Ulaş ACARÖZ, Zeki GURLER, Recep KARA, Damla ARSLAN-ACARÖZ, Fahriye ZEMHERİ

Afyonkarahisar İlinde Satışa Sunulan Tavuk Eti ve Sakatatlarında Salmonella spp. Varlığının Belirlenmesi

Doğada yaygın olarak bulunan Salmonella etkenleri, insan ve hayvanlarda perakut septisemi, akut ve kronik enteritis ile karakterize infeksiyonlara yol açmakta olup hayvanlar arasında bulaşma eğiliminin hızlı olması nedeniyle ekonomik önem taşımaktadır. Bu çalışmada, Afyonkarahisar'da satışa sunulan tavuk eti ve sakatatlarının Salmonella spp. kontaminasyonu bakımından taşıdığı halk sağlığı risklerini değerlendirmek amaçlanmıştır. Bu amaçla, Afyonkarahisar ilinde satışa sunulan but, göğüs, kanat, taşlık, ciğer olmak üzere beş farklı tavuk eti ve sakatat ürününe ait örneklerden 20'şer adet olmak üzere toplam 100 örnek toplanmış ve ISO 6579 referans metodu ile analiz edilmiştir. Bu örneklerden but (1), karaciğer (1) ve kanat (1) olmak üzere toplam 3 (%3) adet Salmonella spp. izole edilmiştir ve elde edilen izolatlar PCR ile doğrulanmıştır. Sonuç olarak, Afyonkarahisar’da tüketime sunulan tavuk eti ve sakatlarının Salmonella spp. kontaminasyon düzeyinin düşük bulunmasına karşın, tavuk etlerinin Salmonella spp. varlığı açısından önemli bir kaynak olduğu göz önünde bulundurularak, koruyucu önlemlerin alınması ve tüketicinin gıda güvenliği açısından bilgilendirilmesi önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Salmonella spp., tavuk eti, sakatat, hijyen.

Presence of Salmonella spp. in Chicken Meat and Giblets Marketed in Afyonkarahisar Province

Salmonella spp. commonly found in nature and cause infections characterized by peracute septicemia, acute and chronic enteritis in humans and animals. These bacteria can cause economic concerns due to the rapid transmission tendency among animals. This study aimed to evaluate the public health risks of the chicken meat and giblets offered for sale in Afyonkarahisar regarding the presence of Salmonella spp. For this purpose, totally, 100 chicken meat and giblets samples including drumstick, breast meat, wings gizzard, liver were collected from Afyonkarahisar province and analyzed according to the ISO 6579 reference method. Consequently, a total of 3 (3%) Salmonella spp. were isolated from chicken meat and giblet samples including drumstick (1), liver (1) and wings (1). The obtained isolates were confirmed by PCR. In conclusion, although the contamination level of chicken meat and giblets marketed in Afyonkarahisar Province found to be low, chicken meat is an important source for Salmonella species. Therefore, it is recommended to take preventive measures and inform the consumer regarding food safety.

Keywords:

