Getto ve Soylulaştırma Kavramları Üzerinden İstanbul Fatih Bölgesinin İncelenmesi: Ali Kuşçu Mahallesi

İstanbul, zengin kültürel mirasa sahip bir şehirdir. İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Genel Müdürlüğüne göre, Suriyelilerin bu şehre göç etmeye başlamasıyla birlikte yaklaşık yarım milyon kişi bu şehre yerleşmiştir. 30.000’den fazla Suriyeli Fatih bölgesinde yer almaktadır. İstanbul’un önemli bölgelerinden birisi olan Fatih ilçesi kültürel miras bakımından zengindir. Bu bölgenin kültürel mirasını herhangi bir değişikliğe karşı korumak, belediyenin esas görevlerinden biri olmalıdır. Bu çalışmanın amacı, Suriyelilerin bu bölgeye göç ettikten sonra tescilli ve tescilsiz yapıların statüsünün yanı sıra hâkim dil, giyim tarzı ve kültür dâhil olmak üzere, bölgedeki yaşanan değişimleri soylulaştırma ve gettoların oluşumu açısından incelemektir. Araştırmanın amacı çerçevesinde, Fatih Camii’nin çevresinde bulunan sokaklarda, tarihsel bağlamda meydana gelen değişiklikler tespit edilerek yapılan değişikliklerin detayları tartışılmıştır. Gözlem ile toplanan veriler kullanılarak ve bu alandaki tescilli binaların geçmiş yıllardaki durumları karşılaştırılarak, bölgenin ticari bağlamında yapılan değişiklikler değerlendirilmiştir. Bu araştırma, tescilli binaları kültürel değişimden korumanın önemini vurgulamaktadır. Suriyelilerin bu bölgeye ani göçünden sonra hem kültürel mirasın bir parçası sayılan tarihi yapılar alanında hem de bölgenin hâkim kültürü açısından değişiklikler yaşanmıştır. Yapılan değişikliklerin incelenmesi ile Ali Kuşçu bölgesinde Suriyelilerin göçünden sonra Suriye gettolarının oluştuğu tespit edilmiştir. Ayrıca bu alandaki soylulaştırma kavramı incelendiğinde soylulaştırma olgusunun oluştuğu anlaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

kültürel miras, Suriyeli göçmen, İstanbul Fatih bölgesi, soylulaştırma, getto

Examination of Istanbul Fatih District through the Concept of Ghetto and Gentrifıcation: Ali Kuşçu Neighborhood

Istanbul is a city with a rich cultural heritage. According to the Directorate General of Migration Management of the Ministry of Interior, approximately half a million people settled in this city after the Syrians migrated to this city. More than 30,000 Syrians live in the Fatih region. Fatih district is one of the most important regions of Istanbul, which has an ancient cultural heritage. Protecting the cultural heritage of this region against any change should be at the top of the priorities and one of the main tasks of the municipality. The aim of this study is to examine the cultural changes in the region, including the dominant language, clothing style and culture, as well as the status of registered and unregistered structures after the Syrians migrated to this region, in terms of gentrification and the formation of ghettos. Within the scope of the research, the historical changes in the streets around the Fatih Mosque will be determined and the details of the changes will be discussed. The changes made in the commercial context of the region are discussed by using the data collected by observation and comparing the status of the registered buildings in this area in the past years. This research highlights the importance of protecting registered buildings from cultural change. After the sudden migration of Syrians to this region, there have been changes both in the area of historical buildings, which are considered a part of the cultural heritage, and in terms of the dominant culture of the region. According to the research of the changes made, it was determined that the Syrian ghettos were formed after the migration of the Syrians in the Ali Kuşçu region. In addition, when the concept of gentrification in this area is examined, it is understood that the phenomenon of gentrification has occurred in this area.

Keywords:

cultural heritage, Syrian immigrant, Istanbul Fatih district, gentrification, ghetto,

