Farklı Şehir ve Bölgelerde Yaşayan Kişilerin Benlik Kurgularının Karşılaştırılması

Bu çalışmada özerk-ayrık, ilişkisel-bağlı ve özerk-ilişkisel benlik kurgularının kişilerin yaşadığı şehre ve bölgeye, cinsiyete ve gelir durumlarına göre farklılaşıp farklılaşmadığı incelenmiştir. Araştırmaya % 57,5’i (461) Konya ilindeki merkez liselerden ve % 42,5’i (341) İzmir ilindeki merkez liselerden olmak üzere 802 öğrenci katılmıştır. Araştırmaya katılan öğrencilerin 345’ini (%43,0) erkek, 457’sini (%57,0) kadın öğrenci oluşturmuştur. Bu öğrenciler kişisel bilgi formunu ve “Özerk-ilişkisel Benlik Ölçekleri” ni cevaplamışlardır. Tüm analizler SPSS 20.00 for Windows paket programı ile gerçekleştirilmiştir. Sonuçlara göre kişilerin hem özerk-ayrık hem de özerk-ilişkisel benlik kurguları puanlarının farklı şehir ve bölgelerde yaşamaya göre anlamlı bir farklılık gösterdiği, ancak ilişkisel-bağlı benlik kurguları puanlarının farklı şehir ve bölgelerde yaşamaya göre anlamlı bir farklılık göstermediği saptanmıştır. Ayrıca kişilerin hem özerk-ayrık hem de ilişkisel-bağlı benlik kurgusu puan ortalamaları cinsiyet açısından farklılık göstermezken, özerk-ilişkisel benlik kurgusu ise cinsiyete göre anlamlı farklılık göstermektedir. Bu sonuç özerk-ilişkisel benlik kurgusunun kadınlar arasında erkeklerden daha yaygın olduğunu göstermektedir. Diğer bir sonuca göre ise özerk-ayrık, ilişkisel-bağlı ve özerk-ilişkisel benlik kurgusunun kişilerin ailelerin gelir durumlarına göre anlamlı bir farklılık göstermemiştir. Bu çalışma geleneksel ve modern toplum yansıması olduğu düşünülen benlik kurgusu gelişiminin, şehirler ve bölgeler arasındaki kültür farklılıklarını ortaya koyması açısından var olan çalışmalara katkı olarak değerlendirilebilir.

Anahtar Kelimeler:

Benlik Kurgusu, Özerk-Ayrık Benlik Kurgusu, İlişkisel-Bağlı Benlik Kurgusu, Özerk-İlişkisel Benlik Kurgusu, Kültür

Comparison of Self-construals of People Living in Different Cities and Regions

In this study, it was examined whether autonomous-discrete, relational-connected and autonomous-relational self-construals differ according to the city and region where people live, gender and income status. 802 students, 57.5% (461) from central high schools in Konya and 42.5% (341) from central high schools in İzmir province, participated in the research. Of the students participating in the study, 345 (43.0%) were male and 457 (57.0%) were female. These students answered the personal information form and the "Autonomous-Relational Self Scales". All analyzes were performed with SPSS 20.00 for Windows package program. According to the results, it was determined that both autonomous-discrete and autonomous-relational self-construal scores of individuals showed a significant difference according to living in different cities and regions, but relational-connected self-construals scores did not show a significant difference according to living in different cities and regions. In addition, while the mean scores of both autonomous-discrete and relational-connected self-construal of individuals do not differ in terms of gender, the autonomous-relational self-construal of individuals differs significantly according to gender. This result shows that autonomous-relational self-construal is more common among women than men. According to another result, autonomous-separate, relational-connected and autonomous-relational self-construal did not show a significant difference according to the income status of the families. This study can be considered as a contribution to existing studies in terms of revealing the cultural differences between cities and regions, the development of self-construal, which is thought to be a reflection of traditional and modern society.

