Kendini İşe Verme ile Algılanan Örgütsel Adalet Arasındaki İlişki
Bu araştırmada öğretmenlerin kendini işe verme ve örgütsel adalet algısı düzeyleri; kendini işe vermeye ve örgütsel adalete ilişkin görüşlerinin bazı demografik özellikler açısından farklılaşıp farklılaşmadığı; kendini işe verme ile örgütsel adalet arasındaki ilişkinin yönü ve düzeyinin ne olduğu ve örgütsel adaletin öğretmenlerin kendini işe vermelerinin anlamlı bir yordayıcısı olup olmadığı belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırma nicel bir çalışma olup ilişkisel tarama modelinde gerçekleştirilmiştir. Kahramanmaraş merkez ilçelerindeki ilkokul, ortaokul ve liselerde görevli öğretmenler araştırma evreni; bu okullarda görevli 476 öğretmen ise araştırma örneklemi olarak belirlenmiştir. Veri analizinde t testi, tek yönlü varyans analizi, korelasyon ve regresyon analizleri kullanılmıştır. Araştırma sonucunda katılımcıların kendini işe vermeye ve örgütsel adalete ilişkin görüşlerinin yüksek düzeyde olduğu ve katılımcı görüşlerinin branş ve görev yapılan okul türü yönünden anlamlı farklılık gösterdiği; kendini işe verme ve örgütsel adalet arasında pozitif, orta düzeyde anlamlı bir ilişkinin olduğu ve örgütsel adaletin kendini işe vermenin anlamlı bir yordayıcısı olduğu ortaya çıkmıştır.
The Relationship between Work Engagement and Perceived Organizational Justice
This study aims at exploring the relationship between teachers’ organizational justice and work engagement leveland reveal whether teachers’ perception of organizational justice and work engagement differs across variousdemographic characteristics. The study utilized the survey design, one of the quantitative research methods.The research population consists of teachers working at primary, secondary and high schools located within thecentral districts of Kahramanmaraş. The sample is composed of 476 teachers. The data were analyzed by t-test,ANOVA, correlation and regression analyses. Research results have revealed that teachers’ views on organizationaljustice and work engagement are at a high level. Besides, teachers’ views on organizational justice and workengagement significantly differ across their branches and school types. A significant, positive and medium levelof relationship has been identified across teachers’ organizational justice and work engagement levels. It has alsobeen found that organizational justice is a significant predictor of work engagement.
___
- Açıkgöz, A. (2009). Okul yöneticilerinin çatışma yönetim stilleri ile öğretmenlerin örgütsel
adalet algısı arasındaki ilişki (Yüksek lisans tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi,
Bolu, Türkiye.
- Agyemang, C.B., & Ofei, S.B. (2013). Employee work engagement and organizational
commitment: A comparative study of private and public sector organizations in Ghana.
European Journal Of Business And Innovation Research, 1(4), 20-33.
- Akgeyik, G. (2014). Anadolu liselerinde görevli yönetici ve öğretmenlerin örgütsel adalet algıları
(Diyarbakır ili örneği) (Yüksek lisans tezi). Dicle Üniversitesi, Diyarbakır, Türkiye.
- Akgüney, E. (2014). Öğretmenlerin örgütsel adalet algılamaları ile örgütsel vatandaşlık davranışları
arasındaki ilişki (Yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul, Türkiye.
- Akman, Y., & İmamoğlu-Akman, G. (2017). İlköğretim okulu öğretmenlerinin iş yaşam
kalitesi algısının işle bütünleşmeleri üzerindeki etkisi. İlköğretim Online, 16(4), 1491-
1504. doi: 10.17051/ilkonline.2017.342971
- Akşit-Aşık, N. (2016). Örgütsel adaletin işle bütünleşme üzerindeki etkisi: Otel işletmelerinde
bir uygulama. The Journal of Academic Social Science Studies, (49), 87-97. doi:
http://dx.doi.org/10.9761/JASSS3664
- Altınkurt, Y., & Yılmaz, K. (2010). Değerlere göre yönetim ve örgütsel adalet ilişkisinin
ortaöğretim okulu öğretmenlerinin algılarına göre incelenmesi Kuram ve Uygulamada
Eğitim Yönetimi Dergisi, 16(4), 463-484.
