Olmak ve Aramak

Bu çalışmada; özneliği, kendine kapalı bir bütün olarak daha baştan belirlenmiş yani bir kerede ve toptan verilmiş tözsü bir zatiyet (entity) olarak değil, zaman içre olan, oluşan, olagelen ucu-açık bir mâ-cera, bir süreç, bir arayış, kısaca bir oluş olarak tasavvur etmeyi deniyoruz. Özneliği 'duruk' bir şey olarak değil de, oluş içre zamana yatırılmış bir kendilik olarak, şu halde kerid'oluş olarak tasvir ve tahlil ediyoruz. Bu çerçevede bilhassa 'ara' kavramını öne çıkarıyoruz: Kendilik (öz), bir şey gibi, bir töz gibi, tözsü bir şey gibi 'durmaz', ama 'olur'; olmak ise, ara-da-olmak'tır. Kend'oluş olarak anlaşılan kendilik, yer ile gök, ölüm ile dirim, imkan ile imkansızlık, havf ve reca, kabz ve bast... arasında olur: ara-da-olmak, oluşun ve kend'oluşun bizzat 'öz'üne içkindir. Öz(nelik), 'ara'nm kendisidir: 'İnsan kıstaktır'. Yine bu bakımdan, kend'olmak ara-maktır. Öznelik, arayışın faili ve ortamı, giderek kendidir. Sonuçta; arayan, arayış içre olan, giderek ara-yışın kendi olan özne, aradığı şeyin izinde kend'olur: kend'oluş artık bir izoluş'tur. Kend'oluş sorunu çevresinde dönen bu çalışma, bu cümleden olmak üzere öznelik ve zaman meseleleriyle doğrudan bağlantılı bir biçimde varlığın farklı kip ve/ya düzeylerini belli bir açıdan tasavvur etmeyi deniyor. Son olarak; bu çalışma, ele aldığı meselelere yaklaşırken temel bir imkan olarak Türkçe duyma, düşünme, söyleme ve yormayı öne alıyor, öneriyor.

To become and to search

Rejecting the conception of subjectivity or selfhood as a substantial entity which is determined sub specie aeternitatis, this work tries to describe it as an event which 'becomes' itself through a temporal process. The subject which is event rather than essence or substance becomes itself through the search for itself, a temporal process where the subjectivation occurs "between", that is to say between sky and earth, life and death, possibility and impossibility, hope and fear... Further, one must say that the subject itself is the Between (Kıstak, Berzah). Becoming-in-the-between is the very event which makes possible the subjectivation of the subject through temporality and as a searching process.

___

Abdulkerim Kuşeyrî, Kuşeyri Risâlesi, çev. S. Uludağ, Dergah, İstanbul, 1999.

Azizüddin Nesefi, însan-ı Kâmil. Tasavvufta İnsan Meselesi, çev. M. Kanar, Dergâh, İstanbul, 1990.

Blanchot, M., La Communaute Inavouable, Les Editions de Minuit, Paris, 1983. (Türkçede: Blanchot, M., îtiraf Edilmeyen Cemaat, çev. I. Ergüden, Ayrıntı, İstanbul, 1997)

Cemal Süreya, Sevda Sözleri, YKY, İstanbul, 2003.

Gülensoy, T., Türkiye Türkçesindeki Türkçe Sözcüklerin Köken Bilgisi Sözlüğü, 2 c., TDK, Ankara, 2007.

Heidegger, M., Sein und Zeit, Max Niemeyer Verlag, Tübingen, 1986. (Heidegger, M., Being and Time, trans, by J. Macquarrie & E. Robinson, Harper & Row, New York, 1962. Heidegger, M., Etre et Temps, traduit par F. Vezin, Gallimard, Paris, 1986.

Heidegger, M., Varlık ve Zaman, çev. A. Yardımlı, İdea, İstanbul, 2004. Heidegger, M., Varlık ve Zaman, çev. K. H. Ökten, Agora, İstanbul, 2008.)

Heidegger, M., Introduction â la Metaphisique, traduit par G. Kahn, Gallimard, Paris, 1967.

Heidegger, M., Metafizik Nedir? / Was ist Metaphysik?, (iki dilde basım), Türkçesi: Y. Örnek, Türkiye Felsefe Kurumu, Ankara, 1994.

Heraclite, Fragments, texte etabli, traduit, commente par M. Conche, PUF, Paris, 1991. (Türkçede: Herâkleitos, Fragmanlar, Kabalcı, çev. C. Çakmak, İstanbul, 2005)

Hucvirî, Keşfu 1 Mahcub. Hakikat Bilgisi, çev. S. Uludağ, Dergâh, İstanbul, 1996.

İbn'ül Arabi, Fütühât-ı Mekkiyye, c. III, çev. E. Demirli, Litera, İstanbul, 2006.

İsmet Özel, Bir Yusuf Masalı, Şûle, İstanbul, 2004.

Levinas, E., Autrement qu 'etre ou Au-delâ de l'Essence, Le Livre de Poche, Paris, 1978.

Levinas, E., Humanisme de VAutre Homme, Fata Morgana, Paris, 1972.

Levinas, E., Totalite et Infini, Le Livre de Poche, Paris, 1987.

Levinas, E., Le Temps et VAutre, Quadrilege/PUF, Paris, 1994. (Türkçede: Levinas, E., Zaman ve Başka, çev. Ö. Gözel, Metis, İstanbul, 1997)

Sartre, J-P., La Nausee, Gallimard, Paris, 1938.

Schimmel, A., Tasavvufun Boyutları, çev. E. Gürol, Adam, İstanbul, 1982. (Aynı kitabın başka bir çevirisi için bkz. Schimmel, A., İslâmım Mistik Boyutları, çev. E. Kocabıyık, Kabalcı, İstanbul, 2001)

Seyyid Mustafa Râsim Efendi, Ihstılâhât-ı însan-ı Kâmil. Tasavvuf Sözlüğü, haz. İhsan Kara, İnsan, 2008.

Suad el-Hâkim, îbnü'l Arabî Sözlüğü, çev. E. Demirci, Kabalcı, İstanbul, 2005.

Uludağ S., Tasavvuf Terimleri Sözlüğü, Marifet, İstanbul, 1991.

Zweig, S., Dünya Fikir Mimarları, c.I: Kendileri ile Savaşanlar, çev. G. Aytaç, Türkiye İş Bankası, Ankara, 1990.