Eğitim yönetimi alanında üretilen bilimsel bilgi ve Batılı biliş tarzının eleştirisine giriş

‘Modernite’ ve etrafında şekillenen eğitim yönetimine ilişkin bakış açıları, yeni egemenlik formlarını meşrulaştırırken ve yeniden üretirken, kurgulan-arzulanan yaşam tarzlarını kültürel, politik ve ekonomik bağlamda konumlandıramamış; eklektik bir hal almıştır. Bu yönüyle ‘modernite’ ve ‘ilerlemeci’ ideolojiden beslenen ve mevcut iktidar biçimlerine hizmet eden teoriler, sosyal nedenselliği inkâr eden bir yapıya dönüşmüştür. Batı ve Türkiye’de yönetim, bir yönüyle, yönetim düşüncesinin nasıl bir ‘yönetim tekniğine dönüştüğünün tarihi olarak tebarüz etmiştir. Kendi ürettiği çelişkili ve birbiriyle eklektik-kesintisiz, farklı biçimlerde ‘arz-ı endam’ eden yönetim kavramı, ‘iyi’ ve ‘insani’ olanı başarmak yerine ‘teknik’ bir aygıta; maddi üretim araçlarını elinde bulunduranların egemenliklerini meşrulaştırma ve sürdürmelerinin ‘ideolojik’ aracına evirilmiştir. Bu yönüyle alanda üretilen bilimsel bilgi -insani bir toplum ve dünya inşa etme yerine- var olan yapıyı egemen amaçlar doğrultusunda sürdürme işlevine katkı sağlamaktan ibaret, ‘Batıcı-teknikçi’ söylemlerin aracı durumuna düşmüştür. Bu çalışmanın amacı; eğitim yönetimi alanında geliştirilen ve diğer toplumlardan aktarılan kavram, model ve teorilerin alanı özgürleştirme işlevinden nasıl uzaklaştığını; bilgiyi üretenlerin, üretilen bilgiyi uygulamaya koyanların iradelerini nasıl piyasanın emrine verdiğini; mevcut kavram ve teorilerin farklı adlar altında nasıl yeniden aktarılarak üretildiğini tartışmaktır.

