1933'TE NELER OLDU? HEIDEGGER VE MAHDÛMLARI VE PEYAMİ SAFA VE DAHA BAŞKALARI ÜZERİNDEN FELSEFEDE -EK'İN DOĞASINA DAİR BİR TAHLİL

Bu yazıda ilk aşamada, Heidegger'in 1933'te Neler Oldu? adlı söyleşisi üzerinden, Türkiye'deki 1933 tartışılmaktadır: 1933'teki Üniversite reformu, 1933'te görevinden uzaklaştırılan felsefe bölümü hocası Babanzade Ahmed Naim ve 1933 Nazi Almanya'sından kaçarak onun yerine Türkiye'ye gelen neo-pozitivist felsefeci Hans Reichenbach. İkinci aşamada ise, Heidegger'in anılan yazısından hareketle, bazı saptamalar yapılmaktadır: Türkiye'deki felsefecilerin, 1933'e dönük Heideggeryen türden bir hesaplaşma yapılma zarureti vardır. 1933'te, Reichenbach'ın Türkiye'de oluşu, ancak elsefenin -ek'li doğası içinde anlamlı olabilir. Bu ek olmaksızın düşünüldüğünde -ki tarihsel olarak böyle olmuştur- Reichenbach'ın konumu felsefeyi sadece bilime zorlayan bir şiddeti temsil eder. 1933'e kadar, Türkçe felsefe bir şekilde, edebiyat, edebiyatın iç içe olduğu tasavvuf, metafizik ve ilim üzerinden kendi yolunda ilerlemekte idi. 1933'e gelindiğinde, Reichenbach üzerinden edebiyat, edebiyatın iç içe olduğu tasavvuf ve metafizik Türkçe felsefeden elenmiştir. Bugünden bakıldığında, kopan bağların, yıkılan köprülerin yeniden kurulması gerekmektedir. Son olarak, işaret edilen bu hususlar Peyami Safa ve Heidegger ilişkileri üzerinden örneklendirilmeye çalışılmıştır

AN INVESTIGATION ON THE NATURE OF SUPPLEMENT IN PHILOSOPHY THROUGH HEIDEGGER AND HIS SONS AND PEYAMI SAFA AND OTHERS

In this article, we discussed the philosophical situation in Tukey in 1933 through Der Spiegel's interview with Martin Heidegger ("Only a God Can Save Us"): University Reform, Babanzade Ahmed Naim's dissolution from the philosophy department and H. Reichenbach's coming to Istanbul instead of him. In this regard, 1933 was not an ordinary date. Displacement between Reichenbach and Babanzade is very crucial event for to understand the nature of philosophy in Republic. After this period, there are no supplements in Turkish philosophy, like metaphysics, literature and mystical element. This paper suggests that it is necessary to make a Heideggerien payoff in Turkish philosophical academy. That is, it must be supplied again the essential elements of philosophy to itself (metaphysics, literature and mystical element)

___

"Nur noch ein Gott kann uns retten", Der Spiegel, 31 Mayıs 1976, s. 193-219.

"Only a God Can Save Us: Der Spiegel's Interview with Martin Heidegger", çev. Maria Alter ve John D. Caputo, Philosophy Today 20, Kış 1976, s. 267-284. ["Seul un dieu peut encore nous sauver"]

Arthur Bradley; Negative Theology and Modern French Philosophy, Routledge, London-New York 2005.

Berna Moran; Türk Romanına Eleştirel Bir Bakış: Ahmet Mithat'tan A. H. Tanpınar'a, İletişim Yayınları, İstanbul 1994.

Beşir Ayvazoğlu; Peyami: Hayatı, Sanatı, Felsefesi, Dramı, Kapı Yayınları, İstanbul 2008.

Coşkun Değirmencioğlu, Türkiye'de İlk Türk Felsefe Cemiyeti ve Sonraki Gelişmeler, Odak Yayınevi, Ankara 2004.

Emmanuel Faye; Heidegger: The Introduction of Nazism into Philosophy in Light of the Un- published Seminars of 1933-1935, İngilizceye çev. Michael B. Smith New Haven, Yale University Press, 2009

Felsefe Dili Olarak Türkçenin Gelişim Aşamaları ve Felsefe Sözlüklerimiz I: 1851-1952, der. Recep Alpyağıl, İz Yayıncılık, İstanbul 2015.

Felsefe ve Gramer Terimleri: Ahlâk, Eğitbilim, Estetik, Fizikötesi, Gramer, Mantık, Ruhbilim, Toplumbilim, Türk Dil Kurumu, Ankara 1942.

