Metalaşan Görsel İsyan: Punk

II. Dünya Savaşı'nın sona ermesinin ardından İngiltere'de meydana gelen sosyoekonomik dönüşümler, toplumsal dinamikleri sarsmış, köklü değişikliklere yol açarak gençlik alt kültürlerinin ortaya çıkmasına elverişli bir zemin hazırlamıştır. İşçi sınıfı gençleri arasından doğarak toplumda yaygınlaşan punk alt kültürü, günlük yaşamın zorluklarına, yaşanan ekonomik krize, siyasi otoritenin tahakkümüne ve baskıcı toplumsal düzene karşı bir tepki olarak ortaya çıkmıştır. Punklar, var olan toplumsal yapıya karşı duydukları öfkeyi giysiler ve görsel metaforlar aracılığıyla ifade etmişlerdir. Bu çalışmada, punk alt kültürünün moda endüstrisinde nasıl bir dönüşüme uğradığı tarihsel olarak anlatılmaktadır. Punk stilinin sahip olduğu sembolik anlamlardan koparılarak bir moda ürününe dönüştürüldüğü düşüncesinden hareket eden çalışma, Guy Debord'un gösteri yaklaşımı üzerinden ilerlemektedir. Punk stilinin medya ve moda içeriklerinde toplumsal normlara uyumlu hâle getirilerek sunulması bağlamında, çalışmada Gucci markasının Cruise 2017 koleksiyonu kampanyasından seçilen görseller eleştirel görsel analiz yöntemiyle incelenmektedir. Bunun sonucunda hegemonik kültürün kültürel ifade biçimlerini nasıl yeni anlamlarla dönüştürdüğü ve punk alt kültürünün görsel kodlarının modaya nasıl yansıdığı gösterilmektedir.

Anahtar Kelimeler:

punk, alt kültür, metalaşma, moda, gösteri

PDF

___

Adorno, T. W. (2011). Kültür endüstrisi kültür yönetimi (N. Ülner, M. Tüzel ve E. Gen, Çev.). İletişim Yayınları.
Bachmann, F., Walsh, G. ve Hammes, E. K. (2018). Consumer perceptions of luxury brands: An owner-based perspective. European Management Journal. 37(3), 287-298. https://doi.org/10.1016/j.emj.2018.06.010
Baudrillard, J. (2008). Simgesel değiş tokuş ve ölüm (O. Adanır, Çev.). Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
Baudillard, J. (2013). Tüketim toplumu – söylenceleri/yapıları (H. Deliceçaylı ve F. Keskin, Çev.). Ayrıntı Yayınları.
Benjamin, W. (2002). Pasajlar (A. Cemal, Çev.). Yapı Kredi Yayınları.
Bobb, B. (2016, 21 Eylül). Inside the English country house that inspired Gucci’s latest campaign. Vogue. https://www.vogue.com/article/gucci-home-tour-alessandro-michele
Cartledge, F. (1999). Distress to impress?: Local punk fashion and commodity local punk fashion and commodity exchange. R. Sabin (Ed.), Punk rock: So what? içinde (ss.143-153). Routledge.
Clarke, J. (2003). Style. S. Hall ve T. Jefferson (Ed.), Resistancet through rituals: Youth subcultures in post-war Britain içinde (ss.175-191). Taylor & Francis e-Library.
Clarke, J., Hall, S., Jefferson, T., ve Roberts, B. (2003). Subcultures, cultures and class: A theoretical overview. S. Hall ve T. Jefferson (Ed.), Resistance through rituals: Youth subcultures in post-war Britain içinde (ss. 9-74). Taylor & Francis e-Library.
Crane, D. (2003). Moda ve gündemleri: Giyimde sınıf, cinsiyet ve kimlik (Ö. Çelik, Çev.). Ayrıntı Yayınları.
Debord, G. (1996). Gösteri toplumu ve yorumlar (O. Taşkent ve A. Ekmekçi, Çev.). Ayrıntı Yayınları.
Debord, G. (2011a). Sitüasyonistler: Enternasyonal manifesto (K. Özsezgin, Çev.). A. Artun (Ed.), Sanat manifestoları avangard sanat ve direniş içinde (ss. 320-323). İletişim Yayınları.
Debord, G. (2011b). Politikada veya sanatta yeni eylem biçimleri ve sitüasyonistler (K. Özsezgin, Çev.). A. Artun (Ed.), Sanat manifestoları avangard sanat ve direniş içinde (ss. 335-344). İletişim Yayınları.
Eagleton, T. (2016). Kültür yorumları (Ö. Çelik, Çev.). Ayrıntı Yayınları.
Eliot, T. S. (1987). Kültür üzerine düşünceler (S. Kantarcıoğlu, Çev.). Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
Ertürk, N. ve Ruşan, T. C. (2018). Moda endüstrisinin altkültürel referanslı tasarımlarında metalaşma ve anlam kaybı. İdil Dergisi, 7(42), 163-174.
Fairclough, N. (2001). Critical discourse analysis as a method in social scientific research, R. Wodak ve M. Meyer (Ed.), Methods of critical discourse analysis içinde (ss. 121–139). Sage Publications.
Ferrier, M. (2017, 18 Ocak). Feeling rotten: The meaning of Theresa May's Vivienne Westwood suit. The Guardian. https://www.theguardian.com/fashion/2017/jan/18/feeling-rotten-the-meaning-of-theresa-mays-vivienne-westwood-suit
Fiske, J. (1999). Popüler kültürü anlamak (S. İrvan, Çev.). Ark Yayınları.
Fox, K. J. (1987). Real punks and pretenders: The social organization of a counterculture. Journal of Contemporary Ethnography, 16(3), 344-370. https://doi.org/10.1177/0891241687163006
Gramsci, A. (1997). Hapishane defterleri (A. Cemgil, Çev.). Belge Yayınları.
Gucci. (2016a). A portrait of chatsworth. Erişim (16.08.2023): https://www.gucci.com/us/en/st/stories/advertising-campaign/article/agenda_2016_issue05_cruise_2017_campaign
Gucci. (2016b, 19 Eylül). Gucci cruise 2017 campaign film [Video]. Youtube. https://www.youtube.com/watch?v=eqRFakcKjBA
Guerra, P. ve Figueredo, H. G. (2019). Today your style, tomorrow the world: Punk, fashion and visual imaginary. ModaPalavra E-Periódico, 12(23), 112-147. https://doi.org/10.5965/1982615x12232019112
Hall, S. (1977). Culture, the media and the “ideology effect”. J. Curran, M. Gurevitch ve J. Woollacott (Ed.), Mass communication and society içinde (ss. 315-348). Sage Publications.
Hebdige, D. (2004). Altkültür: Tarzın anlamı (S. Nişancı, Çev.). Babil Yayınları.
Henry, T. (1989). Break all rules!: Punk rock and the making of a style. UMI Research Press.
Hirschman, E. C. ve Holbrook, M. B. (1982). Hedonic consumption: Emerging concepts, methods and propositions. Journal of Marketing. 46(3), 92–101. https://doi.org/10.1177/00222429820460031
Hofstede, G. (2011). Dimensionalizing cultures: The Hofstede model in context. Online Readings in Psychology and Culture, 2(1), 1-26. https://doi.org/10.9707/2307-0919.1014
Hofstede, G. ve Hofstede, G. J. (2005). Culture and organizations—software of the mind: Intercultural cooperation and its importance for survival. McGraw Hill.
Holt, B. (2017, 17 Ocak). Theresa May rewears her lucky Vivienne Westwood suit to deliver key Brexit speech. The Telegraph. https://www.telegraph.co.uk/fashion/people/theresa-may-rewears-lucky-vivienne-westwood-suit-deliver-key/
Jenks, C. (2007). Altkültür: Toplumsalın parçalanışı (N. Demirkol, Çev.). Ayrıntı Yayınları.
Johnston, S. (1977). Punks in London [Fotoğraf]. Erişim (04.07.2023): https://showstudio.com/projects/punk_photography/interview-steve-johnston-kings-road
Konyar, H. (2008). Popüler kültürde hegemonik anlamların üretilmesinde gençlik altkültürlerinin önemi. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, (27), 55-75.
Lefebvre, H. (2007). Modern dünyada gündelik hayat (I. Gürbüz, Çev.). Metis Yayınları.
Levac, A. (1977). Punk Scene in London [Fotoğraf]. Erişim (04.07.2023): https://time.com/3799113/anarchy-attitude-and-outrage-when-punk-was-young-and-dangerous/
Luchford, G. (2016a). Vanessa Redgrave in Gucci Cruise ad campaign [Fotoğraf]. Erişim (05.07.2023): https://wwd.com/business-news/media/gallery/vanessa-redgrave-in-the-new-gucci-cruise-ad-campaign-for-10554379/
Luchford, G. (2016b). Gucci Cruise 2017 [Fotoğraf]. Erişim (05.07.2023): https://www.dazeddigital.com/fashion/gallery/22755/1/gucci-cruise-2017
Luchford, G. (2016c). Courtesy of Gucci [Fotoğraf]. Erişim (05.07.2023): https://www.vogue.com/article/gucci-home-tour-alessandro-michele
Luchford, G. (2016d). Gucci Cruise 2017 campaign imagery [Fotoğraf]. Erişim (05.07.2023): https://pausemag.co.uk/2016/09/gucci-cruise-2017-campaign-imagery/
Ma, J. (2013, 3 Mayıs). Janette Beckman on what it was like to photograph the punk scene. The Cut. https://www.thecut.com/2013/04/what-it-was-like-to-photograph-the-punk-scene.html
Marcus, G. (1999). Ruj lekesi: Yirminci yüzyılın gizli tarihi (G. Koca, Çev.). Ayrıntı Yayınları.
Marcuse, H. (2015). Tek boyutlu insan (A. Yardımlı, Çev.). Idea Yayınları.
Marx, K. ve Engels, F. (2013). Alman ideolojisi (O. Tonguç ve O. Geridönmez, Çev.). Evrensel Basım. Miura, R. (2010). What kind of revolution do you want? Punk, the contemporary left, and singularity. Mediations, 25(1), 61–80. https://mediationsjournal.org/articles/what-kind-of-revolution-do-you-want Moore, R. (2004).
Postmodernism and punk subculture: Cultures of authenticity and deconstruction, The Communication Review, 7(3), 305–27. https://doi.org/10.1080/10714420490492238
O’Hara, C. (2003). Punk felsefesi: Gürültünün ötesinde (A. Spangler, Çev.). Çitlembik Yayınları.
Ridgers, D. (2015). 78-87 London youth: Derek Ridgers. Damiani.
Turner, G. (2016). İngiliz kültürel çalışmaları (D. Özçetin ve B. Özçetin, Çev.). Heretik Yayınları.
Wang, J. (2014). Criticising images: Critical discourse analysis of visual semiosis in picture news, Critical Arts: South-North Cultural and Media Studies, 28(2), 264-286. https://doi.org/10.1080/02560046.2014.906344
Williams, R. (1960). Culture and society 1780-1950. Columbia University Press.
Williams, R. (1990). Marksizm ve edebiyat (E. Tarım, Çev.). Adam Yayınları.
Williams, R. (1993). Kültür (S. Aydın, Çev.). İmge Kitabevi.