- Alvi, A.K., & Abbasi, A.S. (2012). Impact of organizational justice on employee engagement
in banking sector of Pakistan. Middle-East Journal of Scientific Research, 12(5),
643-649.
- Ardıç, K., & Polatcı, S. (2009). Tükenmişlik sendromu ve madalyonun öbür yüzü: İşle
bütünleşme. Erciyes Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 32, 21-46.
- Arı, S. (2011). Örgüt ikliminin işle bütünleşme üzerine etkisi ve bir uygulama (Yüksek lisans
tezi). İstanbul Üniversitesi, İstanbul, Türkiye.
- Arifin, F., Troena, E.A., Djumahir, MR., & Rahayu, M. (2014). Organizational culture,
transformational leadership, work engagement and teacher’s performance: Test of a
model. International Journal of Education and Research, 2(1), 1-14.
- Arslan, E. T., & Demir, H. (2017). İşe angaje olma ve iş tatmini arasındaki ilişki: Hekim
ve hemşireler üzerine nicel bir araştırma. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi
İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 24(2), 371-389. doi: 10.18657/yonveek.335232
- Atar, B. (2017). Sınıf öğretmenlerinin örgütsel adalet algıları ile psikolojik şiddet algıları arasındaki
ilişki (Yüksek lisans tezi). Akdeniz Üniversitesi, Antalya, Türkiye.
- Atilla-Bal, E. (2008). Self-effıcacy, contextual factors and well-being: The impact of work
engagement (Doktora tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul, Türkiye.
- Ay, G. (2013). Öğretmenlerin örgütsel adalet algıları ile örgütsel bağlılık düzeyleri arasındaki
ilişkinin belirlenmesine yönelik karşılaştırmalı bir araştırma (Yüksek lisans tezi). Gazi
Üniversitesi, Ankara, Türkiye.
- Ay, G., & Koç, H. (2014). Örgütsel adalet algısı ile örgütsel bağlılık düzeyi arasındaki ilişkinin
belirlenmesi: Öğretmenler üzerinde bir inceleme. İşletme Araştırmaları Dergisi,
6(2), 67-90. doi: 10.20491/isader.2014215954
- Aydın, K. (2015). İlkokul ve ortaokul öğretmenlerinin örgütsel adalet algıları ile işe yabancılaşma
algıları arasındaki ilişki (Uşak ili örneği) (Yüksek lisans tezi). Uşak Üniversitesi,
Uşak, Türkiye.
- Babaoğlan, E., & Ertürk, E. (2013). Öğretmenlerin örgütsel adalet algısı ile örgütsel
adanmışlıkları arasındaki ilişki. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28 (28-
2), 87-101.
- Bahçeci, F. (2014). Öğretmen algılarına göre okul müdürlerinin etik liderlik davranışları, öğretmenlerin
karşılaştığı yıldırma davranışı ve örgütsel adalet arasındaki ilişkinin incelenmesi
(Yüksek lisans tezi). Mevlana Üniversitesi, Konya, Türkiye.
- Bakker, A. B., & Demerouti, E. (2008). Towards a model of work engagement. Journal of
Manageria lPsychology, 13(3), 209-223.
- Bal, V. (2014). Örgütsel adalet ve örgütsel bağlılık ilişkisi: Manisa’daki eğitim kurumlarında
bir araştırma. Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(1),
1-9.
- Berg, A. (2013). Team level engagement as a mediator for the relation between perceived
supervisor support and organizational performance (Master thesis). Tilburg University,
Netherlands.