Georges Bataille; İç Deney, çev. Mehmet Mukadder Yakupoğlu, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul 2003.

Heidegger, yay. haz. Ahmet Aydoğan, Say Yayınları, İstanbul 2008.

İstanbul Üniversitesi Açılış Dersleri: 1933-1934 İ.Ü. Basımevi, İstanbul 1937.

Jacques Derrida; La dissémination, Éditions du Seuil, Paris 1972.

John D. Caputo; "Heidegger'in Düşüncesinde Mistik Unsurlar", Heidegger ve Din, çev. ve der. Ahmet Demirhan, Gelenek Yayıncılık, İstanbul 2004.

----; The Mystical Element in Heidegger's Thought Ohio University Press, Athens 1978.

Jonathan Weidenbaum; "Eckhart, Luther ve Buddha Pazarda: Heidegger'in Mistik Olan ile Varoluşsal Olanın Büyük Sentezi", Heidegger ve Din, der. ve çev. Ahmet Demirhan, Ge- lenek Yayıncılık, İstanbul 2004.

Martin Heidegger; "Bizi Yalnızca Bir Tanrı Kurtarabilir", çev. ve der. Ahmet Demirhan, Hei- degger ve Nazizm, Vadi Yayınları, Ankara 2002.

Michel Foucault; Maurice Blanchot: Dışarının Düşüncesi, çev. Ayşe Meral, Kabalcı Yayıne- vi?, İstanbul 2005.

Peyami Safa; "Felsefe ve Diyalektik", Yeni Türk Mecmuası, 6, Mart 1933

----; Felsefi Buhran, Çığır Mecmuası Neşriyatı, Ankara 1939.

----; Matmazel Noraliya'nın Koltuğu, Nebioğlu Yayınevi, İstanbul 1949.

----; Matmazel Noraliya'nın Koltuğu, Ötüken Yayınevi, İstanbul 2004.

----; Yalnızız, Nebioğlu Yayınevi, İstanbul 1950.

----; Yalnızız, Ötüken Yayınevi, İstanbul 2000.

Profesör Heidegger 1933'te Neler Oldu?: 'Der Spiegel'in Heidegger'le Tarihi Söyleşisi, çev. Turhan Ilgaz, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul 1993.

Recep Alpyağıl; "Türk Felsefesinde Dönememe Sendromu ve 'Gel-en-ek': Hermenötik Circ- le'ın İşlevi Üzerine Dönüşlü Bir Deneme", Türkiye'de Felsefenin Geleneği ve Geleceği, haz. Ş. Ural, İstanbul Üniversitesi Yayınları, İstanbul 2012.

----; Derrida'dan Caputo'ya Dekonstrüksiyon ve Din İz Yayıncılık, İstanbul 2007.

Recep Alpyağıl; Türkiye'de Otantik Felsefe Yapabilmenin İmkanı ve Din Felsefesi: Paul Rico- eur Örneği Üzerinden Bir Soruşturma, İz Yayıncılık, İstanbul 2010.

Sonya Sikka; "Aşkınlık Biçimleri: Heidegger ve Ortaçağ Mistik Teolojisi", Heidegger ve Din, der. ve çev. Ahmet Demirhan, Gelenek Yayıncılık, İstanbul 2004.

----; Forms of Transcendence: Heidegger and Medieval Mystical Theology, State University of New York Press, Albany 1997.

Stefan Zweig; Nietzsche: Demonla Muharebe, çev. Hasan Cemil Çambel, Kanaat Kitabevi, İstanbul 1940.

Suut Kemal Yetkin; "Martin Heidegger", Yeni Türk Mecmuası, 6, Mart 1933

Şerif Mardin; "'Aydınlar' Konusunda Ülgener ve Bir İzah Denemesi", Toplum ve Bilim, 24, Kış 1984.

Tom Rockmore; On Heidegger's Nazism and philosophy, Harvester Wheatsheaf, Hemel Hempstead 1992.

Türkiye'de Bir Felsefe Gelen-eki Kurmaya Çalışmak: Feylesof Simalardan Seçme Metinler I, der. R. Alpyağıl, İz Yayıncılık, İstanbul 2010.

Türkiye'de Bir Felsefe Gelen-eki Kurmaya Çalışmak: Feylesof Simalardan Seçme Metinler II, der. R. Alpyağıl, İz Yayıncılık, İstanbul 2011.

Yeni Felsefe Cemiyeti Bülteni, A.B.C. Kitabevi, İstanbul 1943.