PDF

___

Adıgüzel, Yusuf (2016). “Göçmenlerin Kültürel Entegrasyonu”. Türkiye’de Geçici Koruma Altındaki Suriyeliler: Tespitler ve Öneriler. Ed. A. Esen & M. Duman. İstanbul: WALD, 171-194.
Brusle, Tristan, & Varrel, Aurelie (2012). “Introduction. Places on the Move: South Asian Migrations through a Spatial Lens”. South Asia Multidisciplinary Academic Journal, 6: 1-12.
Canbey Özgüler, Verda (2018). “Kitlesel Göçlerin Emek Piyasalarına Etkisi: Türkiye’deki Suriyeliler”. Journal of Social Policy Conferences, 74: 77-102.
Castles, Stephen & Miller, Mark J. (2008). Göçler Çağı. Çev. Bülent Uğur Bal ve İbrahim Akbulut. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
Çeker, Ali ve Belge, Rauf (2015). “İstanbul’da Kentsel Dönüşüm Kapsamında Gerçekleşen Bir Olgu: Soylulaştırma”. Türk Coğrafya Dergisi, 65: 77-86.
Dinçer, Osman Bahadır vd. (2013). Suriyeli Mülteciler Krizi ve Türkiye: Sonu Gelmeyen Misafirlik. Ankara: USAK ve Brookings Enstitüsü.
Ennaji, Moha (2005). Multilingualism, Cultural Identity, and Education in Morocco. London: Springer Science & Business Media.
Eser, Büşra (2018). “Mülteci Restoranları Gastronomik Sahanın Neresinde? Göçmen Mahalleleri, Mülteci Yemekler ve Mekânsal Ayrışmaya Dair Kuramsal Bir Giriş”. ViraVerita E-Dergi, 8: 172-195.
Glass, Ruth (1964). London: Aspects of Change. London: MacGibbon & Kee.
Hamnett, Chris (1984). “Gentrification and Residential Location Theory: A Review and Assessment”. Geography and the Urban Environment. Eds. D. T. Herbert & R. Johnston. Chichester: Wiley and Sons, 283-322.
İçduygu, Ahmet & Ayaşlı, Enes (2019). Geri Dönüş Siyaseti: Suriyeli Mültecilerin Dönüş Göçü İhtimali ve Gelecek Senaryoları. MiReKoc Çalışma Notları, İstanbul.
Karimi M. Ali (2011). The West Side Story: Urban Communication and the Social Exclusion of the Hazara People in West Kabul. Postdoctoral Study. Canada: University of Ottawa.
Kavas, Asmin vd. (2019). İstanbul’da Suriyeliler ve Savaş Sonrası Suriye Gettoları. Ankara: TEPAV.
Kaya, Ayhan (der.) (2014). Farklılıkların Birlikteliği: Türkiye’de ve Avrupa’da Birarada Yaşama Tartışmaları. İstanbul: Hiperlink Yayınları.
Kolukırık, Suat ve Özcan, Nurcan (2019). “Farklılık ve Farkındalık Ekseninde Suriyeli Göçmen Nüfusun Sosyolojik Özellikleri: Payas İlçesi Örneği”. Göç Dergisi, 6(2): 191-212.
Pacione, Michael (2009). Urban Geography: A Global Perspective. London: Routledge.
Putnam, Robert D. (2007). “E Pluribus Unum: Diversity and Community in the Twenty‐first Century the 2006 Johan Skytte Prize Lecture”. Scandinavian Political Studies, 30(2): 137-174.
Smith, Neil (1996). The New Urban Frontier: Gentrification and the Revanchist City. London: Routledge.
Smith, Neil (2006). “Yeni Küresellik, Yeni Şehircilik: Küresel Kentsel Strateji Olarak Soylulaştırma”. Çev. İlknur Urkun-Bowe ve İbrahim Gündoğdu. Planlama Dergisi, 2: 13-27.
Smith, Neil (2015). “Mutenalaştırma, Sınır ve Kentsel Mekânın Yeniden Yapılandırılması”. Kentin Mutenalaştırılması. Ed. Neil Smith & Peter Williams. Çev. Melike Uzun. İstanbul: Yordam Yayınları.
Soytemel, Ebru & Şen, Besime (2016). “İstanbul’da Soylulaştırma: Orta Sınıfın Sosyal Ağları ve Mekân Yaratma Stratejileri”. İstanbul Kimin Şehri? Haz. Dilek Özhan Koçak ve Orhan Kemal Koçak. İstanbul: Metis Yayıncılık, 85-112.
Sunata, Ulaş vd. (2018). “İstanbul’a Mülteci Rotaları ve Emek Piyasasına Katılım Dinamikleri: Suriyeli Olmayanlar ile Karşılaştırmalı Suriyeliler Örneği”. Middle East Journal of Refugee Studies, 3(2): 121-144.
Südaş, İlkay (2014). “Biz Turist İstedik İnsanlar Geldi”. Farklılıkların Birlikteliği: Türkiye ve Avrupa’da Birarada Yaşama Tartışmaları. Der. Ayhan Kaya. İstanbul: Hiperlink Yayınları, 121-150.
Tümertekin, Erol ve Özgüç, Nazmiye (1997). Beşeri Coğrafyada İnsan Kültür Mekân. İstanbul: Çantay Kitabevi.
URL-1: İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Genel Müdürlüğü. https://www.goc.gov.tr/ (Erişim: 27.12.2020).
URL-2: In Print: Ghetto: The Invention of a Place, the History of an Idea. https://urbanland.uli.org/planning-design/ghettoinvention-place-history -idea/ (Erişim: 22.01.2021).
URL-3: https://www.istanbulium.net/2016/10/pervititch-haritalari-tarihi-yarimada.html (Erişim: 25.12.2020).
URL-4: “İstanbul'da Mini Suriye”. Hürriyet Gazetesi, 27 May 2018. www.hurriyet.com.tr/gundem/istanbulda-mini-suriye-40849791 (Erişim: 27.12.2020).
URL-5: TC Kültür ve Turizm Bakanlığı. https://aregem.ktb.gov.tr/TR-259059/cay-kulturu--tea-culture.html (Erişim: 27.12.2020).
Uysal, Ülke Evrim (2006). “Soylulaștırma Kuramlarının İstanbul’da Uygulanabilirliği: Cihangir Örneği”. Planlama, 2: 77-92.
Wacquant, Loic (2004). “Ghetto”. International Encyclopedia of the Social and Behavioral Sciences. Eds. N. J. Smelser & P. B. Baltes. London: Pergamon Press, 1–7.