- Beugr, C. D. (2002). Understanding organizational justice and its impact on managing
employees: An African perspective. The International Journal of Human Resource Management,
13(7), 1091-1104. doi: https://doi.org/10.1080/09585190210131311
- Bölükbaşıoğlu, K. (2013). Öğretmenlerin örgütsel adalet algıları ile örgütsel sinizm tutumları
arasındaki ilişki (Yüksek lisans tezi). Pamukkale Üniversitesi, Denizli, Türkiye.
- Büyüköztürk, Ş. (2017). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Akademi.
- Cihangiroğlu, N., & Yılmaz, A. (2010). Çalışanların örgütsel adalet algısının örgütler için
önemi. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 10(19), 194-213.
- Çelik, O. T. (2011). İlköğretim okulu yöneticilerinin ve öğretmenlerinin örgütsel adalet algıları
ile iş doyumları arasındaki ilişki (Yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi, Konya,
Türkiye.
- Çırak, S. (2013). İlköğretim okulu öğretmenlerinin örgütsel adalet algısı (Ankara/Yenimahalle)
(Yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara, Türkiye.
- Çökük, S. (2013). Örgütsel adaletin örgütsel bağlılığa etkisi: Konya ilindeki özel eğitim kurumlarında
bir uygulama (Yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi, Konya, Türkiye.
- Demerouti, E., Bakker, A. B., Janssen, P. P. M., & Schaufeli, W. B. (2001). Burnout and
engagement at work as a function of demands and control. Scandinavian Journal of
Work, Environment, & Health, 27(4), 279-286.
- Doğan, A. (2008). İlköğretim kurumlarında örgütsel adaletin örgütsel bağlılık üzerine etkisi
(Elazığ ili örneği) (Yüksek lisans tezi). Fırat Üniversitesi, Elazığ, Türkiye.
- Dündar, T. (2011). Öğretmenlerin örgütsel adalet algıları ile iş doyumu düzeyleri arasındaki
ilişki (Yüksek lisans tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul, Türkiye.
- Eker, G. (2006). Örgütsel adalet algısı boyutları ve iş doyumu üzerindeki etkileri (Yüksek
lisans tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir, Türkiye.
- Erim, F.N.A. (2009). Individual response to organizational change: Creating facade of conformity
its antecedants and effects on participating in decision making, work engagement,
job involvement and intent to quit (Doktora tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul, Türkiye.
- Ertemli, H. B. (2011). İş aile ve aile iş çatışmalarının işe cezbolma üzerindeki etkisine yönelik
bir uygulama (Yüksek lisans tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul, Türkiye.
- Ertürk, E. (2011). İlköğretim ve ortaöğretim okullarındaki örgütsel adalet algısı ile öğretmenlerin
örgütsel adanmışlıkları arasındaki ilişki (Yüksek lisans tezi). Mehmet Akif Ersoy
Üniversitesi, Burdur, Türkiye.
- Esen, E. (2011). Çalışanların örgüte cezbolması. Marmara Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi,
30(1), 377-390.
- Gök, D. (2014). İlkokul ve ortaokullarda görevli öğretmenlerin örgütsel adalet ve örgütsel
bağlılık algılarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Şahinbey/Gaziantep örneği)
(Yüksek lisans tezi). Gaziantep Üniversitesi, Gaziantep, Türkiye.
- Greenberg, J. (1990). Organizational justice: Yesterday, today, and tomorrow. Journal of
Management, 16(2), 399-432.
- Gün, F. (2017). Öğretmenlerin eğitime inanma ve işle bütünleşme düzeyleri arasındaki
ilişkinin incelenmesi. Kuramsal Eğitim Bilim Dergisi, 10(4), 408-431. doi: http://dx.doi.
org/10.5578/keg.10401
- Güneşer, A. B. (2007). The effect of person-organization fit on organizational commitment
and work engagement: The role of person-supervisorfit (Doktora tezi). Marmara Üniversitesi,
İstanbul, Türkiye.
