HİLAL BÜYÜKGÖZE, YÜKSEL KAVAK

5165

Algılanan Örgütsel Destek ve Pozitif Psikolojik Sermaye İlişkisi: Lise Öğretmenleri Örnekleminde Bir İnceleme

Bu araştırmada, öncelikle devlet liselerinde görev yapmakta olan öğretmenlerin algılanan örgütsel destek düzeyleri ile psikolojik sermaye düzeyleri arasındaki ilişkiye odaklanılmıştır. Ayrıca, bu değişkenlerin cinsiyet, eğitim durumu, lise türü, mesleki kıdem, medeni durum ve sendika üyeliği değişkenlerine göre anlamlı şekilde farklılaşıp farklılaşmadığı incelenmiştir. Araştırmaya Ankara'da bulunan sekiz liseden 337 öğretmen katılmıştır. Verilerin çözümlenmesinde t testi, ANOVA, Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon Katsayısı ve çoklu doğrusal regresyon analizinden yararlanılmıştır. Araştırma sonucunda, öğretmenlerin algılanan örgütsel destek düzeylerinin orta düzeyde olduğu, öğretmenlerin genel psikolojik sermaye düzeylerinin görece yüksek olduğu; sendika üyesi olan öğretmenlerin olmayanlara göre umut ve öz-yeterlik düzeylerinin daha yüksek olduğu; meslek lisesinde çalışanların Anadolu lisesinde çalışanlara göre psikolojik dayanıklılık düzeylerinin daha yüksek olduğu ve lisans mezunu öğretmenlerin lisansüstü eğitim mezunu öğretmenlere göre daha iyimser oldukları belirlenmiştir. Bununla birlikte, öğretmenlerin algılanan örgütsel destek düzeyleri ile genel psikolojik sermaye düzeyleri arasında orta düzeyde bir ilişki tespit edilmiştir. Katılımcıların örgütsel destek algılarının psikolojik sermayelerindeki varyansın %20'sini açıkladığı ve örgütsel desteğin psikolojik sermayenin anlamlı bir yordayıcısı olduğu belirlenmiştir

The Relationship of Perceived Organizational Support and Psychological Capital: An Investigation among High School Teachers

The current study primarily focused on the relationship of public high school teachers' perceived organizational support and psychological capital levels. Further, this relationship was investigated in relation to participants' gender, education, type of high school, tenure, marital status and membership to an education union. The study group of the study consists of 337 high school teachers from eight public high schools located in Ankara. The data were analyzed by utilizing t test, ANOVA, Pearson Momentum Correlation Coefficient, and multiple linear regression. The main findings are as follows; teachers perceive moderate levels of organizational support; the overall psychological capital level of teachers is relatively high; married teachers have higher levels of hope than single teachers; members of education unions have higher levels of hope and self-efficacy than non-member teachers; teachers working in vocational high schools have higher levels of resilience than teachers working in Anatolian high schools; and, teachers with bachelor's degree have higher levels of optimism than teachers with graduate education degree. In addition, there is a moderate, positive and statistically significant relationship between teachers' perceived organizational support level and overall psychological capital level. Furthermore, it was found that perceived organizational support together predict 20% of the total variance in overall psychological capital level of teachers, and perceived organizational support is a statistically significant predictor of psychological capital
PDF