Keywords:

self-construct, autonomous-discrete self-construal, relational-connected self-construction, autonomous-relational self-construction, culture,

PDF

___

Alpay, Ünal (2015). Benlik Kurgularının İntihar ve Sorun Çözme Becerileriyle İlişkisi. Yüksek Lisans Tezi. Aydın: Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimler Enstitüsü.
Başaran, Fatma (1974). Psiko-Sosyal Gelişim. 7-11 Yaş Çocukları Üzerine Yapılan Bir Araştırma. Ankara: AÜ Dil Tarih Coğrafya Fakültesi Yayınları.
Ercan, Hülya (2013). “Genç Yetişkinlerde Benlik Kurgusu Üzerine Bir Çalışma”. ZFWT Journal of World of Turks, 5(2): 157-178.
Erdoğan, İrfan ve Korkmaz, Alemdar (2010). Öteki Kuram. Ankara: Erk Yayınları.
Erkenekli, Memet (2011). “Hofstede’nin Kültürel Değerler Modeline Göre Türkiye İle ABD’nin Karşılaştırılması”. KHO Bilim Dergisi, 21(2): 0-0.
Geçtan, Engin (2008). İnsan Olmak. İstanbul: Metis Yayınları.
Göregenli, Melek (1995). “Kültürümüz Açısından Bireycilik-Toplulukçuluk Eğilimleri: Bir Başlangıç Çalışması”. Türk Psikoloji Dergisi, 10(35): 1-14.
Haviland, William, A. vd. (2006). Kültürel Antropoloji. Çev. İnan Deniz Erguvan Sarıoğlu. İstanbul: Kaknüs Yayınları.
Hofstede, Geert (1994). “The Business of International Business is Culture”. International Business Review, 3(1): 1-14.
İmamoğlu, E. Olcay (1995). “Değişim Sürecinde Aile: Evlilik İlişkileri, Bireysel Gelişim ve Demokratik Değerler”. 1994 Aile Kurultayı. Ankara: Aile Araştırma Kurumu, 33–51.
İmamoğlu, E. Olcay (2003). “Individuation and Relatedness: Not Opposing But Distinct and Complementary”. Genetic, Social, and General Psychology Monographs, 129(4): 367-402.
İmamoğlu, E. Olcay ve Aygün, Z. Karakatipoğlu (1999). “1970’lerden 1990’lara Değerler: Üniversite Düzeyinde Gözlenen Zaman, Kuşak ve Cinsiyet Farklılıkları”. Türk Psikoloji Dergisi, 14(44): 1-22.
İmamoğlu, E. Olcay ve Aygün, Z. Karakitapoğlu (2004). “Self-Construals and Values in Different Cultural and Socioeconomic Contexts”. Genetic, Social, And General Psychology Monographs,130(4): 277–306.
Journet, Nicolas (2009). Evrenselden Özele Kültür. Çev. Yümni Sezen. İstanbul: İz Yayınları.
Kağıtçıbaşı, Çiğdem & Ataca, Bilge (2005). “Value of Children and Family Change: A Three Decade Portrait of From Turkey”. Applied Psychology: An International Review, 54(3), 137-317.
Kağıtçıbaşı, Çiğdem & Ataca, Bilge (2015). “Value of Children, Family Change, And İmplications for the Care of the Elderly”. Cross-Cultural Research, 49(4): 374-392.
Kağıtçıbaşı, Çiğdem ve Cemalcılar, Zeynep (2014). Dünden Bugüne İnsan ve İnsanlar Sosyal Psikolojiye Giriş. İstanbul: Evrim Yayınları.
Kağıtçıbaşı, Çiğdem (2000). Kültürel Psikoloji. İstanbul: Evrim Yayınları.
Kağıtçıbaşı, Çiğdem (2005). “Autonomy and Relatedness In Cultural Context Implications for Self and Family”. Journal of Cross-Cultural Psychology, 36(4): 403-422.
Kağıtçıbaşı, Çiğdem (2010). Benlik, Aile ve İnsan Gelişimi Kültürel Psikoloji. İstanbul: Koç Yayınları.
