Ayşegül BATIGÜN DURAK, Nesrin ŞAHİN HİSLİ

6669

İntihar Olasılığı Ölçeği: Gözden geçirme, geçerlik ve güvenirlik çalışması

İntihar davranışları tüm dünyada yaygın bir sorun olarak karşımıza çıkmaktadır. Sorunun bu denli yaygın olması, intihar riski taşıyan bireylerin belirlenmesini ve bu esnada kullanılacak olan yöntemleri önemli kılmaktadır. İlgili alanyazında, bu amaçla sıklıkla kullanılan ölçeklerden birinin İntihar Olasılığı Ölçeği (İOÖ) olduğu görülmektedir. Türkiye’de bu ölçek üzerinde iki farklı temel çalışmanın mevcut olduğu ve bu çalışmalar sonucunda iki farklı formunun bulunduğu ve kullanıldığı gözlenmektedir. Şahin ve Batıgün (2000), sınırlı bir örneklem ile gerçekleştirdikleri çalışmalarını rapor haline getirmiş ancak yayınlamamıştır. Ölçeğin kullanımları esnasında, ilk çalışmadaki faktör yapısının doğrulanamadığı gözlenmiş ve daha büyük ve farklı örneklemler ile tekrar çalışılma ihtiyacı doğmuştur. Buradan hareketle, mevcut çalışmanın amacı, ölçeğin Şahin ve Batıgün (2000) tarafından çalışılan formunun yapısını ve geçerlik ve güvenirlik bulgularını gözden geçirmektir. Çalışma, 301 ve 994 kişiden oluşan iki farklı örneklem grubu üzerinde yürütülmüş, ikinci örneklem yalnızca doğrulayıcı faktör analizi için kullanılmıştır. Yapılan açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizleri sonucunda “Sosyal Destek/Benlik Algısı”, “Öfke/Dürtüsellik”, “Umutsuzluk/Yalnızlık” ve “İntihar Düşüncesi” olmak üzere dört faktör bulunmuştur. Doğrulayıcı faktör analizi sonuçları, model uyum indekslerinin kabul edilebilir sınırlar içerisinde bulunduğunu göstermektedir. Başka bir deyişle elde edilen yeni faktör yapısı doğrulanmıştır. Ayrıca ölçeğin güvenirliğine ilişkin elde edilen bulgular da tatmin edici değerlerdedir.

Suicide Probability Scale: Revision, validity and reliability

Suicide is a pervasive problem all around the world. Due to the pervasiveness of the problem, it is important to develop methods to detect suicidal people. When the related literature is investigated, Suicide Probability Scale is found to be one of the mostly used instruments. In Turkey, there are two independently conducted adaptation studies on this scale. The latter study by Şahin and Batıgün (2000), conducted with a small sample size, was not published at that time, but put into a report form. The other studies using the Şahin-Batıgün adaptation revealed that the factor structure found in the initial study was not confirmed, so that this created need for studying the factor structure on larger and different samples. Consequently, the aim of the current study was to investigate the factor structure and psychometric properties of the Suicide Probability Scale, adapted by Şahin and Batıgün. The study was conducted with two different samples; the first one included 301 and the second one included 994 participants, and the second sample was used only for confirmatory factor analysis. The exploratory and confirmatory factor analyses revealed a four-factor structure. The factors were named as: “Social Support/Self-Perception”, “Anger/Impulsivity”, “Hopelessness/Loneliness”, and “Suicidal Thoughts”. The results of the confirmatory factor analysis supported the four- factor structure with acceptable model fit indices. Other findings related to reliability and validity showed that Suicide Probability Scale is a reliable and valid instrument that can be used in both clinical applications and scientific researches in Turkey.
PDF

