Elma Üretiminin Ekonomik Analizi: TRB1 Bölgesi Örneği

Bu çalışmanın amacı, TRB1 Bölgesinde elma üretiminin yoğun olarak yapıldığı Bingöl, Elâzığ ve Malatya illerindeki elma üretiminde girdi kullanımı, üretim maliyeti ve yıllık faaliyet sonuçlarının karşılaştırmalı olarak belirlenmesidir. Çalışmanın ana materyalini, TRB1 illerindeki elma üreten tarım işletmeleri arasından tabakalı tesadüfi örnekleme metoduna göre seçilen 223 işletmeden yüz yüze gerçekleştirilen anketlerden elde edilen 2018-2019 üretim dönemine ait verileroluşturmuştur. İncelenen işletmelerde elma üretim maliyeti ve karlılığının belirlenmesinde tek ürün bütçe analizi kullanılmıştır. Çalışma sonuçlarına göre; üreticilerin ortalama tarım deneyimi 19 yıl, elma yetiştiriciliği deneyimi 16 yıl olarak belirlenmiştir. işletmelerin elma arazisi büyüklüğü 28.02 da’dır. İncelenen işletmelerde ortalama elma verimi 627.65 kg da, 1 kg elmanın üretim maliyeti 1.04 ₺’dir. Elmanın ortalama satış fiyatı 1.16 ₺ kg, ürün net karı ise 0.12 ₺ kg’dır. Dekara elma üretim değeri 728.07 ₺, brüt kar ise 343.27 ₺’dir. İşletmelerde dekara elma net karı 73.77 ₺, nispi karı ise 1.11 olarak bulunmuştur.

Economic Analysis of Apple Production: Case of TRB1 Region

The aim of this study was to determine the use input in apple production, calculate the production cost per 1 kg of apples, decide the annual activity results and to analyze them comparatively, by making profitability and productivity analyzes for apple growing areas of Bingöl, Elâzığ and Malatya. The main material of the study was obtained by face-to-face surveys conducted during the 2018-2019 production period covering 223 enterprises producing apples using stratified random sampling method. Single product budget analysis was used to determine the production cost and profitability of apple enterprises. According to the results of the study; on average, the general agricultural experience of the apple growers was approximately 19 years and the cultivation experience was 16 years. While the average size of apple land was calculated as 28.02 decare (da) for the investigated enterprises. While the average apple yield was 627.65 kg da in the enterprises surveyed, the cost of apple per kg was calculated as 1.04 ₺. The average sales price was 1.16 ₺ kg and the profit margin provided per kilogram was 0.12 ₺. The production value per da was determined as 728.07 ₺ and the gross profit was 343.27 ₺. The net profit per da was found to be 73.77 ₺ and the proportional profit was 1.11 in the apple farming.

