Okul Yöneticilerinin Liderliğinin Öğretmenlerin İş Doyumuna Etkisinde Örgütsel Güvenin Rolü
Bu araştırmanın amacı okul yöneticilerinin sergiledikleri liderliğin öğretmenlerin iş doyumuna olan etkisinde örgütsel güvenin aracı rol oynayıp oynamadığını belirlemektir. Nedensel desene göre yürütülen araştırmada Şanlıurfa ilinde görev yapan 2561 öğretmenden elde edilen veriler çözümlenmiştir. Liderliğin örgütsel güven ve iş doyumuna olan etkisini ve örgütsel güvenin aracı rolünü belirlemek için en çok olabilirlik hesaplamasına dayalı üç yapısal eşitlik modeli kurulmuştur. Araştırma sonucuna göre liderlik iş doyumunu örgütsel güven aracılığıyla dolaylı olarak etkilemektedir. Okul yöneticilerinin yeterince liderlik sergiledikleri, öğretmenlerin örgütlerine güvendikleri, öğretmenlerin işlerinde doyum yaşadıkları, liderliğin örgütsel güveni çok yüksek düzeyde etkilediği ve örgütsel güvenin iş doyumunu orta düzeyde etkilediği de belirlenmiştir. Liderlik ile iş doyumunun ele alındığı araştırmalarda örgütsel güvenin de incelenmesi ve liderlik yoluyla öğretmenlerin iş doyumlarının artırılması için öğretmenlerin örgütlerine duydukları güvenin sağlanması önerilmiştir.
The Role of Organizational Trust in the Effect of Leadership of School Administrators on Job Satisfaction of Teachers
The aim of this research is to determine whether organizational trust plays a role in the effect of school administrators’leadership on teachers’ job satisfaction. In the study conducted according to the ex post facto causaldesign, data from 2561 teachers working in Şanlıurfa province were analyzed. Three structural equation modelsbased on maximum likelihood estimation have been established to determine the effect of leadership on organizationaltrust and job satisfaction and to determine the mediator role of organizational trust. According to theresults of the research, leadership indirectly affects job satisfaction through organizational trust. It has also beendetermined that school administrators exhibit adequate levels of leadership, teachers trust their organizationsand have job satisfaction, leadership affects organizational trust at a very high level and organizational trustaffects job satisfaction moderately. In the researches where leadership and job satisfaction are studied, it issuggested to include organizational trust. For increased job satisfaction of teachers through leadership, teachersshould first trust their organizations.
___
- Adıgüzelli, Y. (2016). Dağıtılmış liderlik ile örgütsel güven arasındaki ilişkinin öğretmen
görüşlerine göre incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 41(185), 269-280.
- Akan, D., Yıldırım, İ., & Yalçın, S. (2014). Okul müdürleri Liderlik Stilleri Ölçeğinin
geliştirilmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 13(51), 392-415.
- Aslan, M., & Ağıroğlu-Bakır, A. (2015). Okul örgütlerinde paylaşılan liderlik ölçeği: Geçerlik
ve güvenirlik çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 21(1), 1-24.
- Alimo-Metcalfe, B. (2013). A critical review of leadership theory. İçinde H. S. Leonard,
R. Lewis, A. M. Freedman, J. Passmore (Editörler) The Wiley-Blackwell handbook of
the psychology of leadership, change, and organizational development, ss. 15-47. Chichester,
UK: John Wiley and Sons, Ltd.
- Appelbaum, S., Bartolomucci, N., Beaumier, E., Boulanger, J., Corrigan, R., Dore, I.,
Girard, C., & Serroni, C. (2004). Organizational citizenship behavior: a case study of
culture, leadership and trust. Management decision, 42(1), 13-40.
- Ardahan, F. (2012). Examining relation between emotional intelligence and life satisfaction
on the example of outdoor sports participants. Pamukkale Journal of Sport Sciences,
3(3), 20-33.