___

  • Abbas, M., Raja, U., Darr, W., & Bouckenooghe, D. (2012). Combined effects of perceived politics and psychological capital on job satisfaction, turnover intentions, and performance. Journal of Management, 40(7), 1813-1830.
  • Akçay, V. H. (2012). Pozitif psikolojik sermayenin iÅŸ tatmini ile iliÅŸkisi. KahramanmaraÅŸ Sütçü Ä°mam Ãœniversitesi Ä°ktisadi ve Ä°dari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(1), 123-140.
  • Akın, M. (2008). Örgütsel destek, sosyal destek ve iÅŸ-aile çatışmalarının yaÅŸam tatmini üzerindeki etkileri. Erciyes Ãœniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 25(2), 141-170.
  • Akkoç, Ä°., Çalışkan, A. ve Turunç, Ö. (2012). Örgütlerde geliÅŸim kültürü ve algılanan örgütsel desteÄŸin iÅŸ tatmini ve iÅŸ performansına etkisi: Güvenin aracılık rolü. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 19(1), 105-135.
  • Arkonaç, S. A. (1998). Psikoloji: Zihin süreçleri bilimi (2. baskı). Ä°stanbul: Alfa.
  • Aselage, J., & Eisenberger, R. (2003). Perceived organizational support and psychological contracts: A theoretical integration. Journal of Organizational Behavior, 24, 491-509.
  • Avey, J. B. (2014). The left side of psychological capital: New evidence on the antecedents of PsyCap. Journal of Leadership and Organizational Studies, 21(2), 141-149. doi:10.1177/1548051813515516
  • Avey, J. B., Luthans, F., & Jensen, S. M. (2009). Psychological capital: A positive resource for combating employee stress and turnover. Human Resource Management, 48(5), 677-693. doi:10.1002/hrm.20294
  • Avey, J. B., Luthans, F., & Youssef, C. M. (2008). The additive value of positive psychological capital in predicting work attitudes and behaviors. Leadership Institute Faculty Publications. Paper 6. Retrieved from http://digitalcommons.unl.edu/leadershipfacpub/6
  • Avey, J. B., Patera, J. L., & West, B. J. (2006). The implications of positive psychological capital on employee absenteeism. Journal of Leadership and Organizational Studies, 13(2), 42-60. doi:10.1177/10717919070130020401
  • Avey, J. B., Reichard, R. J., Luthans, F., & Mhatre, K. H. (2011). Meta-analysis of the impact of positive psychological capital on employee attitudes, behaviors, and performance. Human Resource Development Quarterly, 22(2), 127-152. doi:10.1002/hrdq.20070
  • Avey, J. B., Wernsing, T. S., & Luthans, F. (2008). Can positive employees help positive organizational change? Impact of psychological capital and emotions on relevant attitudes and behaviors. The Journal of Applied Behavioral Science, 44, 48-70. doi:10.1177/0021886307311470
  • Bandura, A. (1994). Self-efficacy. In Vilanayur S. Ramachandran (Ed.), Encyclopedia of human behavior (pp. 71-81). NY: Academic Press.
  • Baumgartner, H., & Homburg, C. (1996). Applications of structural equation modeling in marketing and consumer research: A review. International Journal of Research in Marketing, 13(2), 139-161.
  • Bentler, P. M. (1980). Multivariate analysis with latent variables: Causal modeling. Annual Review of Psychology, 31, 419-456.
  • Bergheim, K., Eid, J., Hystad, S. W., Nielsen, M. B., Mearns, K., Larsson, G., & Luthans, B. (2013). The role of psychological capital in perception of safety climate among air traffic controllers. Journal of Leadership and Organizational Studies, 20(2), 232-241. doi: 10.1177/154851813475483
  • Biçkes, D. M., Yılmaz, C., DemirtaÅŸ, Ö. ve UÄŸur, A. (2014). Duygusal emek ile iÅŸ tatmini arasındaki iliÅŸkide psikolojik sermayenin aracılık rolü: Bir alan çalışması. EskiÅŸehir Osmangazi Ãœniversitesi Ä°ktisadi ve Ä°dari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(2), 97-121.
  • Boamah, S., & Laschinger, H. (2014). Engaging new nurses: The role of psychological capital and workplace empowerment. Journal of Research in Nursing, 20(4), 1-13. doi:10.1177/1744987114527302
  • Browne, M. W., & Cudeck, R. (1993). Alternative ways of assessing model fit. In Bollen, K.A., & Long, J.S. (Eds.), Testing structural equation models (pp. 136-162). Beverly Hills, CA: Sage Publishing.
  • Büyükgöze-Kavas, A., Duffy, R. D., Yerin Güneri, O., & Autin, K. L. (2014). Job satisfaction among Turkish teachers: Exploring differences by school level. doi:10.1177/1069072713493980 Career Assessment, 22(2), 261-273.
  • Büyüköztürk, Åž. (2011). Sosyal bilimler için very analizi el kitabı: Ä°statistik, araÅŸtırma deseni, SPSS uygulamaları ve yorum (14.baskı). Ankara: Pegem.
  • Carver, C. S., & Scheier, M. S. (2002). Optimism. In C. R. Snyder & S. J. Lopez (Eds.). Handbook of positive psychology (pp. 231-243). Oxford, UK: Oxford University.
  • Chen, D. J. Q., & Lim, V. K. G. (2012). Strength in adversity: The influence of psychological capital on job search. Journal of Organizational Behavior, 33, 811-839. doi:10.1002/job.1814
  • Coyle-Shapiro, J., & Conway, N. (2005). Exchange relationships: Examining psychological contracts and perceived organizational support. Journal of Applied Psychology, 90, 774-781.
  • Cropanzano, R., & Mitchell, M. S. (2005). Social exchange theory: An interdisciplinary review. Journal of Management, 31(6), 874-900.
  • Çetin, F. ve Basım, H. N. (2012). Örgütsel psikolojik sermaye: Bir ölçek uyarlama çalışması. Amme Ä°daresi Dergisi, 45(1), 121-137.