___

  • Alpaslan, A. H., Soylu, N., Avcı, K., Coşkun, K. Ş., Kocak, U. ve Taş, H. U. (2015). Disordered eating attitudes, alexithymia and suicide probability among Turkish high school girls. Psychiatry Research, 226(1), 224- 229.
  • Anderson, K. P., Townsend, S.T., Everly, G.S. ve Lating, J. (1995). Suicide risk assessment in crisis situations: Clinical utility of an abbreviated self-report measure. Crisis Intervention & Time-Limited Treatment, 1(3), 225-230.
  • Aron, A. ve Aron, E. N. (2003). Making sense of advanced statistical procedures in research articles. Statistics for Psychology, 599-637.
  • Arsel, C. O. ve Batıgün, A. D. (2011). İntihar ve cinsiyet: Cinsiyet rolleri, iletişim becerileri, sosyal destek ve umutsuzluk açısından bir değerlendirme. Türk Psikoloji Dergisi, 26(67), 1-10.
  • Aslan, B. ve Batıgün, A.D. (2017). Ebeveyn kabul/reddi ile intihar olasılığı arasındaki ilişkide yaşam amaçlarının aracı rolü. Türk Psikoloji Dergisi, 32(79), 67-76.
  • Atlı, Z., Eskin, M. ve Dereboy, Ç. (2009). İntihar Olasılığı Ölçeğinin (İOÖ) klinik örneklemde geçerlik ve güvenirliği. Klinik Psikiyatri Dergisi, 12(3), 111-124.
  • Atmaca, G. D. ve Durat, G. (2017). The relationship between depression and insight into the possibility of suicide in patients with schizoprenia. Anatolian Journal of Psychiatry, 18(4), 314-322.
  • Avcı, D., Selçuk, K. T. ve Doğan, S. (2017). Suicide risk in the hospitalized elderly in Turkey and affecting factors. Archives of Psychiatric Nursing, 31(1), 55-61.
  • Avcı, D., Sabancıoğulları, S. ve Yılmaz, F. T. (2016). Investigation of the relationship between suicide probability in inpatients and their psychological symptoms and coping strategies. Neurosciences, 21(4), 345-351.
  • Bagge, C. ve Osman, A. (1998). The Suicide Probability Scale: Norms and factor structure. Psychological Reports, 83(2), 637-638.
  • Batıgün, A.D. (2005). İntihar olasılığı: Yaşamı sürdürme nedenleri, umutsuzluk ve yalnızlık değişkenleri açısından bir inceleme. Türk Psikiyatri Dergisi, 16(1), 29-39.
  • Batıgün, A.D. (2008). İntihar olasılığı ve cinsiyet: İletişim becerileri, yaşamı sürdürme nedenleri, yalnızlık ve umutsuzluk açısından bir inceleme. Türk Psikoloji Dergisi, 23(62), 65-75.
  • Beghi, M. ve Rosenbaum, J. F. (2010). Risk factors for fatal and nonfatal repetition of suicide attempt: a critical appraisal. Current Opinion in Psychiatry, 23(4), 349-355.
  • Bursztein-Lipsicas, C. ve Henrik-Mäkinen, I. (2010). Immigration and suicidality in the young. Canadian Journal of Psychiatry, 55(5), 274-278.
  • Büyüköztürk, Ş. (2002). Faktör analizi: Temel kavramlar ve ölçek geliştirmede kullanımı. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 32(32), 470-483.
  • Byrne, B. M. (2010). Testing for the factorial validity of a theoretical construct. Structural Equation Modeling With AMOS: Basic Concepts, Applications, and Programming (2. baskı), 74-82. New York: Routledge.
  • Cole, D. E., Protinsky, H. O. ve Cross, L. H. (1992). An empirical investigation of adolescent suicidal ideation. Adolescence, 27(108), 813-818.
  • Combs, H. ve Romm, S. (2007). Psychiatric inpatient suicide: A literature review. Primary Psychiatry, 14(12), 67-74.
  • Cull, J. G ve Gill, W. S. (1988). Suicide Probability Scale (SPS), Western Psychological Services, Los Angels.
  • Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal Bilimler İçin Çok Değişkenli İstatistik. SPSS ve LISREL Uygulamaları. Ankara: Pegem.
  • Delisle, J. R. (1990). The gifted adolescent at risk: Strategies and resources for suicide prevention among gifted youth. Journal for the Education of the Gifted, 13(3), 212-228.
  • Demirbaş, H., Çelik, S., Özgür, İ ve Doğan, İ. Y. (2003). An examination of suicide probability scale in alcoholic inpatients. Alcohol & Alcoholism, 38(1), 67- 70.
  • Doğan, B., Cantürk, G., Cantürk, N., Güney, S. ve Özcan, E. (2017). Assessment of private security guards by Suicide Probability Scale and Brief Symptom Inventory. Rivista di Psichiatria, 51(2), 72-78.
  • Donaldson D., Spirito A. ve Farnett E. (2000). The role of perfectionism and depressive cognitions in understanding the hopelessness experienced by adolescent suicide attempters. Child Psychiatry and Human Development, 31(2), 99-111.
  • Eltz, M., Evans, A. S., Celio, M., Dyl, J., Hunt, J. ve ark. (2007). Suicide Probability Scale and its utility with adolescent psychiatric patients. Child Psychiatry and Human Development, 18(1), 17-29.29.
  • Erdman, H. P., Griest, M. D., Gustafson, D. H., Taves, J. E. ve Klein, M. H. (1987). Suicide risk prediction by computer interview: A prospective study. Journal of Clinical Psychiatry, 48, 464–467.
  • Erkuş, A. (2003). Psikometri üzerine yazılar: Ölçme ve psikometrinin tarihsel kökenleri, güvenirlik, geçerlik, madde analizi, tutumlar; bileşenleri ve ölçülmesi. Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları.
  • Eskin, M. (1993). Reliability of Turkish version of the perceived social support from friends and family scales for interpersonal behavior and suicid prbability scale. Journal of Clinical Pschology, 49(4), 515–522.
  • Fairweather, A. K., Anstey, K. J., Rodgers, B. ve Butterworth, P. (2006). Factors distinguishing suicide attempters from suicide ideators in a community sample: Social issues and physical health problems. Psychological Medicine, 36(9), 1235-1245.
  • Field, A. (2009). Discovering Statistics Using SPSS (3. baskı). London: SAGE. Fowler, J. C. (2012). Suicide risk assessment in clinical practice: Pragmatic guidelines for imperfect assessments. Psychotherapy, 49(1), 81-90.
  • Frost, R.O., Marten, P. ve Lahart, C. (1990). The dimensions of perfectionism. Cognitive Theraphy and Research, 14(5), 449-468.
  • Goldston, D. B. (2003). Introduction: Measuring suicidal behaviors and risk. Measuring Suicidal Behavior and Risk in Children and Adolescents. Washington, DC, US: American Psychological Association.
  • Gooding, P. A., Tarrier, N., Dunn, G., Awenwt, Y., Shaw, J., Ulph, F. ve Pratt, D. (2017). Psychological characteristics and predictors of suicide probability in high-risk prisoners. Criminal Justice and Bahavior, 44(3), 321-335.
  • Grassi, L., Mondardini, D., Pavanati, M., Sighinolfi, L., Serra, A. ve Ghinelli, F. (2001). Suicide probability and psychological morbidity secondary to HIV infection: A control study of HIV-seropositive, hepatitis C virus (HCV)-seropositive and HIV/HCVseronegative injecting drug users. Journal of Affective Disorders, 64(2-3), 195-202.
  • Hawton, K. (2000). Sex and suicide. British Journal of Psychiatry, 177, 484-485.
  • Hewitt, P. L. ve Flett, G. L. (1991). Perfectionism in the self and social contexts: Conceptualization, assessment, and association with psychopathology. Journal of Personality and Social Psychology, 60, 456-470.