- Günce, S. (2013). İlköğretim okullarında örgütsel adalet ile örgütsel bağlılık ilişkisi (Yüksek
lisans tezi). Harran Üniversitesi, Şanlıurfa, Türkiye.
- Gündüz, B., Çapri, B., & Gökçakan, Z. (2013). Mesleki tükenmişlik, işle bütünleşme ve iş
doyumu arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 3(1),
29-49. http://dx.doi.org/10.12973/jesr.2013.312a
- Güngörmez, E. (2014). Örgütsel adalet algısının performans üzerindeki etkisi; Adıyaman
ilinde çalışan öğretmenler üzerine bir uygulama (Yüksek lisans tezi). Türk Hava Kurumu
Üniversitesi, Ankara, Türkiye.
- Hassan, A., & Jubari, I.H.A.A. (2010). Organisational justice and employee work engagement:
LMX as mediator. Journal For International Business and Entrepreneurship
Development, 5(2), 167-178.
- İmamoğlu, G. (2011). İlköğretim okulu öğretmenlerinin örgütsel bağlılık düzeyleri ve örgütsel
adalet algıları arasındaki ilişki (Yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara, Türkiye.
- İnce, A.R. (2016). Algılanan örgütsel desteğin işe adanmışlık üzerindeki etkisinde yönetici
desteğinin aracılık rolü. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 15(57), 649-660. doi:
10.17755/esosder.71219
- İren, S. (2015). İlkokullarda görev yapan öğretmenlerin örgütsel adalet algıları ile mesleki
motivasyon düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi: Tuzla örneği (Yüksek lisans tezi).
İstanbul Aydın Üniversitesi, İstanbul, Türkiye.
- İşcan, Ö.F., & Sayın, U. (2010). Örgütsel adalet, iş tatmini ve örgütsel güven arasındaki
ilişki. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 24(4), 195-216.
- Kahraman, Ü. (2014). İlkokullarda performans yönetimi uygulamaları ve öğretmenlerin
örgütsel adalet algısı arasındaki ilişki (Yüksek lisans tezi). Uşak Üniversitesi, Uşak,
Türkiye.
- Kanten, P., & Yeşiltaş, M. (2013). Pozitif örgütsel davranışlar üzerine kavramsal bir inceleme.
Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 4(8), 83-106.
- Kara, M. (2011). Resmi ve özel ilköğretim okulu öğretmenlerinin örgütsel adalet algıları
(Yüksek lisans tezi). Harran Üniversitesi, Şanlıurfa, Türkiye.
- Karaman, P. (2009). Örgütsel adalet algısı ile tükenmişlik arasındaki ilişkinin incelenmesine
yönelik öğretmenler üzerinde bir uygulama (Yüksek lisans tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi,
İstanbul, Türkiye.
- Karasar, N. (2014). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayınları.
- Kasapoğlu, S. (2015). İlköğretim okulu öğretmenlerinin işe yabancılaşma düzeyleri ile örgütsel
adalet algıları arasındaki ilişki (Yüksek lisans tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi,
İstanbul, Türkiye.
- Kavgacı, H. (2014). İlköğretim kurumu öğretmenlerinin işle bütünleşme düzeylerinin bireysel
ve örgütsel değişkenlerle ilişkisi (Doktora tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara, Türkiye.
- Kavgacı, H., & Çalık, T. (2017). Öğretmenlerin işle bütünleşme düzeylerinin örgütsel ve
bireysel değişkenlerle ilişkisi: Bir çoklu aracılık modeli. Kuram ve Uygulamada Eğitim
Yönetimi, 23(2), 223-248. doi: 10.14527/kuey.2017.008
- Kılıç, Y. (2013). Lise öğretmenlerinin örgütsel adalet ve iş doyumu algıları arasındaki ilişki
(Yüksek lisans tezi). Fırat Üniversitesi, Elazığ, Türkiye.