PDF

___

Açıl, A. F. 1980. Tarım Ekonomisi. A.Ü. Ziraat Fakültesi Yayınları Ders Kitabı, Ankara, 611s.
Alemu S, Van Kempen HL, Ruben R 2017. Explaining Technical Inefficiency and the Variation in Income from Apple Adoption in Highland Ethiopia: The Role of Unequal Endowments and Knowledge Asymmetries.” Journal of Agriculture and Rural Development in the Tropics and Subtropics 118(1): 31-43.
Anonim 2020. Tarım Ürünleri Piyasaları. Tarımsal Ekonomi Ve Politika Geliştirme Enstitüsü (Tepge) (https://arastirma.tarim.gov.tr/tepge) (Erişim tarihi: 01.02.2021)
Anonim 2020a. Gıda ve Tarım Örgütü. (http://www.fao.org/about/en/) (Erişim tarihi: 01.02.2021)
Anonim 2020b. ABD Tarım Bakanlığı. (https://www.usda.gov/) (Erişim tarihi: 01.02.2021)
Aydoğmuş F, Yılmaz İ 2010. Antalya Ilinde Bodur, Yarı Bodur ve Çöğür Anaç Kullanılarak Yapılan Elma Üretiminin Ekonomik Analizi. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 23: 127-135.
Bayav A, Karlı B 2020. Isparta ve Karaman Illerinde Elma Üretim Maliyetinin Karşılaştırılması. MKU. Tar. Bil. Derg. 25(2): 225-236.
Çiçek A, Erkan O 1996. Tarım Ekonomisinde Araştırma ve Örnekleme Yöntemleri. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, Tokat.
Demircan V, Yılmaz H, Binici T 2005. Isparta İlinde Elma Üretim Maliyeti ve Gelirinin Belirlenmesi. Tarım Ekonomisi Dergisi, 11(2):71-80.
Efecan İ 2006. Bursa İlinde Bodur Anaç ve Klasik Sistem Elma Yetiştiriciliğinin Ekonomik Analizi. T.C. Uludağ Üniversİtesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 52 sy.
Erdoğan E, Adanacıoğlu H, Örmeci Kart MÇ 2016. Elma Üretiminde Pazarlama Etkinliğinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma: Isparta Senirkent İlçesi Örneği. KSÜ Doğa Bil. Derg., 19(2): 152-159.
Gül M 2005. Technical Efficiency and Productivity of Apple Farming in Antalya Province of Turkey. Pakistan Journal of Biological Sciences 8:1533- 1540.
Gül M 2006. Technical Efficiency of Apple Farming in Turkey: A Case Study Covering Isparta, Karaman and Nigde provinces. Pakistan Journal of Biological Sciences 9:601-605.
Güneş T, Arıkan R 1988. Tarım Ekonomisi İstatistiği. Ankara Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Yayınları: 1049, Ders kitabı: 305, Ankara.
İnan İH 2008. Tarımsal İşletme Yönetimi ve Planlaması. İdeal Kültür Yay. Tekirdağ, 120 sy.
Kanat Z, Çelik Y, Çay Ş 2017. Konya İlinde Bodur ve Yarı Bodur Elma Üretiminin Maliyet Analizi. Selcuk J Agr Food Sci, 31(1): 56-62.
Karaçayır HF 2010. Elma Üretimi Yapan Tarım İşletmelerinde Tarımsal İlaç Kullanımında Yayım Yaklaşımları; Karaman İli Örneği. Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 158 sy.
Karagölge C 1996. Tarımsal İşletmecilik. Atatürk Üniversitesi Yayınları No: 427, Ziraat Fakültesi Yayınları No: 326, Ders Kitapları Serisi No: 107, Erzurum.
Kaya İÇ 2009. Nar Yetiştiriciliğinin Ekonomik Yönden Değerlendirilmesi. TÜİK Uzmanlık Tezi, Antalya.
Kıral T, Kasnakoğlu H, Tatlıdil F, Fidan H, Gündoğmuş E 1999. Tarımsal Ürünler İçin Maliyet Hesaplama Metodolojisi ve Veri Tabanı Rehberi. TEAE Yayınları. Yayın No:37., Ankara.
Ma W, Renwick A, Yuan P, Ratna N 2018. Agricultural Cooperative Membership and Technical Efficiency of Apple Farmers in China: An analysis accounting for selectivity bias Food Policy, 81(2018): 122-132.
Osmani M, Kambo A 2019. Efficiency of Apple Small- Scale Farming in Albania. A Stochastic Frontier Approach. NEW MEDIT N. 2/2019
Özalp A , Yılmaz İ . 2013. Antalya Ili Nar Üretiminde Girdi Kullanımı ve Kârlılık Analizi . Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 26(1):19-26.
Tekin A 2019. Denizli İli Çivril İlçesinde Elma Üretimi Yapan Tarım İşletmelerinde Tarım Sigortası Uygulamalarının Değerlendirilmesi. T.C. Isparta Uygulamalı Bilimler Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 120 sy.
Anonim 2019. Türkiye İstatistik Kurumu. Bitkisel üretim istatistikleri. (www. Tuik.gov.tr) (Erişim tarihi: 17.09.2019).