___

  • Anderson, G. L., & Grinberg, J. (1998). Educational administration as a disciplinary practice: Appropriating Foucault's view of power, discourse, and method. Educational Administration Quarterly, 34(3), 329-353.
  • Balcı, A. (1992). Eğitim örgütlerine yeni bakış açıları: Kuram-araştırma ilişkisi. Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 25(1), 27-45.
  • Balcı, A. (2003). Eğitim örgütlerine yeni bakış açıları: kuram-araştırma ilişkisi. II. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 9(33), 26-61.
  • Bates, R. J. (1982). Towards a critical practice of educational administration. ED219839.
  • Bates, R. J. (1987). Corporate culture, schooling, and educational administration. Educational Administration Quarterly, 23(4), 79-115.
  • Bursalıoğlu, Z. (1978). Eğitim yönetiminde teori ve uygulama. Ankara: AÜEF Yayınları.
  • English, W. F. (2001). What paradigm shift? An interrogation of Kuhn’s idea of normalcy I the research and practice of educational administration. International Journal of Leadership in Education, 4(1), 29-38.
  • English, W. F. (2002). The point of scientificity, the fall of the epistemological dominos, and the end of the field of educational administration. Studies in Philosophy and Education, 21(2), 109-136.
  • Evers, C. W. (2003). Philosophical reflections on science in educational administration. International Studies in Educational Administration, 31(3), 29-41.
  • Evers, C. W., & Lakomski, G. (1994). Three dogmas: a rejoinder. Journal of Educational Administration, 32(4), 28-37.
  • Evers, C. W., & Lakomski, G. (2001a). Theory in educational administration: naturalistic directions. Journal of Educational Administration, 39(6), 499-520.
  • Evers, C. W., & Lakomski, G. (2001b). The ıncomplete naturalist: Donald Willower on science and ınquiry in Educational Administration. Journal of Educational Administration, 39(5), 442-454.
  • Foster, W. (1998). Editor’s foreword for the special ıssue: postmodernism. Educational Administration Quarterly, 34(3), 294-297.
  • Foster, W. (1986). Paradigms and promises: New approaches to educational administration Buffalo, NY: Prometheus Books.
  • Greenfield, T. (1975). Theory about organization: a new perspective and its implications for schools. In M. Huges (Ed.), Administering education: International challenges. London: Athlone Press.
  • Greenfield, T. B. (1977). Organization theory as ideology. Curriculum Inquiry, 9(2), 97- 112.
  • Greenfield, T. B. (1980). The man who comes back through the door in the wall: Discovering truth, discovering self, discovering organizations. Educational Administration Quarterly, 16(3), 26-59.
  • Greenfield, T. B. (1982). Against group mind: An anarchistic theory of organization. McGill Journal of Education, 17(1), 3-11.
  • Greenfield, T. B. (1984). Leaders and schools: Wilfulness and non-natural or organizations. In T. Sergiovanni and J. Corbally (Eds.), New perspectives in administrative theory and practice. Illinois: University of Illinois.
  • Greenfield, T. B. (1986). The decline and fall of science in educational administration. Interchange, 17(2), 57-80.
  • Greenfield, T. (1991). Re-forming and re-valuing educational administration: whence an when cometh the phoenix? Educational Management and Administration, 19(4), 200- 218.
  • Greenfield, T. B., & Ribbins, P. (1993). Educational administration as a humane science: Conversations between Thomas Greenfield and Peter Ribbins. In T. B.
  • Greenfield and P. Ribbins (Eds.), Greenfield on educational administration: Towards a humane science (pp. 229-271). London: Routledge.
  • Giroux, H. A. (2003). Public pedagogy and the politics of resistance: Notes on a critical theory of educational struggle. Education Philosophy and Theory, 35(1), 6-16.
  • Harvey, D. (1979). Population, resources, and the ideology of science. Netherlands: Springer.
  • Hoy, W. K., & Miskel, C.G. (2012). Educational administration: Theory, research and practice. NY: Random.
  • Koç, Y. (2008). Anadolu mayası. Ankara: Cedit.
  • Lingard, B., & Christie, P. (2003). Leading theory: Bourdieu and the field of educationaladministration: an introduction to the special issue. International Journal of Leadership in Education, 6(4), 317-333.
  • Maxcy, S. J. (2001). Educational leadership and management of knowing: the aesthetics of coherentism. Journal of Educational Administration, 39(6), 573-588.
  • Maxcy, S. J. (1991). Educational leadership: a critical pragmatic perspective. NY: Greenwood Publishing.
  • Oplatka, I. (2009). The field of educational administration. Journal of Educational Admimistration, 47(1), 8-35.
  • Şişman, M. (1996). Postmodernizm tartışmaları ve örgüt kuramındaki yansımaları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 2(3), 451-464.
  • Şimşek, H. (1997). Pozitivizm ötesi paradigmatik dönüşüm ve eğitim yönetiminde kuram ve uygulamada yeni yaklaşımlar. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 3(1), 97- 109.
  • Topçu, N. (1998). Türkiye'nin maarif dâvası. Đstanbul: Dergâh.
  • Tuna, K. (2011). Batılı bilginin eleştirisi üzerine. Đstanbul: Đz.
  • Turan, S. (2004). Modernite ve postmodernite arasında bir insan bilimi olarak eğitim yönetimi. Akdeniz Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(1),1-8.
  • Waite, D., Turan, S., & Nino, J. M. (2013). Capitalism, corruption, and corporativism: examples from turkish and american educational systems. International Handbook of Educational Leadership and Social (In) Justice (Bogotch, Ira; Shields, Carolyn M. (Eds.), Netherlands: Springer.
  • Waite, D. (2002). The paradigm wars in educational administration: an attempt at transendence. International Studies in Educational Administration, 30(1), 66-77.
  • Willower, D. J. (1994). Dewey’s theory of ınquiry and reflective administration. Journal of Educational Administration, 32(1), 5-22.
  • Willower, D. J., & Uline, C. L. (2001). The alleged demise of science: a critical ınquest. Journal of Educational Administration, 39(5), 455-471.
  • Willower, D. J., & Forsyth, P. B. (1999). A brief history of scholarship on educational administration. In Murphy, J. and Louis K.S. (Eds.), Handbook of Research on Educational Administration (pp. 1-24). San Fransisco: Jossey-Bass.