- Arnold, K. A., Barling, J., & Kelloway, E. K. (2001). Transformational leadership or the
iron cage: Which predicts trust, commitment and team efficacy? Leadership & Organization
Development Journal, 22(7), 315-320.
- Atwater, L. E., & Yammarino, F. J. (1992). Does self-other agreement on leadership perceptions
moderate the validity of leadership and performance predictions? Personnel
Psychology, 45, 141-164.
- Avolio, B. J., Walumbwa, F. O., & Weber, T. J. (2009). Leadership: Current theories, research,
and future directions. Annual review of psychology, 60, 421-449.
- Aydın, A., Sarıer, Y., & Uysal, Ş. (2013). Okul müdürlerinin liderlik stillerinin, öğretmenlerin
örgütsel bağlılığına ve iş doyumuna etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri,
13(2), 795-811.
- Aziri, B. (2011). Job satisfaction: A literature review. Management Research and Practice,
3(4), 77-86.
- Baloğlu, N., & Bulut, M. B. (2017). Değer temelli liderlik ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik
çalışması. The Journal of International Social Research, 10(48), 378-388.
- Bartram, T., & Casimir, G. (2007). The relationship between leadership and follower inrole
performance and satisfaction with the leader: The mediating effects of empowerment
and trust in the leader. Leadership & Organization Development Journal, 28(1),
4-19.
- Bass, B. M. & Avolio, B. J. (1995) The Multifactor Leadership Questionnaire (MLQ). Redwood
City: Mind Garden.
- Bass, B. M., & Riggio, R. E. (2006). Transformational leadership. Mahwah, New Jersey:
Lawrence Erlbaum Associates.
- Baş, G., & Şentürk, C. (2011). İlköğretim okulu öğretmenlerinin örgütsel adalet, örgütsel
vatandaşlık ve örgütsel güven algıları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi,
17(1), 29-62.
- Baycan, A. (1985). Analysis of several aspects of job satisfaction between different occupational
groups. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Boğaziçi Üniversitesi, Sosyal
Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Beaujean, A. A. (2014). Latent variable modeling using R: A step-by-step guide. New York:
Routledge.
- Bektaş, Ç. (2016). Liderlik yaklaşımları ve modern liderden beklentiler. Selçuk Üniversitesi
Akşehir Meslek Yüksekokulu Sosyal Bilimler Dergisi, 2(7), 43-53.
- Bentler, P. M. & Bonnet, D. C. (1980). Significance tests and goodness of fit in the analysis
of covariance structures. Psychological Bulletin, 88(3), 588-606.
- Besha, T., Amoroso, D. L., & Negash, S. (2009). Transformational leadership viewed through
organizational culture and situational strength: The organizational receptivity perspective.
Proceedings of the Fifteenth Americas Conference on Information Systems,
San Francisco, California.
- Bishay, A. (1996). Teacher motivation and job satisfaction: A study employing the experience
sampling method. Journal of Undergraduate Sciences, 3, 147-154.
- Bolat, T. & Seymen, O. A. (2009). Örgütlerde iş etiğinin yerleştirilmesinde “dönüşümcü
liderlik tarzı”nın etkileri üzerine bir değerlendirme. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler
Dergisi, 6(9), 59-85.
- Bozdoğan, K., & Sağnak, M. (2011). İlköğretim okulu müdürlerinin liderlik davranışları
ile öğrenme iklimi arasındaki ilişki. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi
Dergisi, 11(1), 137-145.
- Braun, S., Peus, C., Weisweiler, S., & Frey, D. (2013). Transformational leadership, job
satisfaction, and team performance: A multilevel mediation model of trust. The Leadership
Quarterly, 24(1), 270-283.
- Buluç, B. (2009). Sınıf öğretmenlerinin algılarına göre okul müdürlerinin liderlik stilleri
ile örgütsel bağlılık arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi,
15(1), 5-34.