  • Çınar, E. (2011). Pozitif psikolojik sermayenin örgütsel baÄŸlılıkla iliÅŸkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Dokuz Eylül Ãœniversitesi, Ä°zmir.
  • Dönmez, B. (2014). Pozitif psikolojik sermaye ile iÅŸe iliÅŸkin duyuÅŸsal iyilik algısı, iÅŸ doyumu, iÅŸgören performansı ve yaÅŸam doyumu iliÅŸkilerinin seyahat acentası çalışanları örnekleminde incelenmesi (Yayımlanmamış doktora tezi). Mersin Ãœniversitesi, Mersin.
  • Eisenberger, R., Armeli, S., Rewinkel, B., Lynch, P. D., & Rhoades, L. (2001). Reciprocation of perceived organizational support. Journal of Applied Psychology, 86(1), 42-51.
  • Eisenberger, R., Huntington, R., Hutchison, S., & Sowa, D. (1986). Perceived organizational support. Journal of Applied Psychology, 71(3), 500-507.
  • Eisenberger, R., Shoss, M. K., Karagonlar, G., Gonzalez-Morales, M. G., Wickham, R. E., & Buffardi, L. C. (2013). The supervisor POS-LMX- subordinate POS chain: Moderation by reciprocation wariness and supervisor's organizational embodiment. Journal of Organizational Behavior, 35(5), 635-656. doi: 10.1002/job.1877
  • ErdaÅŸ, K. D. (2010). Lider-üye mübadelesi, algılanan örgütsel destek ve öz- denetim kiÅŸilik özelliÄŸinin örgütsel vatandaÅŸlık davranışları üzerindeki etkileri (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Hacettepe Ãœniversitesi, Ankara.
  • ErkuÅŸ, A. ve Afacan-Fındıklı, M. (2013). Psikolojik sermayenin iÅŸ tatmini, iÅŸ performansı ve iÅŸten ayrılma niyeti üzerindeki etkisine yönelik bir araÅŸtırma. Ä°stanbul Ãœniversitesi Ä°ÅŸletme Fakültesi Dergisi, 42(2), 302-318.
  • Fraenkel, J. R., & Wallen, N. E. (2006). How to design and evaluate research in education (6th ed.). New York: McGraw-Hill.
  • Harms, P. D., & Luthans, F. (2012). Measuring implicit psychological constructs in organizational behavior: An example using psychological capital. Journal of Organizational Behavior, 33, 589-594.
  • Hui, Q, Cao, X, Lou, L., & He, H. (2014). Empirical research on the influence of organizational support on psychological capital. American Journal of Industrial and Business Management, 4, 182-189.
  • Jöreskog, K. G., & Sörbom, D. (1996). LISREL 8 user's reference guide. Uppsala, Sweden: Scientific Software International.
  • Kaplan, M. (2010). Otel iÅŸletmelerinde etiksel iklim ve örgütsel destek algılamalarının örgütsel baÄŸlılık üzerindeki etkisi: Kapadokya örneÄŸi (Yayımlanmamış doktora tezi). Selçuk Ãœniversitesi, Konya.
  • Kline, R. B. (2005). Principles and practice of structural equation modeling (2nd ed.). New York: Guilford.
  • Larson, M., & Luthans, F. (2006). Potential added value of psychological capital in predicting work attitudes. Journal of Leadership and Organizational Studies, 13(1), 45-62. doi:10.1177/10717919070130010701
  • Lin, T. (2013). The relationships among perceived organizational support, psychological capital and employees' job burnout in international tourist hotels. Life Science Journal, 10(3), 2104-2112.
  • Liu, L., Hu, S., Wang, L., Sui, G., & Ma, L. (2013). Positive resources for combating depressive symptoms among Chinese male correctional officers: Perceived organizational support and psychological capital. BMC Psychiatry, 13, 1-9. doi:10.1186/1471-244X-13-89
  • Luthans, F. (2002). Positive organizational behavior: Developing and managing psychological strengths. The Academy of Management Executive, 16, 57-75.
  • Luthans, F., & Youssef, C. M. (2004). Human, social, and now positive psychological capital management: Investing in people for competitive advantage. Organizational Dynamics, 33, 143-160.
  • Luthans, F., Avey, J. B., Avolio, B. J., Norman, S. M., & Combs, G. M. (2006). Psychological capital development: Toward a micro-intervention. Journal of Organizational Behavior, 27, 387-393. doi:10.1002/job.373
  • Luthans, F., Avolio, B. J., Avey, J. B., & Norman, S. M. (2007). Positive psychological capital: Measurement and relationship with performance and satisfaction. Personnel Psychology, 60, 541-572.
  • Luthans, F., Avolio, B. J., Walumbwa, F. O., & Li, W. (2005). The psychological capital of Chinese workers: Exploring the relationship with performance. Management and Organization Review, 1(2), 249-271.
  • Luthans, F., Norman, S. M., Avolio, B. J., & Avey, J. B. (2008). The mediating role of psychological capital in the supportive organizational climate- employee performance relationship. Journal of Organizational Behavior, 29, 219-238. doi:10.1002/job.507
  • Luthans, F., Youssef, C. M., & Avolio, B. J. (2007). Psychological capital: Developing the human competitive edge. Oxford, United Kingdom: Oxford University.
  • Luthans, F., Zhu, W., & Avolio, B. J. (2006). The impact of efficacy on work attitudes across cultures. Journal of World Business, 41(2), 121-132.
  • Maddux, J. E. (2002). Self-efficacy: The power of believing you can. Handbook of positive psychology (pp. 227-287). New York: Oxford University.
  • Masten, A. S., & Reed, M. G. J. (2002). Resilience in development. In C. R. Snyder & S. Lopez (Eds.), Handbook of positive psychology (pp. 74-88). Oxford, UK: Oxford University.
  • Nayır, F. (2011). Ä°lköğretim okulu yöneticilerinin öğretmenlere saÄŸlanan örgütsel desteÄŸe iliÅŸkin görüşleri, öğretmenlerin örgütsel destek algısı ve örgütsel baÄŸlılıkla iliÅŸkisi (Yayımlanmamış doktora tezi). Ankara Ãœniversitesi, Ankara.