- Kızılkaya, G. (2016). İlkokul öğretmenlerinin örgütsel adalet algısı (İstanbul ili Şişli ilçesi
örneği) (Yüksek lisans tezi). Bahçeşehir Üniversitesi, İstanbul, Türkiye.
- Kahn, W. A. (1990). Psychological conditions of personal engagement and disengagement
at work. The Academy of Management Journal, 33(4), 692-724.
- Koç, M. (2013). İlköğretim öğretmenlerinin örgütsel adalet algıları ile şiddete bakış açıları
(Şehitkamil örneği) (Yüksek lisans tezi). Hasan Kalyoncu Üniversitesi, Gaziantep,
Türkiye.
- Köse, A. (2015). İşe angaje olma ile örgütsel destek algısı ve örgüt iklimi arasındaki ilişki
(Kahramanmaraş ili örneği) (Doktora tezi). Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi,
Kahramanmaraş, Türkiye.
- Köse, A. (2016a). The relationship between work engagement behavior and perceived
organizational support and organizational climate. Journal of Education and Practice,
7(27), 42-52.
- Köse, A. (2016b). The impact of demographic features on teachers’ work engagement.
Turkish Journal of Education, 5(4), 255-264. doi: 10.19128/turje.267924
- Lehtinen, T. A. (2013). Quality of working life and engagement in an evolving hospitality
subsector: the case of hostels (Master thesis). Instituto Universitario de Lisboa, Lisboa,
Portugal.
- Lockwood, N.R. (2007). Leveraging employee engagement for competitive advantage:
HR’sstrategic role. HR Magazine, 52(3), Special section, 1-11.
- Maraqa, A. (2017). The relationship between perceived stress and work engagement: An empirical
study (Yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul, Türkiye.
- Maslach, C., & Leiter, M. P. (1997). The truth about burnout. San Francisco, CA: JosseyBass.
- Maslach, C., Schaufeli. W., & Leiter. M. P. (2001). Job burnout. Annual Review of Psychology,
52(1), 397-422.
- Meydan, C. H., Basım, H. N., & Çetin, F. (2011). Örgütsel adalet algısı ve örgütsel bağlığının
tükenmişlik üzerine etkisi: Türk kamu sektöründe bir araştırma. Bilig, (57),
175-200.
- Mueller, C., &Wynn, T. (2000). The degree to which justice is valued in the workplace.
Social Justice Research, 13(1), 1-24.
- Mustosmäki, A., Anttila, T., & Oinas, T. (2013). Engagedor not? a comparative study on
factors inducing work engagement in call center and service sectorwork. Nordic Journal
of Working Life Studies, 3(1), 49-67.
- Niehoff, B.P., &Moorman, R. H. (1993). Justice as a mediator of the relationship between
methods of monitoring and organizational citizenship behavior. Academy of Management
Journal, 36(3), 527-556.
- Öner, Z. H. (2008). The mediating effect of organizational justice: Moderating roles of sense
of coherence and job complexity on the relationship between servant leadership, and work
engagement (Doktora tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul, Türkiye.
- Öncel, L. (2007). Öğretmenlerin işleriyle bütünleşme düzeylerinin performansları ve iş yerlerinden
ayrılma niyetleriyle ilişkisi (Yüksek lisans tezi). İstanbul Üniversitesi, İstanbul,
Türkiye.
- Özcan, E. (2014). Öğretmenlerin örgütsel adalet algıları ile örgütsel sinizm tutumları arasındaki
ilişki (Yüksek lisans tezi). Kocaeli Üniversitesi, Kocaeli, Türkiye.
- Özkalp, P., & Meydan, P. (2015). Schaufeli ve Bakker tarafından geliştirilmiş olan işe angaje
olma ölçeğinin Türkçe’de güvenilirlik ve geçerliliğinin analizi. ISGUC The Journal
of Industrial Relations and Human Resources, 17(3), 1-19.