Kağıtçıbaşı, Çiğdem (2013). Yeni İnsan ve İnsanlar. İstanbul: Evrim Yayınları.
Kağıtçıbaşı, Çiğdem (2014). “Sonsöz Kültürleşme ve Aile İlişkileri”. Türk Psikoloji Yazıları, 17(34): 120-127.
Karasar, Niyazi (2014). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayınları.
Karatekin, Hilal (2013). Benlik Yapılarına Göre Başa Çıkma Stratejileri ve Yaşam Doyumun İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Keyman, E. Fuat (2000). Küreselleşme, Devlet, Kimlik/Farklılık: Uluslararası İlişkiler Kuramını Yeniden Düşünmek. Çev. Simten Coşar. İstanbul: Alfa Yayınları.
Kocabıyık, Oya Onat vd. (2017). “Genç Yetişkinlerin Bilişsel Duygu Düzenleme Tarzlarının İlişkisel Bağımlı Benlik Kurgusu ve Cinsiyet Açısından İncelenmesi”. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 45: 79-92.
Markus, Hazel Rose & Kitayama, Shinobu (1991). “Culture and the Self: Implications for Cognition, Emotion, and Motivation”. Psychological Review, 98(2): 224–253.
Musaoğlu, Ceren ve Güre, Ayşen (2005) “Ergenlerde Davranışsal Özerklik İle Algılanan Ana-Baba Tutumları Arasındaki İlişkiler”. Türk Psikoloji Dergisi, 20 (55): 79-94.
Özdemir, Yalçın (2009). Ergenlik Döneminde Benlik Kurgusu Gelişiminin Ana Babanın Çocuk Yetiştirme Stilleri Açısından İncelenmesi. Doktora Tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Özdemir, Yalçın (2012a). “Ergenlerin Öznel İyi Oluşlarının Özerk, İlişkisel ve Özerk-İlişkisel Benlik Kurguları Açısından İncelenmesi”. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(38): 188-198.
Özdemir, Yalçın (2012b). “Kırsal Kesimde ve Kentte Yaşayan Ergenleri Benlik Kurguları Açısından Karşılaştırılması”. Kastamonu Eğitim Dergisi, 20(1): 81-96.
Özdemir, Yalçın ve Çok, Figen (2011). “Ergenlikte Özerklik Gelişimi, Autonomy Development İn Adolescence”. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(36): 152-164.
Rastogi, Mutida & Wampler, Karen S. (1999). “Adult Daughters, Perceptions of The Mother-Daughter Relationship: A Cross-Cultural Comparison”. Family Relations, 48(3): 327-336.
Singelis, Theodore M. (1994). “The Measurement of Interdependent and Independent Self-Construal”. Personality and Social Psychology Bulletin, 20 (5): 580–591.
Smith, Peter, B. (2013). “Özerk-İlişkisel Benlik Kurgusu Arayışı”. Çev. Aylin Onacak. İnsan Gelişimi, Aile ve Kültür: Farklı Bakış Açıları. Der. Sevda Bekman ve Ayhan Aksu Koç. İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları.
Triandis, Harry C. (1989). The Self and Social Behavior in Differing Cultural Contexts”. Psychological Review, 96: 506-520.
Triandis, Harry C. (2001). “Individuals-Collectivism and Personality”. Journal of Personality, 69(6): 907-924.
Wasti, Arzu ve Erdil, Selin Eser (2007).“Bireycilik ve Toplulukçuluk Değerlerinin Ölçülmesi: Benlik Kurgusu ve Indcol Ölçeklerinin Türkçe Geçerlemesi”. Yönetim Araştırmaları Dergisi, 7(1-2): 39-66.