BİR ÜNİVERSİTE HASTANESİ ÇOCUK - ERGEN RUH SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI POLİKLİNİĞİNE BAŞVURAN VE DİKKAT EKSİKLİĞİ - HİPERAKTİVİTE BOZUKLUĞU TANISI KONULAN ÇOCUKLARIN SOSYODEMOGRAFİK ÖZELLİKLERİ VE KOMORBİD PSİKİYATRİK TANILARI

AMAÇ: Biz bu çalışmamızda Karadeniz Teknik Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk-Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları polikliniğine başvuran, Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) tanısı konulan çocuk ve ergenlerin sosyodemografik özelliklerini, komorbid psikiyatrik tanılarını ve bunların DEHB alt tipleri ile olan ilişkilerini değerlendirmeyi amaçladık.GEREÇ VE YÖNTEM: Çalışmamıza DEHB tanısı konulan 164 çocuk ve ergen dahil edildi ve katılımcılar DEHB-Bileşik görünüm (DEHB-B), DEHB-Dikkatsizliği önde geldiği görünüm (DEHB-D) ve DEHB-aşırı hareketlilik ve dürtüselliğin önce geldiği görünüm (DEHB-H) olmak üzere üç gruba ayrıldılar. Gruplar sosyodemografik özellikleri ve komorbid psikiyatrik tanıları açısından karşılaştırıldı.BULGULAR: Çalışmaya dahil edilen 164 DEHB tanılı çocuğun 120'si (%73,2) erkek, 44'ü (%26,8) kız olarak saptandı. Bu çocukların 81'i (%49,4) DEHB-B grubu, 69'u (%42,1) DEHB-D grubu ve 14'ü (%8,5) ise DEHB-H grubu tanı kriterlerini karşılamaktaydı. Örneklemimizin genelinde en sık gördüğümüz ek psikiyatrik tanı Karşıt Olma Karşıt Gelme Bozukluğu olup tüm örneklemde 43 (%26,2) çocukta ek tanı olarak karşımıza çıktı. Diğer ek tanılardan Davranım Bozukluğu 41 (%25), Anksiyete Bozuklukları 36 (%22), Enürezis 22 (%13,4), Tik Bozuklukları 17 (%10,4), Özgül Öğrenme Bozukluğu 12 (%7,3) ve Depresif Bozukluk 10 (%6,1) çocukta saptandı.SONUÇ: DEHB ile birlikte eş tanıya sahip çocukların tedaviye direnç göstermeleri daha muhtemeldir ve bu çocuklarda DEHB ve eş tanıların başarılı bir şekilde tedavi edilmesi gerekmektedir. Bizim çalışmamızda çıkan yüksek komorbidite oranları DEHB'yi tedavi ederken bu tanılarında etkin bir şekilde tedavi edilmesi gerekliliğini ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Dikkatsizlik, Hiperaktivite, Komorbidite, sosyodemografik

THE SOCIODEMOGRAPHIC FEATURES AND COMORBID PSYCHIATRIC DIAGNOSIS OF CHILDREN WHO APPLIED TO A UNIVERSITY HOSPITAL CHILD - ADOLESCENT PSYCHIATRY OUTPATIENT CLINIC AND DIAGNOSED WITH ATTENTION DEFICIT - HYPERACTIVITY DISORDER

OBJECTIVE: In this study, we aimed to evaluate the sociodemographic characteristics, comorbid psychiatric diagnoses and their relationship with Attention Deficit and Hyperactivity Disorder (ADHD) subtypes of children and adolescents who applied to the Child-Adolescent Psychiatry Outpatient Clinic of the Karadeniz Technical University Faculty of Medicine and diagnosed with ADHD.MATERIAL AND METHODS: 164 children and adolescent diagnosed with ADHD were included in our study and the participants were divided into three groups as ADHD-combine type (ADHD-C), ADHD-inattention predominant type (ADHD-I) and ADHD-hyperactivity and impulsivity predominant type (ADHD-H). The groups were compared in terms of their sociodemographic characteristics and comorbid psychiatric diagnoses.RESULTS: Of the 164 children with ADHD, 120 (%73,2) were male and 44 (%26,8) were female. Of these children, 81 (%49,4) met the criteria of ADHD-C group, 69 (%42,1) of them met the criteria of ADHD-I group and 14 (%8,5) of them met the criteria of ADHD-H group. The most common additional psychiatric diagnosis in our sample was the Oppositional Defiant Disorder and 43 (%26,2) children had this diagnosis in the whole sample. 41 (%25) children had Conduct Disorder, 36 (%22) children had Anxiety Disorder, 22 (%13,4) children had Enüresis, 17 (%10,4) children had Tic Disorder, 12 (%7,3) children had Spesific Learning Disorder and 10 (%6,1) children had Depressive Disorder as additional diagnosis.CONCLUSIONS: Children with a comorbid psychiatric diagnosis in addition to ADHD are more likely to be resistant to treatment. Both ADHD and comorbidities in these children need to be successfully treated. In our study, high comorbidity rates showed that these diagnoses should be treated effectively while treating ADHD.

