İki Dilli Öğrenciler, Dil Çatışması, Dil - Kültür Şoku: Türkiye’nin Doğu Bölgelerine Atanan Öğretmenlerin Yüzleştikleri Durumlar

Türkiye’nin Doğu ve Güneydoğusunun kırsal bölgelerinde bulunan okullarda eğitim alan birçok iki dilli öğrenciler Türkçeyi edinme sürecinde dil çatışması yaşamaktadırlar. Aynı şekilde iki dilli öğrencilerin eğitim gördüğü okullara Türkiye’nin özellikle batı bölgelerinden atanan öğretmenler de bölgenin kültürüne ve diline uyum sağlamada sorun yaşamaktadırlar. Yaşanan ve görülen sorunlar öğretmenler için dil ve kültür şokuna neden olmaktadır. Aynı zamanda bu sorunlar, eğitim sürecinde öğrenci ve öğretmenler üzerinde çeşitli olumsuzluklara yol açmaktadır. Bu çalışmada iki dilli öğrencilerde yaşanan dil çatışması öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmiştir. Aynı şekilde, öğretmenlerde de dil ve kültür şokunun boyutlarını, sonuçlarını sorgulamak amaçlanmıştır. Van ilçe köylerinde görev yapan farklı branşlardan öğretmenler (n=120) çalışma grubuna dâhil edilmiştir. Araştırma verileri 2020-2021 eğitim-öğretim yılı bahar döneminde çevrimiçi anket yoluyla toplanmıştır. Toplanan veriler MaxQDA 2020 programı ile analiz edilmiştir. Öğrencilerin okulda yoğun dil çatışması yaşadıkları sonucu ortaya çıkmıştır. Benzer şekilde öğretmenlerin de atandıkları doğu bölgelerinde dil ve kültür şokları yaşadıkları sonucuna varılmıştır.

Bilingual Students, Language Conflict, Language - Culture Shock: Situations Faced by Teachers Assigned to Eastern Regions of Turkey

Many bilingual students studying at schools in rural areas of Eastern and Southeastern Turkey experience language conflict in the process of acquiring Turkish. Likewise, teachers appointed to schools where bilingual students are educated, especially from the western regions of Turkey, have problems adapting to the region’s culture and language. The problems experienced and seen cause language and culture shock for teachers. At the same time, these problems lead to various negativities on students and teachers in the education process. In this study, language conflict experienced by bilingual students was evaluated according to teacher opinions. Likewise, it is aimed to question the dimensions and consequences of language and culture shock in teachers. Teachers from different branches (n=120) working in the district villages of Van province were included in the study group. Research data were collected via an online questionnaire in the spring semester of the 2020-2021 academic year. The collected data were analyzed with the MaxQDA 2020 program. It was concluded that the students experienced intense language conflict at school. Similarly, it was concluded that the teachers also experienced language and culture shocks in the eastern regions where they were assigned.

___

  • Antoniou, M. (2019). The advantages of bilingualism debate. Annual Review of Linguistics, 5(1), 1-21. https://doi.org/10.1146/annurev-linguistics-011718-011820
  • Anyiendah, M. S. (2017). Challenges faced by teachers when teaching English in public primary schools in Kenya. Front. Educ., 2(13). https://doi.org/10.3389/feduc.2017.00013
  • Asrağ, A. C. (2009). İlköğretim birinci kademe öğrencilerinin anadil öğrenim problemleri ve sınıf iklimine etkisi: Türkçe konuşma problemleri Şanlıurfa ili örneği [Unpublished master’s thesis]. Selçuk Üniversitesi.
  • Aygül, H. H., & Korkmaz, U. (2018). Öğretmen-öğrenci etkileşiminde kültürel farklılıkların başarıdaki eşitsizlikleri üretmedeki etkisi (Hakkari/Yüksekova örneği). Tarih Okulu Dergisi (TOD), 11(XXXV), 795-828. https://doi.org/10.14225/Joh1345
  • Banaszkiewicz, M., & Buczkowska, K. (2015). Cultural conflict, tourism. In J. Jafari, & H. Xiao, Encyclopedia of Tourism (pp. 1-2). Springer International Publishing.
  • Benyelles, L. C. (2011). Language contact and language conflict. University of Abou Bekr Belkaid.
  • Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E., Akgün, Ö., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2016). Bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Akademi.