Salmonella spp., chicken meat, giblets, hygiene.,

PDF

___

Abd-Elghany SM, Sallam KI, Abd-Elkhalek A, Tamura T. Occurrence, genetic characterization and antimicrobial resistance of Salmonella isolated from chicken meat and giblets. Epidemiol. Infect. 2015;143(5): 997–1003.
Al S, Hizlisoy H, Onmaz NE, Yildirim Y, Gönülalan Z. Occurrence and antimicrobial resistance of Salmonella enterica subsp. enterica serovars Typhimurium, Enteritidis, and Typhi isolated from chicken eggs and poultry products. TURKISH J. Vet. Anim. Sci. 2016;40(6): 737–43.
Çalıcıoğlu M. Kesimhanede Salmonella Kontrolü: Uygulamalar ve Pratik Yaklaşımlar. Türkiye Klin. J Vet Sci. 2010;1(298–104).
Cetinkaya F, Cibik R, Ece Soyutemiz G, Ozakin C, Kayali R, Levent B. Shigella and Salmonella contamination in various foodstuffs in Turkey. Food Control. 2008;19(11): 1059–63.
Dokuzlu S, Ş OB, Hecer C, Ş MG. Türkiye ’ de Tavuk Eti Tüketim Alışkanlıkları ve Marka Tercihleri. J. Agric. Fac. Uludag Univ. 2013;92(2): 83–92.
Dümen E, Aydın A, Issa G. Çiğ Tavuk Karkaslarından İzole Edilen Salmonella Typhimurium, Salmonella Enteritidis ve Salmonella spp.’nin Prevalans, Serolojik Tiplendirme ve PCR Hassasiyetinin Karşılaştırılması. Kafkas Univ. Vet. Fak. Derg. 2015;21(5): 653–8.
Efe M, Gümüşsoy KS. Ankara Garnizonu’nda tüketime sunulan tavuk etlerinin mikrobiyolojik analizi. Sağlık Bilim. Derg. J. Heal. Sci. 2005;14(3): 151–7.
Favier GI, Lucero Estrada CSM, Lazarte Otero V, Escudero ME. Prevalence, antimicrobial susceptibility, and molecular characterization by PCR and pulsed field gel electrophoresis (PFGE) of Salmonella spp. isolated from foods of animal origin in San Luis, Argentina. Food Control. Elsevier Ltd; 2013;29(1): 49–54.
de Freitas CG, Santana ÂP, da Silva PHC, Gonçalves VSP, Barros M de AF, Torres FAG, Murata LS, Perecmanis S. PCR multiplex for detection of Salmonella Enteritidis, Typhi and Typhimurium and occurrence in poultry meat. Int. J. Food Microbiol. Elsevier B.V.; 2010;139(1–2): 15–22.
Goncuoglu M, Ormanci FSB, Uludag M, Cil GI. Prevalence and Antibiotic Resistance of Salmonella SPP. and Salmonella Typhimurium in Broiler Carcasses Wings and Liver. J. Food Saf. 2016;36(4): 524–31.
Gouws PA, Visser M, Brozel VS. A polymerase chain reaction procedure for the detection of Salmonella spp. within 24 hours. J. Food Prot. 1998;61(8): 1039–42. Gupta V, Ray P, Sharma M. Antimicrobial resistance pattern of Shigella and non-typhi Salmonella isolated from patients with diarrhoea. Indian J. Med. Res. 1999;109: 43–5.
Hadimli HH, Erganiş O, Güner A, Öztürk D, Kav K. Konya İlinde Perakende Satışa Sunulan Tavuk Etlerinde Salmonella Spp. ve Campylobacter Spp. Varlığı’nın Araştırılması. Vet. Bilim. Derg. 2006;22(3–4): 31–4.
Iseri O, Erol I. Incidence and antibiotic resistance of Salmonella spp. in ground turkey meat. Br. Poult. Sci. 2010;51(1): 60–6.
Jerngklinchan J, Koowatananukul C, Daengprom K, Saitanu K. Occurance of Salmonellae in Raw Broilers and Their Products in Thailand. J. Food Prot. 1994;57(9): 808–10.
Keskin B, Demirbaş N. Türkiye’de Kanatlı Eti Sektöründe Ortaya Çıkan Gelişmeler: Sorunlar ve Öneriler. J. Agric. Fac. Uludag Univ. 2012;26(1): 117–30.
Van Nierop W, Dusé AG, Marais E, Aithma N, Thothobolo N, Kassel M, Stewart R, Potgieter A, Fernandes B, Galpin JS, Bloomfield SF. Contamination of chicken carcasses in Gauteng, South Africa, by Salmonella, Listeria monocytogenes and Campylobacter. Int. J. Food Microbiol. 2005;99(1): 1–6.
Oral Aİ, Türkyılmaz S. Broyler İç Organlarından Salmonella enterica subsp . enterica serovar Enteritidis ’ in İzolasyonu ve İzole Edilen Suşların Antibiyotiklere Duyarlılıklarının Belirlenmesi. Erciyes Üniv Vet Fak Derg. 2008;5(1): 27–33.
Özbey G, Ertas HB. Salmonella Spp . Isolation From Chicken Samples and Identification By Polymerase Chain Reaction. Bulg. J. Vet. Med. 2006;9(1): 67–73.
Rodrigo S, Adesiyun A, Asgarali Z, Swanston W. Occurrence of selected foodborne pathogens on poultry and poultry giblets from small retail processing operations in Trinidad. J. Food Prot. 2006;69(5): 1096–105.
Sezen G. Piyasada Satışa Sunulan Taze Kanatlı Eti Preparatlarının Son Kullanma Tarihlerindeki Duyusal, Kimyasal ve Mikrobihyolojik Kaliteleri. Uludag Univ. J. Fac. Vet. Med. 2009;28(1): 19–24.
Siriken B, Türk H, Yildirim T, Durupinar B, Erol I. Prevalence and characterization of salmonella isolated from chicken meat in Turkey. J. Food Sci. 2015;80(5): M1044–50.
Tonbak F, Atasever M, Çalıcıoğlu M. Kanatlı Etlerinde Salmonella Riski. Atatürk Üniversitesi Vet. Bilim. Derg. 2017;12(1): 90–8.
Yildirim Z, Ceylan Ş, Öncül N. Tokat Piyasasında Satışa Sunulan Tavuk Etlerinin Mikrobiyolojik Kalitesinin Belirlenmesi. Akad. Gıda. 2015;13(4): 304–3016.
Yuan Y, Xu W, Zhai Z, Shi H, Luo Y, Chen Z, Huang K. Universal primer-multiplex pcr approach for simultaneous detection of escherichia coli, listeria monocytogenes, and salmonella spp. in food samples. J. Food Sci. 2009;74(8).