Keywords:

Comorbidity, Hyperactivity, Inattention, Sociodemographic,

PDF

___

1. Thomas R, Sanders S, Doust J, et al. Prevalence of attention-deficit/hyperactivity disorder: a systematic review and meta-analysis. Pediatrics. 2015;135(4):994–1001.
2. Biederman, J, Fried, R, Petty, C, et al. An examination of the impact of attention-deficit hyperactivity disorder on IQ: A large controlled family-based analysis. Canadian Journal of Psychiatry/Revue canadienne de psychiatrie. 2012;(57):608-16.
3. İnci, SB, Ipci, M, Akyol AU, et al. Psychiatric Comorbidity and Demographic Characteristics of 1,000 Children and Adolescents With ADHD in Turkey. Journal of Attention Disorders. 2019; 23(11):1356–67.
4. American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (5th ed.). Arlington, VA: Author.
5. Rommelse NNJ, Altink ME, Fliers EA, et al. Comorbid problems in ADHD: Degree of association, shared endophenotypes, and formation of distinct subtypes. Implicationsfor a future DSM. J Abnorm Child Psychol. 2009; 37(6):793-804.
6. Coşkun M, Kaya İ. Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu ve Diğer Komorbid Durumlar. Turkiye Klinikleri J Child Psychiatry-Special Topics. 2015;1(1):68-76.
7. Hergüner, S., Hergüner, A. Psychiatric comorbidity in children and adolescents with attention deficit hyperactivity disorder. Archives of Neuropsychiatry. 2012;(49): 114-18.
8. Angold A, Costello EJ, Erkanli A. Comorbidity. J Child Psychol Psychiat Assoc Child Psychol Psychiatry, 1999;(40):57–87.
9. Biederman J, Ball SW, Monuteaux MC, et al. New insights into the comorbidity between ADHD and major depression in adolescent and young adult females. J Am Acad Child Adolesc Psychiatry. 2008;(47):426–34.
10. Daviss WB. A review of co-morbid depression in pediatric adhd: etiologies, phenomenology, and treatment. J Child Adolesc Psychopharmacol. 2008;18(6):565-71.
11. DuPaul GJ, Gormley MJ, Laracy SD. Comorbidity of LD and ADHD: implications of DSM- 5 for assessment and treatment. J Learn Disabil. 2013;(1):43-51.
12. Kovasc M. The Children’s Depression, Inventory (CDI). Psychopharmacol Bull. 1985;21(4):995-8.
13. Öy B. Çocuklar için Depresyon ölçeği: geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Türk Psikiyatri Dergisi. 1991;(2):132-36.
14. Birmaher B, Khetarpal S, Brent D, et al. The Screen for Child Anxiety Related Emotional Disorders (SCARED): scale construction and psychometric characteristics. J Am Acad Child Adolesc Psychiatry. 1997;36(4):545-53.
15. Karaceylan ÇF. Çocuklarda anksiyete bozukluklarını tarama ölçeği geçerlik ve güvenirlik çalışması. (Yayınlanmamış tıpta uzmanlık tezi), 2004, Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları AD, Kocaeli.
16. Kaufman J, Birmaher B, Brent D, et al. Schedule for Affective Disorders and Schizophrenia for School-Age Children - Present and Lifetime Version (KSADS-PL): Initial reliability and validity data. Journal of the American Academy of Child and Adolescent Psychiatry. 1997;(36):980–88.
17. Gökler B, Ünal F, Pehlivantürk B ve ark. Okul Çağı Çocukları için Duygulanım Bozukluklar ve Şizofreni Görüşme Çizelgesi -Şimdi ve Yaşam Boyu Şekli- Türkçe Uyarlamasının Geçerlik ve Güvenirliği. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi. 2004;(11):109-16.
18. Aktepe E. Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Tanısı Konan Çocuk ve Ergenlerde Eş Tanılar ve Sosyodemografik Özellikler. New Symposium Journal. 2011;(49):201- 08.
19. Takahashi K, Miyawaki D, Suzuki F ve ark. Hyperactivity and comorbidity in Japanese children with attention-deficit/hyperactivity disorder. Pychiatry Clin Neurosci. 2007;61(3):255-62.
20. Weis M, Weis G. Attention deficit hyperactiviy disorder. In: Lewis M (Ed). Child and Adolescent Pschiatry. Philadelphia: Lippncott Williams&Wilkins, 2007, 645-70.
21. Ercan ES.(2013). Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Epidemiyolojisi. DEHB uzman görüşü raporu- Türkiye.
22. Stringaris A, Goodman R. Longitudinal outcome of youth oppositionality: irritable, headstrong, and hurtful behaviors have distinctive predictions. J Am Acad Child Adolesc Psychiatry. 2009;(48):404-12.
23. Biederman J, Faraone S, Lapey K. Comorbidity of diagnosis in attentiondeficit hyperactivity disorder. Child Adolesc Psychiatry Clin N Am, 1992;(1): 335-60.
24. Gillberg C. Mental Health Problems/Additional ‘‘Psychiatric Disorders’. Gillberg C. (Ed.). ADHD and its many associated problems. New York: Oxford University Press, 2014; 127-43.
25. Barkley RA. History. Attention-Deficit Hyperactivity Disorder. Barkley RA. (Ed.). New York, Guilford Press. 2009;3-75.
26. Lahey BB, Pelham WE, Schaughency EA. Dimensions and types of attention deficit disorder. J Am Acad Child Adolesc Psychiatry. 1998;(27):330-35.
27. Koyuncu A, Ertekin E, Yüksel C , et al. İnattention predominant type ADHD is associated with social anxiety disorder. J. Attention Disorder, 2015;19(10):856-64.
28. Bailey JN, Ornitz EM, Gehricke JG ve ark. Transmission of primary nocturnal enuresis and attention deficit hyperactivity disorder. Acta Paediatr. 1999;88(12):1364-68.
29. Hahn LG, Morgan JE. ADHD and learning disorders. Adler LA, Spencer TJ, Wilens TE (Ed.). Attention-Deficit Hyperactivity Disorder in Adults and Children, UK: Cambridge University Press. 2015;123-38.