- Polat, S. (2007). Ortaöğretim öğretmenlerinin örgütsel adalet algıları, örgütsel güven düzeyleri
ile örgütsel vatandaşlık davranışları arasındaki ilişki (Doktora tezi). Kocaeli Üniversitesi,
Kocaeli, Türkiye.
- Roozeboom, M.B., & Schelvis, R. (2015). Work engagement: drivers and effects. Available
from http://oshwiki.eu/wiki/Work_engagement:_drivers_and_effects, 12/02/2018
tarihinde alındı.
- Schaufeli, W. B. (2012). Work engagement. What do we know and where do we go? Romanian
Journal of Applied Psychology, 14(1), 3-10.
- Schaufeli, W. B., & Bakker, A. B. (2004). Job demands, job resources, and their relationship
with burnout and engagement: Amulti-samplestudy. Journal of Organizational
Behavior, 25(3), 293-315.
- Schaufeli, W. B., Salanova, M., Gonzàlez-Romà, V., & Bakker, A. B. (2002). The measurement
of burnout and engagement: A two sample confirmative analytic approach.
Journal of Happiness Studies, 3(1), 71-92.
- Sezen, G. (2014). Öğretmenlerin işle bütünleşme ve iş yaşamında yalnızlık düzeyleri arasındaki
ilişkinin incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Sakarya Üniversitesi, Sakarya, Türkiye.
- Şentürk, N. (2014). Ortaöğretim kurumlarında örgütsel adaletin örgütsel bağlılık üzerine etkisi
(Ankara ili Mamak ilçesinde bir uygulama) (Yüksek lisans tezi). Çankaya Üniversitesi,
Ankara, Türkiye.
- Taşçıoğlu, H. (2011). Örgütsel adalet algısının ölçülmesine yönelik kamu kurumunda bir
araştırma, Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 11, 136-
150. doi: http://dx.doi.org/10.19129/sbad.186
- Terkeş, N. (2015). Öğretmenlerin örgütsel adalet algısı ve tükenmişlik düzeyleri arasındaki
ilişki (İstanbul ili Kağıthane ilçesi örneği) (Yüksek lisans tezi). Yeditepe Üniversitesi,
İstanbul, Türkiye.
- Turgut, T. (2011). Çalışmaya tutkunluk: iş yükü, esnek çalışma saatleri, yönetici desteği
ve iş-aile çatışması ile ilişkileri. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi,
25(3-4), 155-179.
- Uğurlu, C.T. (2009). İlköğretim okulu öğretmenlerinin örgütsel bağlılık düzeylerine yöneticilerinin
etik liderlik ve örgütsel adalet davranışlarının etkisi (Hatay ili örneği) (Yüksek
lisans tezi). İnönü Üniversitesi, Malatya, Türkiye.
- Uysal, M. (2014). Genel liselerde görev yapan öğretmenlerin örgütsel adalet konusundaki
algıları (Altındağ ilçesi örneği) (Yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara,
Türkiye.
- Ünlü, Y. (2015). İlköğretim ve ortaöğretim öğretmenlerinin örgütsel adalet algıları ve örgütsel
sessizlik düzeyleri arasındaki ilişki (Yüksek lisans tezi). Sakarya Üniversitesi, Sakarya,
Türkiye.
- Warshawski, N. E. (2011). The influence of interpersonal relationships on nurse managers’
work engagement and proactive work behavior (Doctoral dissertation). University of
North Carolina at Chapel Hill, North Carolina, United States.
- Yeşil, S., & Dereli, S.F. (2012). Örgütsel adalet ve iş tatmini üzerine bir alan çalışması.
KSÜ İİBF Dergisi, 2(1), 105-122.
- Yıldız, K. (2013). Öğretmenlerin örgütsel adalet ve örgütsel güven algıları. AİBÜ Sosyal
Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(1), 289-316. doi: http://dx.doi.org/10.11616/AbantSbe.