- Buluç, B. (2010). İlköğretim okullarında bürokratik okul yapısı ile okul müdürlerinin liderlik
stilleri arasındaki ilişki. Eğitim ve Bilim, 34(152), 71-86.
- Cemaloğlu, N. (2007). Okul yöneticilerinin liderlik stilleri ile yıldırma arasındaki ilişki.
Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33, 77-87.
- Cemaloğlu, N., & Kılınç, A. Ç. (2012). İlköğretim okulu yöneticilerinin etik liderlik davranışları
ile öğretmenlerin algıladıkları örgütsel güven ve yıldırma arasındaki ilişki.
Eğitim ve Bilim, 37(165), 137-151.
- Cerit, Y. (2007). İlköğretim okulu müdürlerinin hizmet yönelimli liderlik rollerini gerçekleştirme
düzeyleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33, 88-98.
- Cerit, Y. (2008). İlköğretim okulu müdürlerinin hizmet yönelimli liderlik davranışlarının
öğretmenlerin tükenmişliklerine etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi,
56(56), 547-570.
- Christensen, L. B., Johnson, R. B., & Turner, L. A. (2013). Research methods: Design and
analysis (12. b.). Boston: Pearson.
- Cohen, L., Manion, L., & Morrison, K. (2007). Research methods in education (6. b.). New
York: Routledge.
- Cronbach, L. J. (1951). Coefficient alpha and the internal structure of tests. Psychometrika,
16, 297-334.
- Curral, S. C., & Epstein, M. J. (2003). The fragility of organizational trust: Lessons from
the rise and fall of Enron. Organizational Dynamics, 32(2), 193-206.
- Çağlar, Ç. (2011). Okullardaki örgütsel güven düzeyi ile öğretmenlerin mesleki tükenmişlik
düzeyinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim
Bilimleri, 11(4), 1827-1847.
- Çoğaltay, N. (2014). Okul liderliğinin örgütsel çıktılara etkisi: Bir meta-analiz çalışması.
(Yayımlanmamış doktora tezi). Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri
Enstitüsü, Eskişehir.
- Daboval, J., Comish, R., Swindle, B., & Gaster, W. (1994). A trust inventory for small
businesses. İçinde Proceedings of the Conference of the Business Trends and Small Business
Trust South Western Small Business Institute Association (ss. 1-5).
- Dikmen, A. A. (1995). İş doyumu ve yaşam doyumu ilişkisi. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi,
50(3-4), 115-140.
- Dirks, K. T., & Ferrin, D. L. (2002). Trust in leadership: meta-analytic findings and implications
for research and practice. Journal of applied psychology, 87(4), 611.
- Doornik, J. A., & Hansen, H. (2008). An omnibus test for univariate and multivariate
normality. Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 70, 927-939.
- Eryeşil K. & İraz, R. (2017). Liderlik tarzları ile örgütsel bağlılık arasındaki ilişkinin incelenmesine
yönelik bir alan araştırması. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek
Yüksekokulu Dergisi, 20(2), 129-139.
- Fan, W. & Yan, Z. (2010). Factors affecting response rates of the web survey: A systematic
review. Computers in Human Behavior, 26, 132-139.
- Fard, H. D., Ghatari, A. R., & Hasiri, A. (2010). Employees morale in public sector:
Is organizational trust an important factor? European Journal of Scientific Research,
46(3), 378-390.
- Field, A., Miles, J., & Field, Z. (2012). Discovering statistics using R. London: Sage.
- Fornell, C., & Larcker, D. F. (1981). Evaluating structural equation models with unobservable
variables and measurement errors. Journal of Marketing Research, 18, 39-50.
- Fraenkel, J. R., Wallen, N., & Hyun, H. (2012). How to design and evaluate research in
education (8. b.). New York: McGraw-Hill.
- Giray, M. D., & Güngör, D. (2015). Görev Yönelimli ve İlişki Yönelimli Liderlik Ölçeği:
Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Psikoloji Yazıları, 18(35), 13-20.
