Yasin DEMİRASLAN, İftar GÜRBÜZ, Ömer Gürkan DİLEK, Şükrü ÖZÜDOĞRU, Özcan ÖZGEL

Kibyra Antik Kenti Kazılarında Ortaya Çıkarılan Koyun İskeleti Kalıntılarının Osteometrik Olarak İncelenmesi#

Çalışmada Burdur'un Gölhisar ilçesinde bulunan Kibyra Antik Kentindeki arkeolojik kazılardan ortaya çıkarılan koyun iskeleti kalıntılarının osteometrik olarak incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışmada Kibyra Antik Kenti'nin Bouleuterion-Odeion, Stadion, Agora ve Dış Cephe arkeolojik kazılarında ortaya çıkarılan ölçü alınabilir nitelikte toplam 370 adet kemik kalıntısı kullanıldı. Bu kemiklerden osteometrik ölçüler alındı. Ayrıca elde edilen veriler kullanılarak koyunların cidago yüksekliği ve ebatları ile ilgili tahminde bulunuldu. Buna göre Kibyra koyunlarının ortalama cidago yüksekliği 59.8 cm olarak tespit edildi. Sonuç olarak çalışmada elde edilen sayısal verilerin Ülkemizde sınırlı sayıdaki zooarkeolojik çalışmalara katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Kibyra, Koyun, Osteometri

Osteometric Examination of Skeletal Remains of Sheep Uncovered in Excavations Performed in Ancient City of Kibyra#

The aim of the study was to investigate the osteometric investigation of the remains of sheep skeleton from archaeological excavations in Kibyra Antique City located in Golhisar district of Burdur. In the study, the remains of the totally measurable 370 bones revealed in the archaeological excavations of Bouleuterion-Odeion, Stadion, Agora and Facade of the ancient city of Kibyra were used. The osteometric measuraments were obtained from these bones. Moreover, the shoulder height and dimensions were estimated by using obtained data. According to this, the average of shoulder height of Kibyra sheep was determined as 59.8 cm. As a result, it was thought that the numerical data obtained in the study will contribute to the limited number zooarcaeological researches in our country.

Keywords:

Kibyra, Osteometric, Sheep,

PDF

___

Adametz L. Hodowla ogólna zwierząt domowych [Polska Akademia Umiejętności]. Kraków. 1925.
Aksu F. Gölhisar Ovası ve Yakın Çevresinde Fiziki Coğrafya Araştırmaları. Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir, 1998.
Bacınoglu D. Kıvırcık Irkı Koyunlarda Metapodium’ların Morfometrik ve Stereolojik Metotlarla İncelenmesi. Doktora Tezi, İstanbul Üniv. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, 2006.
Bayburtluoglu C. Likya, Akmed Yay. 2004; Antalya.
Berteaux D, Guıntard C. Osteometric study of the metapodials of Amsterdam Island feral cattle. Acta Theriol. 1995; 40, 97-440.
Bogolubski S. Pochodzenie i ewolucja zwierząt domowych. Warszawa. 1968.
Bökönyi S. Domestication, dispersal and use of animals in Europe in: Domestication, conservation and use of animal resources. L. Peel, D.E. Tribe eds. Amsterdam. 1983; pp: 1-20.
Clark KM. The later prehistoric and protohistoric dog: the emergence of canine diversity. Archaeozoologia. 1995; 7: 9-32.
Davis SJM. Measurements of a Group of Adult Female Shetland Sheep Skeletons from a single flock: a baseline for zooarchaeologists. J Archaeol Sci. 1996; 23, 593-612.
Demiraslan Y, Gürbüz I, Aslan K, Akbulut Y. The stereological and morphometrical analysis of metapodium in Tuj and Morkaraman sheep. Arc Journal of Animal and Veterinary Sciences. 2015; 1(1): 12-23.
Driesch A. von den. A Guide to the Measurement of the Animal Bones from Archaeological Sites. Peabody Museum Bulletin. Harvard University. Massachusetts. 1976.
Ekinci HA, Özüdogru Ş, Dökü FE, Tiryaki G. Kibyra Kazı Çalışmaları 2006. Anmed. 2007; 5: 22–28.
Guintard C, Lallemand M. Osteometric study of metapodial bones in sheep (Ovis aries, L. 1758). Ann Anat. 2003; 185,573-583.
Hall AS, Milner NP. An Epigrafical Survey in Kibyra. Olbasa Region, The British Institute of Archaeology Monograph. Ankara. 1998; 24.
Harcourt RA. The dog in prehistoric and early historic Britain. J Archaeol Sci. 1974; 1:151-175.
Işık F, Işkan H, Çevik N. Patara Yol Kılavuz Anıtı. Lykia IV. Antalya. 2001 1998/1999.
Karabacak V, Altunel E, Akyüz S, Kıyak NG, Yönlü Ö, Yalçıner CÇ. Fethiye–Burdur Fay Zonu Üzerindeki Kibyra Antik Kentinde Tarihsel Deprem İzlerinin Arkeosismolojik ve Paleosismolojik Yöntemler Kullanılarak İncelenmesi, 200815006 No’lu Proje Sonuç Raporu, Eskişehir Osman Gazi Üniversitesi, Eskişehir, 2009.
Lallemand M. Etude Osteometrique de Metapodes de Mouton (Ovis aries L). PhD Thesis, Ecole Nationale Veterinaire de Nantes, Nantes, 2002.
Lasota-Moskalewska A, Kobryn H, Swiezynski K. The size of domestic sheep (Ovis Aries, L.) in Europa and Asia from the neolithic to the middle ages. Swiatowit. 1998; 41, 323-348.
Milner NP. An Epigraphical Survey in the Kibyra - Olbasa Region, conducted by A. S. Hall. The British Institute of Archaeology at Ankara (B.I.A.A.) Monograph 24. Oxford 1998.
Mulville J, Powell A. Excavations at Segsbury Camp: the Iron Age Animal Bone.(1997).Erişim:http://www.arch.ox.ac.uk/files/Research%20Projects/Hillforts/Segsbury/animalbone4.pdf
Nomina Anatomica Veterinaria, Fifth ed. Revised version, Prepared by the International Committee on Veterinary Gross Anatomical Nomenclature and Published by the Editorial Commitee, Hannover, Columbia, Gent, Sapporo, 2012.
Onar V, Belli O. Estimation of shoulder height from long bone measurements on dogs unearthed from the Van-Yoncatepe early Iron Age necropolis in Eastern Anatolia. Rev Med Vet. 2005; 156: 53-60.
Onar V, Pazvant G, Alpak H, Armutak A, Gezer İnce N, Kızıltan ZS. A Bridge from Byzantium to Modern Day Istanbul: An Overview of Animal Skeleton Remains Found During Metro and Marmaray Excavations. Istanbul Univ. Vet. Fak. Derg. 2013a; 39: 1-8.
Onar V, Pazvant G, Armutak A, Alpak H. Yenikapı Metro ve Marmaray Kazılarında Ortaya Çıkarılan Hayvan İskelet Kalıntılarının İncelenmesi, Proje Sonuç Raporu, İstanbul, 2010.
Onar V, Pazvant G, Belli O. Osteometric examination of metapodial bones in sheep (Ovis aries L.) and goat (Capra hircus L.) unearthed from the Upper Anzaf Castle in Eastern Anatolia. Rev Med Vet-Toulouse. 2008; 159, 150-158.
Ökmen M. Herodot Tarihi (Çeviri). İstanbul. 2004.
Özüdogru Ş. Kibyra'dan Hellenistik Dönem'e Ait Yeni Veriler Üzerine Değerlendirmeler. The Journal of MCRI. Cedrus II. 2014; 171-188.
Pazvant G, Onar V, Alpak H, Gezer İnce N, Kahvecioglu KO, Armutak A, Kızıltan ZS. Osteometric examination of metapodial bones in sheep (Ovis aries L.) and goat (Capra hircus L.) unearthed from the Yenikapı Metro and Marmaray excavations in Istanbul. Kafkas Univ Vet Fak Derg. 2015; 21: 147-153.
Piatkowska-Malecka J, Mogorzewska A. Animal bone remains from Tell Arbid (season 2009) — Archaeozoological analysis, Polish Archaeology in the Mediterranean. 2010; 22, 439–450.
Shuckburgh ES. The Histories of Polybius. Vol II. New York 1889.
Teichert M. Vergleich zwischen gemessener und berechneter Widerristhöhe bei einem Deutschen Scwarzbunten (Holstein) Milchrind. Antropologia-Arkeologia. 2005; 57, 483-486.