  • Parker, S. (1998). Enhancing role-breadth self efficacy: The roles of job enrichment and other organizational interventions. Journal of Applied Psychology, 83, 835-852.
  • Peterson, C. (2000). The future of optimism. American Psychologist, 55(1), 44- 55.
  • Peterson, S. J., & Luthans, F. (2003). The positive impact and development of hopeful leaders. Leadership and Organization Development Journal, 24, 26- 31. doi: 10.1108/01437730310457302
  • Podsakoff, P. M., & Organ, D. W. (1986). Self-reports in organization research: Problems and prospects. Journal of Management, 12, 531-544.
  • Randall, M. L., Cropanzano, R., Bormann, C. A., & Birjulin, A. (1999). Organizational politics and organizational support as predictors of work attitudes, job performance, and organizational citizenship behavior. Journal of Organizational Behavior, 20, 159-174.
  • Rhoades, L., & Eisenberger, R. (2002). Perceived organizational support: A review of the literature. Journal of Applied Psychology, 87(4), 698-714. doi:10.1037//0021-9010.87.4.698
  • Sandau-Beckler, P. A., Devall, E., & De la Rosa, I. A. (2002). Strengthening family resilience: Prevention and treatment for high-risk substance- affected families. The Journal of Individual Psychology, 58(3), 305-327.
  • Scheier, M. F., & Carver, C. S. (1985). Optimism, coping, and health: Assessment and implications of generalized outcome expectancies. Health Psychology, 4, 219-247.
  • Schermelleh-Engel, K., & Moosbrugger, H. (2003). Evaluating the fit of structural equation models: Tests of significance and descriptive goodness- of-fit measures. Methods of Psychological Research Online, 8(2), 23-74.
  • Seligman, M. E. P. (1998). Learned optimism. New York: Pocket Books.
  • Seligman, M. E. P., & Schulman, P. (1986). Explanatory style as a predictor of productivity and quitting among life insurance sales agents. Journal of Personality and Social Psychology, 50(4), 832-838.
  • Shaheen, S., Bukhari, I., & Adil, A. (2016). Moderating role of psychological capital between perceived organizational support and organizational citizenship behavior and its dimensions. International Journal of Research Studies in Psychology, 5(2), 41-50.
  • Sihag, P., & Sarikwal, L. (2015). Effect of perceived organizational support on psychological capital- A study of IT industries in Indian framework. Electronic Journal of Business Ethics and Organization Studies, 20(2), 19-38.
  • Snyder, C. R. (2000). Handbook of hope. San Diego: Academic Press.
  • Snyder, C. R., Irving, L., & Anderson, J. (1991). Hope and health: Measuring the will and the ways. In Snyder C. R., Forsyth, D. R. (Eds.), Handbook of social and clinical psychology (pp. 285-305). Elmsford, NY: Pergamon.
  • Snyder, C. R., Sympson, S., Ybasco, F., Borders, T., Babyak, M. & Higgins, R. (1996). Development and validation of the state hope scale. Journal of Personality and Social Psychology, 70, 321-335.
  • Stajkovic, A., & Luthans, F. (1998). Self-efficacy and work-related performance: A meta-analysis. Psychological Bulletin, 124, 240-261.
  • Stinglhamber, F., & Vandenberghe, C. (2003). Organizations and supervisors as sources of support and targets of commitment: A longitudinal study. Journal of Organizational Behavior, 24, 251-270. doi:10.1002/job.192
  • Tian, X. Z., & Xie, J. Y. (2010). The influence of perceived organizational support on working behaviors of employees: Empirical research on mediating role of psychological capital. Nankai Business Review, 13, 23-29.
  • Uslu, T. (2014). Algılanan örgüt desteÄŸinin yetkinlik ve psikolojik sermaye aracılığıyla performansa aÅŸamalı etkilerinin uluslar ve kültürlerarası farklılaÅŸması. Research Journal of Business and Management, 1(1), 54-68.
  • Ãœren, S. G. ve ÇorbacıoÄŸlu, S. (2012). Algılanan örgütsel desteÄŸin örgütsel baÄŸlılığa etkisi: Ä°malat sektöründe faaliyet gösteren bir iÅŸletme örneÄŸi. Gazi Ãœniversitesi Ä°ktisadi ve Ä°dari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(1), 29-52.
  • Yıldırım, Ä°. (1997). Algılanan sosyal destek ölçeÄŸinin geliÅŸtirilmesi, güvenirliÄŸi ve geçerliÄŸi. Hacettepe Ãœniversitesi EÄŸitim Fakültesi Dergisi, 13, 81-87.
  • YokuÅŸ, Ä°. (2006). Erkek egemen iÅŸlerde çalışanların örgütsel destek algıları ile örgütsel baÄŸlılıkları arasındaki iliÅŸki (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Hacettepe Ãœniversitesi, Ankara.
  • Yoon, J., & Lim, J. C. (1999). Organizational support in the workplace: The case of Korean hospital employees. Human Relations, 52, 923-945.
  • Yu, C., & Frenkel, S. J. (2013). Explaining task performance and creativity from perceived organizational support theory: Which mechanisms are more important? Journal of Organizational Behavior, 34, 1165-1181. doi: 10.1002/job.1844
  • Yüksel, Ä°. (2006). Örgütsel destek algısı ve belirleyicilerinin iÅŸten ayrılma eÄŸilimi ile iliÅŸkisi. Ä°stanbul Ãœniversitesi Ä°ÅŸletme Fakültesi Dergisi, 35(1), 7-32.
Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi-Cover
  • ISSN: 1300-4832
  • Yayın Aralığı: 4
  • BaÅŸlangıç: 1995
  • Yayıncı: Pegem Akademi Yayıncılık EÄŸitim Danışmanlık Hizmetleri Tic. Ltd. Åžti.
ArÅŸiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