- Griffith, J. (2004). Relation of principal transformational leadership to school staff job
satisfaction, staff turnover, and school performance. Journal of Educational Administration,
42(3), 333-356.
- Grint, K. (2011). A history of leadership. İçinde A. Bryman, D. Collinson, K. Grint, B.
Jackson, M. Uhl-Bien (Editörler) The SAGE Handbook of Leadership, ss. 3-14. London:
Sage.
- Guttman, L. (1945). A basis for analyzing test-retest reliability. Psychometrika, 10(4), 255-
282.
- Gülcan, M. G., Kılınç, A. Ç., & Çepni, O. (2012). İlköğretim okulu müdürlerinin etik
liderlik davranışları gösterme düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi.
Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 10(1), 123-142.
- Günbayı, İ. (2001). İlköğretim okulu öğretmenlerinin iş doyumu. Kuram ve Uygulamada
Eğitim Bilimleri, 1(2), 93-112.
- Güney, S. (2011). Örgütsel davranış. Ankara: Nobel.
- Hallinger, P. (2005). Instructional leadership and the school principal: A passing fancy
that refuses to fade away. Journal of Leadership and Policy in Schools, 4, 1-20.
- Harris, A. (2009). Distributed leadership: Different perspectives. Heidelberg: Springer Science
& Business Media.
- Helvacı, M. A. (2010). İlköğretim okulu yöneticilerinin etik liderlik davranışı gösterme
düzeyleri. Zeitschrift für die Welt der Türken/Journal of World of Turks, 2(1), 391-410.
- Henze, N., & Zirkler, B. (1990). A class of invariant consistent tests for multivariate normality.
Communications in Statistics-Theory and Methods, 19(10), 3595-3617.
- Hooper, D., Coughlan, J., & Mullen, M. (2008): Structural equation modelling: Guidelines
for determining model fit. Electronic Journal of Business Research Methods, 6(1),
53-60.
- Huang, H. (2006). Do print and Web surveys provide the same results? Computers in
Human Behavior, 22, 334-350.
- Hughes, R., Ginnett R. & Curphy, G. (1999). Leadership: Enhancing the lessons of experience.
Minnesota: Mc Graw Hill Education.
- Ihaka, R. & Gentleman, R. (1996). R: A language for data analysis and graphics. Journal
of Computational and Graphical Statistics, 5(3), 299-314.
- İbicioğlu, H., Özmen, İ. & Taş, S. (2009). Liderlik davranışı ve toplumsal norm ilişkisi:
Ampirik bir çalışma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi
Dergisi, 14(2), 1-23.
- İşcan, Ö. F. & Sayın, U. (2010). Örgütsel adalet, iş tatmini ve örgütsel güven arasındaki
ilişki. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 24(4), 195-216.
- Johnson, C. E., Shelton, P. M., & Yates, L. (2012). Nice guys (and gals) finish first: Ethical
leadership and organizational trust, satisfaction and effectiveness. International Leadership
Journal, 4(1), 3-19.
- Joseph, E. E., & Winston, B. E. (2005). A correlation of servant leadership, leader trust,
and organizational trust. Leadership & Organization Development Journal, 26(1), 6-22.
- Jöreskog, K. & Sörbom, D. (1993). LISREL 8: Structural equation modeling with the SIMPLIS
command language. Chicago, IL: Scientific Software International Inc.
- Jung, D. I., & Avolio, B. J. (2000). Opening the black box: An experimental investigation
of the mediating effects of trust and value congruence on transformational and transactional
leadership. Journal of organizational Behavior, 21(8), 949-964.
- Kamer, M. (2001). Örgütsel güven, örgütsel bağlılık ve örgütsel vatandaşlık davranışlarına
etkisi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler
Enstitüsü, İstanbul.
