Babanzade Ahmet Nairn Türkiye'de, üniversite düzeyinde felsefe eğitimi tarihinin önemli isimlerinden biridir. Onu 1910-1933 yıllan arasında nerede ise bütün felsefe grubu derslerini (Felsefe, Psikoloji, Mantık, Metafizik, Ahlâk) okutan bir hoca, modern Batı felsefesi metinlerinin Türkçeye aktanlması konusunda büyük çabalar sarfetmiş bir mütercim-müellif ve modern felsefe-bilim-mantık terimlerinin Türkçede nasıl karşılanacağı hususunda en dikkatli ve en geniş tartışma metinleri kaleme almış bir yazar-mütefekkir olarak görüyoruz. Bu yazıda onun hayatı, tercüme ve telif eserleri ile özet olarak düşünceleri ele alınmaktadır.
Babanzâde Ahmet Nairn is one of the considerable names in the history of philosophical instruction of academic level, in Turkey. We consider him as a professor who taught nearly all the philosophy courses (Philosophy, Psychology, Logic, Metaphysics, Ethics) between 1910-1933, a translator-author who greatly endeavoured for the translation of modern Western Philosophical texts into Turkish and an author-thinker who redacted the most attentive and most extensive texts of debate about the translation of the modern philosophy-science-logic terms in Turkish. In this article are treated his life, translations and original works and briefly his thinking.
___
Ahmed Nairn, Babanzâde, "Filozof Dokor Rıza Tevfık Beyefendi'ye", Sebilürreşad, XV/373, 3 Muharrem 1337/ 10 Teşrinievvel 1334.
Beyatlı, Yahya Kemal, Siyasî ve Edebî Portreler 3. bs., İstanbul, Fetih Cemiyeti Yay., 1986.
BOA, Sicill-i Ahval Defterleri, nu. 78.
Ceride-i Sûfiye, adet: 157, 7 Cemaziyelahır 1337 / 10 Mart 1335.
Cündioğlu, Dücane, "îbn Arabi'nin yorumu, Aksekili'nin suali, Babanzâde'nin cevabı", Dergâh, sayı: 94, Aralık 1997.
Çankaya, Ali, Yeni Mülkiye Tarihi ve Mülkiyeliler, Ankara, 1968, III, 598-606.
Ergin, Osman, "Babanzâde Ahmet Naim-Şahsiyeti ve Eserleri", İslâm Ahlâkının Esaslarıma başında, İstanbul, 1963.
Ergin, Osman, Balıkesirli Abdülaziz Mecdi Tolun-Hayatı ve Şahsiyeti, İstanbul, Kenan Basımevi,1942,
Ertem, Rekin, Elifbe'den Alfabe'ye - Türkiye'de Harf ve Yazı Meselesi, İstanbul, Dergâh Yay., 1991.
Kara, İsmail, Bir Felsefe Dili Kurmak - Modern Felsefe ve Bilim Terimlerinin Türkiye 'ye Girişi, İstanbul, Dergâh Yay., 2001.
Kara, İsmail, "Flsefe ve tefelsüf - Türkiye'de felsefenin dili niçin yok?", Din ile Modernleşme Arasında Çağdaş Türk Düşüncesinin Meseleleri, İstanbul, Dergâh Yay., 2003.
Kara, İsmail, "Rüya. ile sayıların esrarı arasına sıkışmış bir secde-ömür", Aramakla Bulunmaz,İstanbul, Dergâh Yay., 2006, s. 11-15.
Levend, Agâh Sırrı, Profesör Ferit Kam- Hayatı ve Eserleri, İstanbul, Burhaneddin Erenler Matbaası, 1946.
Levend, Agâh Sırrı, Türk Dilinde Gelişme ve Sadeleşme Evreleri, 3. bs., Ankara TDK Yay., 1972.
"Macit Gökberk'le söyleşi", Macit Gökberk Armağanı içinde, Ankara, TDK Yay., 1983.
Mehmed Ali Aynî, Darulfünun Tarihi, İstanbul, Yeni Matbaa, 1928.
Mehmed Ali Aynî, întikad ve Mülahazalar - Dinî, Felsefi, Tasavvuf, Ahlâkî ve Edebî, İstanbul,Orhaniye Matbaası, 1339/1923.
Mithat Cemal, Mehmed Akif, İstanbul, Semih Lütfı Kitabevi, 1939.
Muallim Cevdet, Müderris Ahmet Nairn, İstanbul, Ülkü Matbaası, 1935.
Rıza Tevfik, "Darulfünun müderrislerinden muhterem Nairn Beyefendi'ye" Zaman, 3 Teşrinievvel 1334.
Sayar, Ahmet Güner, A. Süheyl Ünver, İstanbul, Eren Yay., 1994.
Tahiru'l-Mevlevi, Matbuat Alemindeki Hayatım ve İstiklâl Mahkemeleri, 2. bs. haz. A. Şentürk, İstanbul, Nehir Yay., 1991.