Okullardaki Paylaşılan Liderliğe İlişkin Ampirik Araştırmaların İncelenmesi

Hakan SÄ°VRÄ°, KADÄ°R BEYCÄ°OÄžLU

Okul Müdür Yardımcısı Görevlendirilmesine İlişkin Yönetici ve Öğretmen Görüşleri

NECDET KONAN, SALİH YILMAZ, Büşra BOZANOĞLU

Algılanan Örgütsel Destek ve Pozitif Psikolojik Sermaye İlişkisi: Lise Öğretmenleri Örnekleminde Bir İnceleme

HİLAL BÜYÜKGÖZE, YÜKSEL KAVAK

Öğretmenlikten Şube Müdürlüğüne Geçen Eğitim Yöneticilerinin Yönetsel Algılarındaki Değişimin İncelenmesi

ZEHRA KESER ÖZMANTAR, MEHMET SİNCAR

Okul Yöneticilerininve Öğretmenlerin Değerlendirme Sürecinde Örgütsel Adalete İlişkin Görüşleri Üzerine Nitel Bir Araştırma

Yasemin Fatma TEKÄ°N, BERTAN AKYOL

Okul İklimi ile Öğretmenlerin Özerklik Davranışları Arasındaki İlişki

İbrahim ÇOLAK, Yahya ALTINKURT