  • Ceyhan, M. A., & Koçbaş, D. (2011). Göç ve çok dillilik bağlamında okullarda okuryazarlık edinimi. İstanbul Bilgi Üniversitesi Göç Çalışmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi.
  • Chaudhary, N. S., & Yadav, R. (2018). Cross-cultural conflicts: Concept, causes and elucidations. In N. Sharma, V. K. Singh, & S. Pathak, Management techniques for a diverse and cross-cultural workforce (s. 79-96). Pennsylvania.
  • Citrin, J., Reingold, B., Walters, E., & Green, D. P. (1990). The “official English” movement and the symbolic politics of language in the United States. West. Polit. Q, 43, 535-559. https://doi.org/10.1111/pops.12047
  • Cohen, C. (2014). Input factors, language experiences and metalinguistic awareness in bilingual children. Salford, UK.
  • Coşkun, V., Derince, M. Ş., & Uçarlar, N. (2010). Dil yarası: Türkiye'de eğitimde anadilinin kullanılmaması sorunu ve Kürt öğrencilerin deneyimleri. Diyarbakır.
  • Danbolt, L. D. (2011). The challenge of bilingualism in a multilingual society: The Bolivian Case. Journal of Intercultural Communication, 27, 1-32.
  • Derince, M. Ş., & Eyüboğlu, B. (2012). Anadili temelli çokdilli ve çokdiyalektli dinamik eğitim: Kürt öğrencilerin eğitiminde kullanılabilecek modeller. DİSA Yayınları.
  • Dhillon, J. K., & Wanjirude, J. (2013). Challenges and strategies for teachers and learners of English as a second language: The case of an urban primary school in Kenya. International Journal of English Linguistics, 3(2), 14-24. https://doi.org/10.5539/ijel.v3n2p14
  • EGR (Eğitime Erişim Raporu). (2020). Risk altındaki çocukların eğitim hakkına erişiminin izlenmesi. 15 April 2021 retrieved from https://www.stgm.org.tr/sites/default/files/2020-11/egitime-erisim-raporu.pdf
  • Elibariki, M. (2017). Challenges facing primary school pupil in learning English as a foreign language: A case of primary schools in Itigi district council. Dar es Salaam, Tanzanya.
  • Emeç, H. (2011). Türkçenin yeterince etkin ve güzel konuşulmadığı yerlerde ilkokuma yazma öğretiminde öğretmenlerin karşılaştıkları sorunlar (Erzurum ili örneği) [Unpublished master’s thesis]. Atatürk Üniversitesi.
  • Endriyati, Prabowo, Abasa, & Akmal. (2019). Challenges in teaching English at rural and urban schools and their solutions. İnternational Journal of Scientific & Technology Research Volume, 8(10), 3706-3710.
  • Ergün, Ö. R. (2017). Sınıf öğretmenlerinin ana dili farklı öğrenciler ile yaşadıkları sorunlar [Unpublished master’s thesis]. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi.
  • Erol, M., & Özdemir, F. (2020). Öğretmen adayları için Doğu ve Güneydoğu Anadolu'ya atanma kaygısı ölçeğinin geliştirilmesi. Ulak Bilge Sosyal Bilimler Dergisi, 50, 742-753. https://doi.org/10.7816/ulakbilge-08-50-02
  • Fan, S. (2010). Language shock: A Challenge to language learning. The International Journal - Language Society and Culture, 31, 42-51.
  • Fathima Seefa, K. R. (2017). A learners’ perspective of the challenges face in learning English as a second language. Proceedings of 7th International Symposium. Oluvil.
  • Fırat, D. (2015). Ulus devlet, dil ve kimlik politikaları bağlamında anadili Kürtçe ve Arapça olan öğretmen ve akademisyenlerin anadilinde eğitime ilişkin görüşleri [Unpublished master’s thesis]. Ankara Üniversitesi.
  • Genesee, F. (2008). Bilingual first language acquisition: Evidence from Montreal. Diversité urbaine,, 9-26. https://doi.org/10.7202/019559ar
  • Grosjean, F. (2010). Bilingual: Life and reality. Harvard University Press. https://doi.org/10.4159/9780674056459
  • Guiberson, M. (2013). Bilingual myth-busters series: Language confusion in bilingual children. American Speech-Language-Hearing Association (ASHA), 20(1), 1-34. https://doi.org/10.1044/cds20.1.5
  • Hamidi, N. B. (2015). Sınıf öğretmenlerinin ana dili farklı olan öğrencilere Türkçe öğretimi ile ilgili görüşlerinin incelenmesi (Diyarbakır ili örneği) [Unpublished master’s thesis]. Zirve Üniversitesi.
