XIX. YÜZYILDA BATI’DA YABANCILARA OSMANLI TÜRKÇESİ ÖĞRETİMİ: W. B. BARKER ÖRNEĞİ

Günümüz dünyasında uluslararası arenadaki rolünün ve öneminin artmasıyla Türkiye’ye olan yabancı ilgisi büyük ölçekli bir Rönesans yaşamaktadır. Bu ilgi politik ve ekonomik alanda olduğu kadar sosyal planda da Türk diline yoğun bir biçimde yönelmiştir. Bugün artık gerek Türkiye’de üniversiteler düzeyinde ve özel dil kurslarında gerekse dünyanın pek çok ülkesinde bulunan Türk okulları ve Türk kültür merkezleriyle uluslararası prestijli pek çok üniversitede Türkçe yabancı dil olarak öğretilmektedir. Ancak Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi yeni bir fenomen değildir ve yoğun bir tarihi geçmişe sahiptir. Özellikle de Batı’nın Türkçeye olan ilgisinin 19. yüzyılda artmış olduğu görülmektedir.  Osmanlı Devletinde gerek diplomat gerekse gezgin olarak bulunmuş pek çok Batılı oryantalist Türk dili üzerine çeşitli kitaplar yazmışlardır. Bu kitapların amacı bu “egzotik dili”, Avrupalı meraklısına öğretmek olmuştur. Bu kitaplar arasında yabancı dil öğretim yöntem ve teknikleri açısından en kapsamlısı ve bir anlamda en yenilikçisi, bir İngiliz diplomat ve oryantalisti William Burckhardt Barker tarafından 1854’te yazılmış olan “A Reading Book of Turkish with a Grammar and Vocabulary” adlı çalışma olmuştur.          Bu çalışmanın amacı, kendisini çağdaşlarından ayıran özellikleri dolayısıyla 19. yüzyılda Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi konusunda ilgili literatüre önemli bir katkı sağlayacağı umulan söz konusu bu eseri incelemektir.
Anahtar Kelimeler:

Türkçe, Yabancı dil

___

  • Aktaş, T. (2005). Yabancı Dil Öğretiminde İletişimsel Yeti. Journal of Language and Linguistic Studies, 1(1), 89 -100.
  • Barker, W.B. (1854). A Reading Book of the Turkish Language, with Grammar and Vocabulary, Londra.
  • Barker, W.B. (1854). A Practical Grammar of the Turkish Language; with Dialogues and Vocabulary, Londra.
  • Ergin, M. (2005). Türk Dil Bilgisi. Bayrak Yayınları, İstanbul.
  • Kırmızı, B. (2007). Almancanın Yabancı Dil Olarak Öğretiminde Şiirin İşlevi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Ankara.
  • Müller, F.M. (1861). The Lecture on The Science of Language. Oxford.
  • Mert, O. (2002). Türkçenin Eğitim ve Öğretimi Üzerine Bir Bibliyografya Denemesi. A.Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 36, 349-381 http://e-dergi.atauni.edu.tr/index.php/taed/article/viewFile/1224/1213.
  • Öztürk, T., S. Akçay, A. Yiğit, B. Güçlü, H. Kan, M.A. Boztaş, A. Makan ve B. Bulut. (2007). Ebru Türkçe Ders Kitabı 1. Dilset Yayınları, İstanbul.