Afyonkarahisar Yöresindeki Koyun, Keçi ve Sığırlarda Kene (Ixodoidea) İnfestasyonu Üzerine Araştırmalar

Bu çalışma, Mayıs 2008-Nisan 2010 tarihleri arasında, Afyonkarahisar yöresindeki koyun, keçi ve sığırlarda bulunan kene türlerinin yaygınlıklarını ve mevsimsel aktivitelerini belirlemek amacıyla Şuhut, İscehisar, İhsaniye ve Hocalar ilçelerinde yürütülmüştür. Çalışma süresince 1920 koyun, 1920 keçi ve 1920 sığır keneler ve gelişim dönemleri yönünden muayene edilmiştir. Koyunların 669 (% 34.84)’u, keçilerin 608 (% 31.66)’i, sığırların 348 (% 18.12)’i farklı kene türleri ile infeste bulunmuştur. Afyonkarahisar’daki koyun, keçi ve sığırlarda kene infestasyonu % 28.21 olarak belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Afyonkarahisar, Koyun, Keçi, Sığır

Studies on Tick (Ixodoidea) Infestation in Sheep, Goats and Cattle in Afyonkarahisar Region

This study was carried out between May 2008 and April 2010 in the provinces of Şuhut, Iscehisar, İhsaniye and Hocalar in order to determine the prevalence and seasonal activities of tick species in sheep, goat and cattle in Afyonkarahisar region. During the study, 1920 sheep, 1920 goats and 1920 cattle were examined for tick and developmental stages. 669 (34.84%) of the cows, 608 (31.66%) of the goats and 348 (18.12%) of the cattle were infested with different species of ticks. In Afyonkarahisar, tick infestation was determined as 28.21% in sheep, goat and cattle.

Keywords:

Afyonkarahisar, Sheep, Goats, Cattle,

PDF

___

Akdemir C. Van yöresi koyunlarında bulunan kene türlerinin (fam: ixodidae) tespiti ve epidemiyolojisi üzerine araştırmalar. Doktora Tezi, Van: Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Sağlık Bilimleri., 2001.
Aktas M., Altay K., Dumanlı N.A. Moleculer Survey of Bovine Theileria Parasites Among Apparently Healty Cattle and With a Note on the Distribution of Ticks in Eastern Turkey. Vet. Parasitol., 2006; 138: 179-185.
Arslan M.Ö., Umur Ş., Aydın L. Kars Yöresi Sığırlarında Ixodidae Türlerinin Yaygınlığı. Türkiye Parazitol. Derg., 1999; 23(3): 331-335.
Aydın L. Güney Marmara Bölgesi Ruminantlarında Görülen Kene Türleri ve Yayılışları. Doktora Tezi. Uludağ Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü., 1994.
Aydın L. Güney Marmara ruminantlarında görülen kene türleri ve yayılışları. Türkiye Parazitol Derg., 2002; 24(2):194-200.
Aydin L., Bakirci S. Geographical distribution of ticks in Turkey. Parasitology Research., 2007;101(2), 163-166.
Aydın M. F., Aktaş M., Dumanli N. Türkiye'nin Karadeniz Bölgesindeki Koyun ve Keçilerde Kene Enfestasyonları. Kafkas Universitesi Veteriner Fakultesi Dergisi., 2012; 18.
Bakirci S., Sarali, H., Aydin L., Eren H., Karagenc T. Distribution and seasonal activity of tick species on cattle in the West Aegean region of Turkey. Experimental and Applied Acarology., 2012; 56(2), 165-178.
Barker S.C., Murrell A. Systematics and Evolution of Ticks with a List of Valid Genus and Species Names. Parasitology., 2004; 129: 15-36.
Beyazıt A. Bursa Yöresinde Sığırlarda Ixodidae Türlerinin Yayılışı. Bornova Vet. Bil. Derg., 2000; 25 (39): 17–23.
Byford R.L., Craig M.E. Biology of Arthropods. BAKER, D.G. Blackwell Publishing. 2nd Ed., USA Sy. 57-59. 2007.
Cicek H. Epizootiological studies on Haemaphysalis ticks in Ankara province, Turkey. Turkish Journal of Veterinary and Animal Sciences, 2004; 28(1), 107-113.
Dantas-Torres F. The Brown tick, Rhipicephalus sanguineus (Latreille, 1806) (Acari: Ixodidae): From taxonomy to control. Vet. Parasitol., 2008;152: 173-185.
Dumanlı N., Altay K., Aydın M.F. Türkiye’de sığır, koyun ve keçilerde belirlenen kene türleri. Türkiye Klinikleri J Vet Sci., 2012; 3(2):67-72.
Er A. Manisa Yöresinde Görülen Kene (Ixodidea) Türleri Üzerine Araştırma. Manisa: Yüksek Lisans Tezi C.B.U. Fen Bil Enstitüsü., 1996.
Estrada-Pena A., Bouattour A., Camicas J.L., Walker A.R. Tick of Domestic Animals in the Mediterranean Region: a Guide to Identification of Species. University of Zaragoza. 1 st Ed. Spain Sy. 1-128, 2004.
Gargılı A., Kar S., Yılmazer N., Cerit C., Sönmez G., Şahin F., Vatansever Z. Evaluation of ticks biting humans in Thrace Province, Turkey. Kafkas Univ Vet Fak Derg, 2010;16(Suppl-A), 141-146.
Hoffmann G., Horchner F., Schein E., Gerber H.G. Saisonales Auftreten von Zecken und Piroplasmen bei Haustieren in den asiatischen Provinzen der Turkei. Berliner Munchener Tierarztl Wochenschr., 1971.
Horak I.G., Camicas J.L., Keirans J.E. The Argasidae, Ixodidae and Nuttalliellidae (Acari: Ixodida): A World List of Valid Tick Names. Exp. Appl. Acarol., 2002; 28: 27-54.
İça A., Özkan F. Kütahya Yöresi’nde Yayılış Gösteren Kene Türlerinin Araştırılması. Turkiye Parazitol Derg., 2015; 39, 117-23.
Jongejan F., Uilenberg G. The global importance of ticks. Parasitology, 2004; 129(S1), S3-S14.
Karaer Z. Ankara İli ve Civarında Bulunan Kene Türleri ile Hyalomma detritum’un (Schulze, 1919) Bazı Ekolojik Özellikleri Üzerine Araştırmalar. TÜBİTAK VII. Bilim Kongresi Tebligleri., Sy. 371-378. 1983.
Karaer Z., Yukarı B.A., Aydın L. Türkiye Keneleri ve Vektörlükleri. Özcel, M.A., Daldal, N., Artropod Hastalıkları ve Vektörler. Türkiye Parazitoloji Derneği Yayın No: 1997; 13 Sy. 363-418.
Kurtpınar H. Türkiye Keneleri. Güven Matbaası, Ankara. Sy. 3-107, 1954.
Mamak N., Gençer L., Özkanlar Y.E., Özçelik S. Sivas-Zara Yöresindeki Sığır, Koyun ve Keçilerde Kene Türlerinin Belirlenmesi ve Sağaltımı. Türkiye Parazitol. Derg., 2006; 30 (3): 209 – 212.
Merdivenci A. Türkiye Keneleri Üzerine Araştırmalar. Kutulmuş Matbaası, İstanbul. Sy. 1-420, 1969.
Oytun H.Ş. Tıbbi Entomoloji. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Yayınları. Sayı:49. 1. Baskı., Ankara. Sy. 55-176, 1956.
Razmi G.R., Glinsharifodini M., Sarvi S. Prevalence of Ixodid Ticks on Cattle in Mazandaran Province, Iran. Korean J. Parasitol., 2007; 45 (4): 307-310.
Sayın F., Dumanlı N. Elazığ Bölgesinde Evcil Hayvanlarda Görülen Kene (Ixodoidea) Türleri ile İlgili Epizootiyolojik Araştırmalar. Ankara Üniv. Vet. Fak. Derg., 1982; 29 (3-4): 344-362.
Taşçı S. Van Bölgesinde Sığır ve Koyunlarda Görülen Kene Türleri ile Bunların Taşıdığı Kan Parazitleri (Protozoon) Arasındaki İlişkiler. Ankara Üniv. Vet. Fak. Derg., 1989; 36 (1): 53-63.
Uilenberg G. Significance of Tick Borne Haemoparasitic Disease to Animal Health in the Tropics. Vet. Parasitol., 1995; 57: 19-41.
Yay M., Yazar S., Aydın L., Şahin İ. Kayseri Yöresi’nde sığır ve koyunlarda kene türlerinin araştırılması. Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 2004; 13, 25-9.
Yukarı B.A., Umur S. Burdur Yöresindeki Sığır, Koyun ve Keçilerde Kene (Ixodoidea) Türlerinin Yayılışı. Turk J. Vet. Anim. Sci., 2002; 26: 1263–1270.
Zeybek H. Samsun yöresi koyun ve kuzularında paraziter fauna saptama calısmaları. Ankara Üniv Vet Fak Derg., 1980; 27:215-36.
Zeybek H., Kalkan A. Ankara Yöresinde Mera Kenelerinin Yayılışı ve Mevsimlerle İlişkisi. Etlik Vet. Mikrobiyol. Derg., 1984; 5 (6-7): 14-21.