  • Hardiyanti, R. (2017). Analysis of the difficulties faced by a bilingual child in reading and writing. Advances in Language and Literary Studies, 8(4), 43-49. http://dx.doi.org/10.7575/aiac.alls.v.8n.4p.43
  • İnal, K. (2019). Türkiye'de Kürtçe konuşan insan olmak-bir 'yaşam alanı' olarak Türkçe. Eğitim Bilim Toplum Dergisi, 17(67), 89-121.
  • Kaya, I., & Aydın, H. (2013). Türkiye'de ana dilde eğitim sorunu: Zorluklar, deneyimler ve iki dilli eğitim modeli önerileri. Ukam.
  • Khong, T. H., & Saito, E. (2014). Challenges confronting teachers of English language learners. Educational Review, 66(2), 210-225. https://doi.org/ 10.1080/00131911.2013.769425
  • Kızıltaş, Y., & Kozikoğlu, İ. (2020). İki dilli öğrencilerin okuduğunu anlamada yaşadıkları sorunlar ve çözüm önerileri: Bir durum çalışması. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 8(4), 1568-1584. https://doi.org/10.16916/aded.753248
  • Koşan, Y. (2015). Okul öncesi eğitimin iki dilli çocukların okula hazır bulunuşluklarına etkisinin incelenmesi [Unpublished master’s thesis]. Hacettepe Üniversitesi.
  • Kotluk, N., & Kocakaya, S. (2018). Türkiye için alternatif bir anlayış: Kültürel değerlere duyarlı eğitim. YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 749-789. http://dx.doi.org/10.23891/efdyyu.2018.86
  • Kozikoğlu, İ., & Senemoğlu, N. (2018). Mesleğe yeni başlayan öğretmenlerin karşılaştıkları güçlükler: Nitel bir çözümleme. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi - ENAD, 6(3), 341-371. https://doi.org/10.14689/issn.2148-2624.1.6c3s16m
  • Kumar, K., & Naik, L. (2016). How to create an online survey using google forms. International Journal of Library and Information Studies, 6(3), 118-126.
  • Luo, X. (2014). There are various difficulties for international students in adjusting to a new academic culture when studying abroad. 3rd International Conference on Science and Social Research (s. 979-982). Tianjin.
  • Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis. Sage Publications Inc.
  • Milon, R. K. (2016). Challenges of teaching English at the rural primary schools in Bangladesh: Some recommendations. ELK Asia Pacific Journal of Social Sciences, 2(3), 1-9.
  • Mohamed, K. O. S. (2018). Bilingualism as an effective factor in a successful translation. Global Journal of Arts, Humanities and Social Sciences, 4(2), 1-5.
  • Muarich, H. (1999). The problem of second language acquisition. Ramadi.
  • Nicoladis, E., Charbonnier, M., & Popescu, A. (2016). Second language/bilingualism at an early age with emphasis on Its impact on early socio-cognitive and socioemotional development. Encyclopedia on Early Childhood Development, 1-4.
  • Özcan, E. S. (2016). Kürtler ve Türkler:Kıldan ayyakabı giyenler ve küçük gözlüler. eŞarkiyat İlmi Araştırmalar Dergisi, 1(15), 476-492.
  • Özdemir, H. (2016). Ortaokul beşinci sınıfta okuyan iki dilli öğrencilerin yazma becerilerinin değerlendirilmesi [Unpublished master’s thesis]. Yüzüncü Yıl Üniversitesi.
  • Öztepe, D. (2019). Ana dili farklı ilkokul öğrencilerine Türkçe ilkokuma ve yazma öğretiminde karşılaşılan güçlüklere ilişkin öğretmen görüşlerinin incelenmesi [Unpublished master’s thesis]. Trabzon Üniversitesi.
  • Raju, V. N., & Harinarayana, N. (2016). Online survey tools: A case study of Google Forms. Scientific, Computational & Information Research Trends in Engineering (s. 1-12). Karnataka.
