Behice Boran 'ın İletişim Alanına Katkıları

Bu makalede Türk sosyolojisinin önemli simlerinden olan Behice Boran. iletişim alanı ve iletişim araçları konularındaki düşünceleri özelinde ele alınmıştır. Bu nedenle Boran'ın doğrudan iletişim ve ulaşım ile ilgili bulgu ve düşünceleri derlenmiş ve değerlendirilmiştir. · Buna ek olarak Boran'ın toplumsal yapı ve toplumsal değişme ile ilgili tezleri ele alınmış ve yazarın iletişim kuramı içindeki yeri saptanmaya çalışılmıştır. Çalışmanın araştırma alanı olarak Boran'ın Toplumsal Yapı Araştırmaları: İki Köy Çeşidinin Mukayesesi kitabı ve Yurt ve Dünya ve DTCF Dergislnde yayımlanmış yazıları kullanılmıştır. '.'Dağ" ve "ova" köylerini karşılaştırdığı çalışmasında Boran. toplumsal yapının değişme sürecinde maddi belirleyiciler olarak iletişim araçlarının rolünü araştırmıştır. Aynı çalışmada köylüler arasındaki kişilerarası iletişimin doğası üzerine gözlemler de mevcuttur. Boran'ın o zaman "yeni" olan iletişim ve ulaşım araçları örneğin otomobil, telefon. radyo ile ilgili analizlerinin günümüzde "yeni iletişim teknolojileri" üzerine yapılan analizlere benzerliği ilginçtir. Boran. iletişim ve ulaşım araçlarının toplumun ekonomik alt yapısı tarafından ffi:ılirlendiği, ancak bu alt yapının da iletişim ve ulaşım araçlarından etkilendiği sonucuna varmıştır.

Behice Boran 's Contributions to the Field of Communication

This article is concerned with Behice Boran. one of the important figures in Turkish sociology, in te.rms of her thoughts about the communication field and the means of communication. For this purpo:::e. her thoughts and findings directly relevant to communication and transportation are extracted and evaluated. Furthermore, Boran's theses about social structure and social change are used in order to locate her within the theory of communication. As the doma in of investigation, her book Toplumsal Yapı Araştırmaları: İki Köy Çeşidinin Mukayesesi lnvestigations into Social Structure: The Comparison of Two Types of Villages . her articles published in Yurt ve Dünya and DTCF Dergisi are used. in her work where she compares "mountain" and "plain" villages Boran explores the role of communication and transportation as material determinants of the change in social structure. in the same work, she alsa observes the nature of interpersonal communication among the villagers. it is striking to note that Boran has employed analyses of the then "new" means of communication and transportation e.g., automobile. telephone, radio in a way which resemble much to the contemporary analyses öf the "new communication technologies." Boran concludes that transportation and communication are determined by the economic infra-structure ofthe society, which in turn, is influenced by them.

___

Ale'mdar K.; Erdoğan i. (1998), Başlangıcından Günümüze iletişim Kuram ve Araştırmaları, Ankara: Mavi-Yeşil.

Alemdar K. ve Erdoğan İ., (1998), "Cumhuriyet Döneminde Türkiye'de Bilim: Sosyal Bilimler il", iletişim içinde. Ankara: TÜBA.

Boran, B. (1992) Edebiyat Yazıları:.Bütün Yapıtları, lstanbul: Sarmal.

Boran, B. ( 1992), Toplumsal Yapı Araştırmaları, ilk basım 1945, lstanbul: Sarmal.

Boran, B. (1992), Savunma, lstanbul: Sosyalist Yayınlar. "'"'~ ı fi

Boran, B. (1988), Son Nefesine Kadar, Yaşamöyküsü, lstanbul: Amaç.

Boran, B. (1976), Bağımsızlık ve Demokrasi için Emperyalizme ve Faşizme Karşı Mücadele Konusunda Neler Dediler?, Ankara: TMMOB.

Boran, B. S~mkanun 1943, "Sosyal Evrim Meselesi", AÜ DTCF Dergisi, sayı 2: 59-65.

Boran, B. Sonkanun 1943, "Geçiş Halinde Orta Şehir", AÜ DTCF Dergisi, sayı 2: 113·115.

Boran, B. Mart-Nisan 1943, "Sosyoloji Anlayışında İkilik", AÜ DTCF Dergisi, sayı 3: 67-74.

Boran, B. Mayıs· Haziran 1943, "Sosyoloji Dergisi", AÜ DTCF Dergisi, sayı 4: 103· 108.

Boran, B. Mart· Nisan 1945,. "lşbölümü ve Kadının Sosyal Mevkii", AÜ DTCF Dergisi, sayı 3: 301-310.

Boran, B. Temmuz 1941, "Mücrim Mahalleler", Yurt ve Dünya, sayı 7: 32-40 .

Boran, B. Ağustos 1941, "iptidailik ve Medenilik Meselesi", Yurt ve Dünya, sayı 8: 146-154.

Boran, B. Sonteşrin 1941, "Dünyanın Gidişi", Yurt ve Dünya, sayı 11: 263-271

Boran, B. Birinçikanun 1941, "Propaganda ve Terbiye", Yurt ve Dünya, sayı 12: 356-364.

Boran, B. Mart- Nisan 1942, "Sanayide Köylü-işçi", Yurt ve Dünya, sayı 15-16: 80-84.

Boran, B. Mayıs 1942, "Köyde Sosyal Tab:ıkalanma", Yurt ve Dünya, sayı 17: 123· 128.

Boran, B. Şubat· Mart 1943, "Değişen Bir Dünyada Gençlik", Yurt ve Dünya, sayı 26-27: 55-62.

Boratav, K. (1990) Türkiye)ktisat Tarihi 1908· 1985, lstanbul: Gerçek.

Boratav, K. (1995) 1980'liyıllarda Türkiye'de Sosyal Sınıflar ve Bölüşüm, lstanbul: Gerçek.

Erkul, Ali (1997) "Behice Boran'ın Toplumsal Yapı ve Toplumsal Değişme Görüşleri", Amme idaresi Dergisi, sayı 1: 83· 107.

Friedland, Lewis A (1996) "Electronic Democracy and New Citizenship", Media, Culture and Society içinde. Londra: Sage, vol 18: 185-212.

Kayalı, K., (1994) Türk Düşünce Dünyası 1, Ankara: Ayyıldız.

Keyder, ç. (1993) Türkiye'de Devlet ve Sınıflar, lstanbul: iletişim.

Mardin, ş. (1998), "Modern Türk Sosyal Bilimler! Üzerine Ba~ı D~şünceler", Türkiye'de Modernleşme ve Ulusal Kimlik içinde. lstanbul: Tarıh Vakfı Yurt Yayınları.

Savran, s. (1994) "Türkiye'de Egemen ?nıflar, Türkiye Ekonomisintje Yapısal Değişim ve Türkiye'de Egemen Sınıflar", lstanbul: Alan.