşte Böyle Dedi Zerdüşt, çev. Ahmet Cemal, İstanbul: Pinhan Yayıncılık, 2017.

Norman, Richard; On Humanism, New York: Routledge, 2004.

Peksoy, Emrah; “İnsan-sonrasından İnsan-dışına Nesneler ve İnsanlar”, RumeliDE Dil ve Edebiyat
Araştırmaları Dergisi, S. 30, 2022.

Robert, Ranisch-Stefan Lorenz Sorgner; Beyond Humanism: Post and Transhumanism-An Introduction, Frankfurt: Peter Lang Edition, 2014.

Sorgner, Stefan Lorenz; “Perfecting Human Beings: From Kant and Nietzsche to Trans- and Posthumanism”, Trans-Humanities, S. 1, 2016.

Tekin, Mustafa-Muhammed Özdemir; Transhümanizm& Posthümanizm: Disiplinlerarası bir Çalışma, Ankara: Eski Yeni Yayınları, 2021.

International Symposium on Postmodern Performance, The University of Wisconsin in Milwaukee,
17-20 November 1976. Performance: Presence and Play in Post-modern Culture, edited by Michel Benamou and Charles Caramello, Coda Press (Madison, Wisconsin).

https://www.jstor.org/stable/41397536?readnow=1&refreqid=excelsior%3A200508e16d66a-
93005bcb511b2597fd6&seq=3 (Erişim:13 Ağustos 2024).

http://tekhnede.blogspot.com/2014/12/cyborg-manifestosu-donna-haraway-cuneyt.html (Erişim:
23 Ekim 2022).

Kutadgubilig: Felsefe Bilim Araştırmaları-Cover

ISSN: 1303-3387
Yayın Aralığı: 2
Başlangıç: 2002
Yayıncı: Dergah Yayınları A.Ş.

Arşiv

Sayıdaki Diğer Makaleler

Bambara Etno-Felsefesinde İnsan Tasavvuru

Minourou Bagayogo

Posthümanizm Transhümanizm Değildir: Kavramsal Belirsizlik ve Felsefi Ayrımlar Üzerine Bir İnceleme

Selma Sav Hanyyev

Bilimsel Devrim ve Teknoloji

Ayşe Efe