Özge ŞÜKRÜOĞLU ERDOĞAN, Mehmet YILDIZ, Ümit DÜNDAR

AFYON KOCATEPE ÜNİVERSİTESİ BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR ÖĞRETMENLİĞİ BÖLÜMÜ ÖĞRENCİLERİNİN İLK YARDIM BİLGİ DÜZEYLERİNİN BELİRLENMESİ

AMAÇ: Beden eğitimi öğretmenleri okullarda sıklıkla ilk yardım müdahaleleri ile karşılaşmaktadır. Bilinçli ve eği-tim almış kişilerce yapılan ilk yardım uygulamalarının ha-yat kurtardığı ve iyileşmeyi hızlandırdığı bilinen bir ger-çektir. Bunun için beden eğitimi öğretmenlerinin iyi bir ilk yardım bilgisine sahip olmaları gerekmektedir. Literatür-de gerek aday gerekse de aktif görevdeki beden eğitimi öğretmenlerinin ilk yardım bilgi düzeyleri ile ilgili sınırlı sayıda bilgi bulunmaktadır. Bu çalışmanın amacı Afyon-karahisar özelinde beden eğitimi ve spor öğretmenliği bölümünde okuyan öğrencilerin ilk yardım bilgi düzeyle-rinin belirlenmesidir. GEREÇ VE YÖNTEM: Çalışmaya Afyon Kocatepe Üniversi-tesi, Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu, Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Bölümünde okuyan 120 öğrenci (yaş: 20.64±1.75 yıl) gönüllü olarak katılmıştır. Katılımcıların %36.7’sini kadın öğrenciler oluştururken, %63.3’ünü ise erkek öğrencilerden oluşturmaktadır. Çalışmada katılım-cılara iki bölümden oluşan anket çalışması yaptırılmıştır. Birinci bölüm 13 sorudan oluşan katılımcıların demog-rafik özellikleri ve tanımlayıcı özelliklerini belirlemeye yardımcı olan sorulardan oluşurken, ikinci bölüm 16 adet çoktan seçmeli sorudan oluşan ve katılımcıların ilk yardım bilgi düzeylerini belirlemeye yardımcı olan bilgi sorularından oluşmaktadır. Çalışmada verilerin normal dağılım göstermesinden (Kolmogorov-Smirnov) sonra gruplar arası karşılaştırmalar için bağımsız değişken t tes-ti ve ANOVA testleri uygulanmıştır. Verilerin ortalama ve standart sapma değerlerinin yanında frekans ve yüzde değerleri tespit edilmiştir. Bunun yanında karşılaştırma-larda etki büyüklüğü Cohen d standartlarına göre hesap-lanmıştır. BULGULAR:Çalışma sonunda, Afyon Kocatepe Üniversi-tesi Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği bölümü öğrenci-lerine uygulanan anket sonuçlarına göre ailesinde sağlık personeli olanlar (11.07±9.63), daha önce ilk yardım kur-su alanlar (10.86±2.41) ve ilk yardım sertifikası olanların (okulda 11.53±2.48) sorulara daha çok doğru yanıt ver-dikleri görülmüştür. Bununla beraber, tüm katılımcıların 16 bilgi sorusundan 10.16±1.93’una doğru cevap verdiği ve başarı oranının %63.5 olduğu tespit edilmiştir. SONUÇ: Afyon Kocatepe Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği bölümü öğrencilerinin ilk yardım bil-gilerinin orta düzeyde olduğu tespit edilmiştir. Bu bulgu-lar ışığında yükseköğrenim kapsamında verilen ilk yardım derslerinin ders saatlerinin arttırılmasının yanında, beden eğitimi öğretmeni olarak atanan adayların adaylık süre-since konusunda uzman kişiler tarafından ilk yardım der-sinin uygulamalı olarak verilmesi önerilmektedir.

PDF

___

1. Başer M, et al. Evaluating first-aid knowledge and at-titudes of a sample of Turkish primary school teachers. Journal of Emergency Nursing 2007: 33 (5): 428-432.

2. Güngör A, Köksal AK, Subaşı G ve ark. Gelişme ve Öğ-renme. İstanbul, Anı Yayınevi, 2004.

3. Güvercin CH. Kazalar, 2004. http://saglik.tr.net/ak (Eri-şim Tarihi: 03.01.2018).

4. Peden M, Oyegbite K, Ozanne-Smith J, et al. World re-port on child injury prevention 2009. (Vol. 2008, pp. 1-28). Geneva: World Health Organization.http://www.em-onli-ne.com/download/medical_article/37295_world%20re-port%20on%20child%20injury.pdf.

5. Altundağ S, Öztürk MC. Ev kazalarına yönelik eğitimin, güvenlik önlemleri alınması ve kaza görülme sıklığına et-kisi. Ulus Travma Acil Cerrahi Derg 2007; 13: 180-5.

6. İnanç ÇD, Baysal US, Coşgun L, Taviloğlu K, Ünüvar E. Çocukluk çağı yaralanmalarında hazırlayıcı nedenler. Türk Ped Arş 2008; 43: 84-8.

7. World Health Organization. Child and adolescent injur-yp revention: A WHO plan of action 2006-2015. https://apps.who.int/iris/bitstream/hand-le/10665/43267/9241593385_eng.pdf?sequence=1&i-sAllowed=y [Erişim Tarihi: 10.06.2019]

8. Dramalı A. Basic first aid practices (Temel ilk yardım uy-gulamalar). 2nd printing. İzmir, Saray MedicalPress, 2001.

9. Rogmans W. Education and leg islation are key to pre-venting child injuries. Bull World Health Organ 2009; 87: 334-5.

10. İlk YardımYönetmeliği.http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2015/07/20150729-2.htm.

11. Spinks AB, McClure RJ, Bain C, Macpherson AK. Qu-antifying the association between physical activity and injury in primary school-aged children. PedVatrVcs 2006;118:43-50.

12.YeniÖğretmenYetiştirmeLisansProgramları.https://www.yok.gov.tr/kurumsal/idari-birimler/egitim-ogre-tim-dairesi/yeni-ogretmen-yetistirme-lisans-programlari

13. Karasar, N..Bilimsel Araştırma Yöntemi,Ankara, Nobel Yayın Dağıtım, 2006.

14. Tomruk, Ö.. “Acil Servise Başvuran Hastalara Eşlik Eden Hasta Yakınlarının İlk Yardım Bilgi Düzeyleri ve Etkileyen Faktörlerin Saptanması”, Uzmanlık Tezi. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi, İlk ve Acil Yardım Ana Bilim Dalı, 2002.

15. Kütevin, E.,Kütevin, Z. İlk Yardım El Kitabı, İstanbul, İn-kılap Kitabevi, 1993.

16. Sayre et al. Adult Basic Life Support. Circulation, 2000; 102(1):22-59.

17. Sönmez Y, Uskun E, & Pehlivan A. Okul öncesi öğret-menlerinin temel ilk yardım uygulamalarına ilişkin bilgi düzeyleri, Isparta örneği. Türk Pediatri Arşivi, 2014; 49.3: 238-246.

18. Yürümez Y, Yavuz Y, Sağlam H, Köken R, Tunay K. Eva-luation of thelevel of knowledge of first aid and basic life support of the educators working in preschools. Acad Emerg Med 2007; 5: 17-20.

19. Nayir, T.,Uskun, E., Türkoğlu, H., Uzun, E., Öztürk, M., & Kişioğlu, N.. Isparta il merkezinde görevli öğretmenlerin ilkyardım bilgi düzeyleri ve tutumları. SDÜ Tıp Fakültesi Dergisi 2011; 18(4): 123-127.