  • Ramírez-Esparza, N., & García-Sierra, A. (2014). The bilingual brain: Language, culture, and identity. In V. Benet-Martínez, & Y. Y. Hong, Oxford library of psychology. The Oxford handbook of multicultural identity (pp. 35-56). Oxford.
  • Rese, A. (2018). The Phenomenon of culture shock on western people in Senggigi, West Lombok. Advances in Social Science, Education and Humanities Research, 166, 44-49. https://doi.org/10.2991/prasasti-18.2018.8
  • Saunders, G. (1988). Bilingualism children: From birth to teens. Clevedon.
  • Saylag, R. (2014). Culture shock an obstacle for EFL learners. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 114, 533-537. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2013.12.742
  • Schumann, J. H. (1978). Social and psychological factors in second language acquisition. In J. Richards. Understanding second & foreign Language learning: Issues and approaches (pp. 163-178). Rowley.
  • Schumann, J. H. (1986). Research acculturation model for second language acquisition. Journal of Multilingual and multicultural development, 7(5), 379-392. https://doi.org/10.1080/01434632.1986.9994254
  • Shin, H. I., & Kim, J. (2017). Foreign language effect and psychological distance. Journal of Psycholinguistic Research, 46, 1339-1352. https://doi.org/10.1007/s10936-017-9498-7
  • Sincar, F. (2015). Anadili eğitim dilinden farklı olan öğrencilerin karşılaştıkları sorunlara ilişkin bir araştırma [Unpublished master’s thesis]. Zirve Üniversitesi.
  • Songbatumis, A. M. (2017). Challenges in teaching English faced by English teachers at MTsN Taliwang, Indonesia. Journal of Foreign Language Teaching & Learning, 2(2), 54-67.
  • Stevick, E. (1982). Teaching and learning languages. New York.
  • Sunitha, S., & Jayanthy, A. C. (2019). Learning difficulties of English as a second language in rural region. The International Journal of analytical and experimental modal analysis, XI(X), 834-839.
  • Susar Kırmızı, F. S., Özcan, E., & Şencan, D. (2016). Türkçenin az konuşulduğu bölgelerde ilk okuma yazma sürecinde karşılaşılan sorunlara ilişkin öğretmen görüşleri. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 5(1), 412-445. https://doi.org/10.7884/teke.555
  • Trisnawati, I. K. (2017). Maintaining the identity of bilingual individuals in multicultural/multilingual settings. Englisia, 5(1), 8-16.
  • Tulu, Y. (2009). Ana dili Türkçe olan ve ana dili Türkçe olmayan (iki dilli) 4-7 yaş çocukların dil düzeylerine etki eden faktörlerin incelenmesi [Unpublished master’s thesis]. Selçuk Üniversitesi.
  • Turan, A. V. (2019). Öğretmen görüşlerine göre ana dili Türkçe olmayan ortaokul öğrencilerinin Türkçe derslerinde yaşadığı sorunlar ve çözüm önerileri [Unpublished master’s thesis]. Giresun Üniversitesi.
  • Uğur, N. (2017). Ana dili eğitim dilinden farklı olan öğrenci ve velilerin yaşadıkları sorunların çözümlenmesi [Unpublished doctoral thesis]. Ankara Üniversitesi.
  • Van Heuven, J. W., Schriefers, H., Dijkstra, T., & Hagoort, P. (2008). Language conflict in the bilingual brain. Cerebral Cortex, 18(11), 2706-2716. https://doi.org/10.1093/cercor/bhn030
  • Wei, L. (2000). Dimensions of bilingualism. In L. Wei, The bilingualism reader (pp. 3- 25). New York.
  • Wei, L. (2008). Research perspectives on bilingualism and multilingualism. In W. L., & M. M. The Blackwell guide to research methods in bilingualism and multilingualism (pp. 3-17). Oxford.
  • Yakışır, A. N. (2009). Bir modern olgu olarak çok kültürlülük [Unpublished master’s thesis]. Selçuk Üniversitesi.
  • Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
  • Yılmaz, F., & Şekerci, H. (2016). Ana dil sorunsalı: Sınıf öğretmenlerinin deneyimlerine göre ilkokul öğrencilerinin yaşadıkları sorunlar. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi - ENAD, 4(1), 47-63. http://dx.doi.org/10.14689/issn.2148- 2624.1.4c1s3m