- Karaköse, T., & Kocabaş, İ. (2006). Özel ve devlet okullarında öğretmenlerin beklentilerinin
iş doyumu ve motivasyon üzerine etkileri. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 2(1),
3-14.
- Keser, S., & Kocabaş, İ. (2014). İlköğretim okulu yöneticilerinin otantik liderlik ve psikolojik
sermaye özelliklerinin karşılaştırılması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi,
20(1), 1-22.
- Kenny, D. A. & McCoach, D. B. (2003). Effect of the number of variables on measures
of fit in structural equation modeling. Structural Equation Modeling, 10(3), 333-51.
- Kılıç, K. C., & Aydın, Y. (2016). Hizmetkâr Liderlik Ölçeğinin Türkçe uyarlaması: Güvenirlik
ve geçerlik çalışması. Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 18(30), 106-113.
- Kline, R. B. (2012). Assumptions in structural equation modeling. İçinde R. H. Hoyle
(Ed.). Handbook of structural equation modeling, ss.111-125. New York: Guilford
press.
- Koçel, T. (2015). İşletme yöneticiliği. Ankara: Beta Yayınları.
- Korkmaz, M. (2008). Okul müdürlerinin liderlik stilleri ile öğrenen örgüt özellikleri arasındaki
ilişki üzerine nicel bir araştırma. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi,
14(1), 75-98.
- Korkmaz, O. (2017). Otantik liderlik ve örgütsel güven. The Journal of Academic Social
Science Studies, 58, 437-454.
- Korkmaz, S., Göksülük, D., & Zararsız, G. (2014). MVN: An R package for assessing
multivariate normality. The R Journal, 6(2), 151-162.
- Kouzes, J. M., & Posner, B. Z. (2002). The leadership challenge. San Francisco: JosseyBass.
- Lee, C. K., Song, H. J., Lee, H. M., Lee, S., & Bernhard, B. J. (2013). The impact of CSR
on casino employees’ organizational trust, job satisfaction, and customer orientation:
An empirical examination of responsible gambling strategies. International Journal of
Hospitality Management, 33, 406-415.
- Leithwood, K., Harris, A., & Hopkins, D. (2008). Seven strong claims about successful
school leadership. School leadership and management, 28(1), 27-42.
- Leithwood, K., & Jantzi, D. (2005). A review of transformational school leadership
research 1996–2005. Leadership and Policy in Schools, 4(3), 177-199. doi:
10.1080/15700760500244769
- Liden, R. C., Wayne, S. J., Zhao, H., & Henderson, D. (2008). Servant leadership: Development
of a multidimensional measure and multi-level assessment. The Leadership
Quarterly, 19(2), 161-177.
- Liu, J., Siu, O.-L., & Shi, K. (2010). Transformational leadership and employee wellbeing:
The mediating role of trust in the leader and self-efficacy. Applied Psychology,
59(3), 454-479.
- Lok, P., & Crawford, J. (2004). The effect of organisational culture and leadership style
on job satisfaction and organisational commitment: A cross-national comparison. Journal
of management development, 23(4), 321-338.
- Mak, B. L. & Sockel, H. (2001). A confirmatory factor analysis of IS employee motivation
and satisfaction. Information & Management, 38, 265-276.
- Mardia, K. V. (1970). Measures of multivariate skewness and kurtosis with applications.
Biometrika, 57(3), 519-530.
- Mardia, K. V. (1974). Applications of some measures of multivariate skewness and kurtosis
for testing normality and robustness studies. Sankhya, 36,115-128.
- Masood, S. A., Dani, S. S., Burns N. D. & Backhouse, C. J. (2006). Transformational leadership
and organizational culture: The situational strength perspective. Journal of
Engineering Manufacture, 220, 941-949.
- Matzler, K., & Renzl, B. (2006). The relationship between interpersonal trust, employee
satisfaction, and employee loyalty. Total quality management and business excellence,
17(10), 1261-1271.
- Miner, J. B. (2015). Organizational behavior 1: Essential theories of motivation and leadership.
New York: M. E. Sharpe.
- Mishra, J., & Morrissey, M. A. (1990). Trust in employee/employer relationships: a survey
of West Michigan managers. Public Personnel Management, 19(4), 443-486.
- Nguni, S., Sleegers, P., & Denessen, E. (2006). Transformational and transactional leadership
effects on teachers’ job satisfaction, organizational commitment, and organizational
citizenship behavior in primary schools: The Tanzanian case. School Effectiveness
and School Improvement, 17(2), 145-177.
- Nourthouse, P. G. (2010). Leadership: Theory and practice. New York: Sage.
- Omarov, A. (2009). Örgütsel güven ve iş doyumu. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
- Önen, S. M. & Kanaryan, H. G. (2015). Liderlik ve motivasyon: Kuramsal bir değerlendirme.
Birey ve Toplum Dergisi, 5(10), 43-63.
- Pieterse, A. N., Van Knippenberg, D., Schippers, M., & Stam, D. (2010). Transformational
and transactional leadership and innovative behavior: The moderating role of
psychological empowerment. Journal of organizational behavior, 31(4), 609-623.
- Polat, S., & Celep, C. (2008). Ortaöğretim öğretmenlerinin örgütsel adalet, örgütsel güven,
örgütsel vatandaşlık davranışlarına ilişkin algıları. Kuram ve Uygulamada Eğitim
Yönetimi Dergisi, 14(2), 307-331.
- Revelle, W. (1979). Hierarchical cluster-analysis and the internal structure of tests. Multivariate
Behavioral Research, 14(1), 57-74.
- Rompf, S. A. (2015). Trust and rationality: An integrative framework for trust research. Wiesbaden:
Springer.
- Rosseel, Y. (2012). Lavaan: An R package for structural equation modeling. Journal of
Statistical Software, 48(2), 1-36.
- Saari, L. M. & Judge, T. A. (2004). Employee attitudes and job satisfaction. Human Resource
Management, 43(4), 395-407.
- Satorra, A., & Bentler, P. M. (2001). A scaled difference chi-square test statistic for moment
structure analysis. Psychometrika, 66(4), 507-514.
- Satorra, A., & Bentler, P. M. (2010). Ensuring positiveness of the scaled difference chisquare
test statistic. Psychometrika, 75(2), 243-248.
- Selm, M. V. & Jankowski, N. W. (2006). Conducting online surveys. Quality & Quantity,
40, 435-456.
- Serin, M. K., & Buluç, B. (2012). İlköğretim okul müdürlerinin öğretim liderliği davranışları
ile öğretmenlerin örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada
Eğitim Yönetimi, 3(3), 435-459.
- Shockley-Zalabak, P., Ellis, K., & Winograd, G. (2000). Organizational trust: What it means,
why it matters. Organization Development Journal, 18(4), 35-48.
- Şahin, S. (2011). Öğretimsel liderlik ve okul kültürü arasındaki ilişki (İzmir ili örneği).
Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(4), 1909-1928.
- Şentürk, C., & Sağnak, M. (2012). İlköğretim okulu müdürlerinin liderlik davranışları ile
okul iklimi arasındaki ilişki. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 10(1), 29-43.
- Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics (6. b.). Upper Saddle
River: Pearson.
- Taş, A. & Önder, E. (2010). Yöneticilerin liderlik davranışlarının personel iş doyumuna
etkisi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 9(32), 17-30.
- Taşdan, M., & Tiryaki, E. (2010). Özel ve devlet ilköğretim okulu öğretmenlerinin iş doyumu
düzeylerinin karşılaştırılması. Eğitim ve Bilim, 33(147), 54-70.
- Taşkın, F. & Dilek, R. (2010). Örgütsel güven ve örgütsel bağlılık üzerine bir alan araştırması.
Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 2(1), 37-46.
- Tokgöz, E. & Seymen, O. A. (2013). Örgütsel güven, örgütsel özdeşleşme ve örgütsel vatandaşlık
davranışı arasındaki ilişki: Bir devlet hastanesinde araştırma. Öneri Dergisi,
10(39), 61-76.
- Top, M. (2012). Hekim ve hemşirelerde örgütsel bağlılık, örgütsel güven ve iş doyumu
profili. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 41(2), 258-277.
- Top, M., Tarcan, M., Tekingündüz, S., & Hikmet, N. (2013). An analysis of relationships
among transformational leadership, job satisfaction, organizational commitment and
organizational trust in two Turkish hospitals. The International journal of health planning
and management, 28(3), e217-e241.
- Töremen, F., & Yasan, T. (2010). İlköğretim okulu yöneticilerinin dönüşümcü liderlik
özellikleri (Malatya ili örneği). Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 27-
39.
- Turan, S., & Ebiçlioğlu, N. (2002). Okul müdürlerinin liderlik özelliklerinin cinsiyet açısından
değerlendirilmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 8(3), 444-
458.
- Ünal, A., & Çelik, M. (2013). Okul yöneticilerinin öğretimsel liderlik davranışı ile öğretmenlerin
örgütsel vatandaşlık davranışlarının analizi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler
Dergisi, 6(2), 239-258.
- Ünal, S. B. (2017). Dönüşümcü liderliğin örgütsel çıktılara etkisi. (Yayımlanmamış doktora
tezi). Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
- Wahlstrom, K. L., & Louis, K. S. (2008). How teachers experience principal leadership:
The roles of professional community, trust, efficacy, and shared responsibility. Educational
administration quarterly, 44(4), 458-495.
- Weiss, D. J., Dawis, R. V., England, G. W., & Lofquist, L. H. (1967). Manual for the Minnesota
satisfaction questionnaire. Minnesota Studies in Vocational Rehabilitation, 22.
- Winkler, I. (2010). Contemporary leadership theories: Enhancing the understanding of the
complexity, subjectivity and dynamic of leadership. Heidelberg: Springer Science & Business
Media.
- Yang, Y. F. (2014). Studies of transformational leadership: Evaluating two alternative
models of trust and satisfaction. Psychological reports, 114(3), 740-757.
- Yavuz, M. (2010). Liderlik Uygulamaları Ölçeği’nin Türkçe’ye uyarlama çalışması. Eğitim
ve Bilim, 35(158), 143-157.
- Yılmaz, A. & Ceylan, Ç. B. (2011). İlköğretim okul yöneticilerinin liderlik davranış düzeyleri
ile öğretmenlerin iş doyumu ilişkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi
Dergisi, 17(2), 277-394.
- Yılmaz, E. (2005). Okullarda örgütsel güven ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması.
Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(1), 567-580.
- Yılmaz, K. (2010). İlköğretim okulu öğretmenlerinin okul yöneticilerinin liderlik davranışları
ve öğrenci kontrol ideolojilerine ilişkin görüşleri. Eğitim ve Bilim, 32(146), 12-
23.
- Yılmaz, K. (2012). İlköğretim okulu öğretmenlerinin iş doyumu düzeyleri ile örgütsel vatandaşlık
davranışları arasındaki ilişki. Anadolu Journal of Educational Sciences International,
2(2), 1-14.
- Yılmaz, A., & Ceylan, Ç. B. (2011). İlköğretim okul yöneticilerinin liderlik davranış düzeyleri
ile öğretmenlerin iş doyumu ilişkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi
Dergisi, 17(2), 277-394.
- Yiing, L. H., & Ahmad, K. Z. B. (2009). The moderating effects of organizational culture
on the relationships between leadership behaviour and organizational commitment
and between organizational commitment and job satisfaction and performance. Leadership
& Organization Development Journal, 30(1), 53-86.
- Yukl, G. A. (2010). Leadership in organizations. Upper Saddle River, NJ: Pearson Education.