  • Hu, L. ve Bentler, P. M. (1999). Cut off criteria for fit indexes in covariance structure analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural Equation Modeling, 6, 1-55.
  • Ingles, C. J., Hidalgo, M. D. ve Mendez, F. X. (2005). Interpersonal difficulties in adolescence: A new selfreport measure. European Journal of Psychological Assessment, 21(1), 11-22.
  • Johnson, J., Wood, A. M., Gooding, P., Taylor, P. J. ve Tarrier, N. (2011). Resilience to suicidality: The buffering hypothesis. Clinical Psychology Review, 31(4), 563–591.
  • Kağan, M. (2011). Frost Çok Boyutlu Mükemmelliyetçilik Ölçeği’nin Türkçe formunun psikometrik özellikleri. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 12, 192-197.
  • Kaplan M.L., Asnis G.M., Sanderson W.C., Keswani L., Lecuona J. ve Joseh S. (1994). Suicide assessment: Clinical interview vs. self- report. Journal of Clinical Psychology, 50(2), 294–298.
  • Larzelere, R. E., Smith, G. L., Batenhorst, L. M. ve Kelly, D. B. (1996). Predicive validity of the Suicide Probability Scale among adolescents in group home treatment. Journal of The American Academy Child and Adolescent Psychiatry, 35(2), 166–172.
  • Levine, S., Ancill, R. J. ve Roberts, A. P. (1989). Assessment of suicide risk by computer delivered selfrating questionnaire: Preliminary findings. Acta Psychiatrica Scandanavica, 80, 216–220.
  • Loehlin, J.C. (2004). Path Models in Factor, Path, and Structural Equation Analysis. Latent Variable Models (4. Baskı), 202-254, ABD: Lawrence Erlbaum Associates.
  • Miller, A. L. ve Glinski, J. (2000). Youth suicidal behavior: Assessment and intervention. Journal of Clinical Psychology, 56 (9), 1131-1152.
  • Naud, H. ve Daigle, M. S. (2010). Predictive validity of the Suicide Probability Scale in a male inmate population. Journal of Psychopathology and Behavioral Assessment, 32(3), 333-342.
  • Nunnally, J. C. ve Bernstein, I. H. (1994). Psychometric Theory. New York: McGraw Hill Inc.
  • Özbay, Y. ve Taşdemir, Ö. M. (2003). Çok Boyutlu Mükemmelliyetçilik Ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. VII. Ulusal Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi, 9-11 Temmuz, Malatya.
  • Öztürk, Ö. (2013). İntihar olasılığı ve aile işlevselliği arasındaki ilişkide bilişsel esneklik ve belirsizliğe tahammülsüzlük değişkenlerinin aracı rolü. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Packman, W. L., Marlitt, R. E., Bongar, B. ve Pennuto, T. O. (2004). A comprehensive and consise assessment of suicide risk. Behavioral Sciences & The Law, 22(5), 667–680.
  • Page, R. M., Yanagishita, J., Suwanteerangkul, J., Zarco, E. P., Mei-Lee, C. ve Miao, N. F. (2006). Hopelessness and loneliness among suicide attempters in schoolbased samples of Taiwanese, Philippine and Thai Adolescents. School Psychology International, 27(5), 583-598.
  • Range, L.M. ve Knott, E.C. (1997). Twenty suicide assessment instruments: Evaluation and recommendations. Death Studies, 21, 25–58.
  • Sümer, N. (2000). Yapısal Eşitlik Modelleri. Türk Psikoloji Yazıları, 3(6), 49-74.
  • Şahin, N. H. ve Batıgün, A. D. (2000). Yaşamı sürdürme nedenleri ve intihar olasılığı. Yayınlanmamış çalışma.
  • Şahin, N.H., Durak, A. ve Yasak, Y. (1994). Kişilerarası İlişkiler Ölçeği: Psikometrik özellikleri. VIII. Ulusal Psikoloji Kongresi, 21-23 Eylül, İzmir, Sözel Bildiri.
  • Şahin, N. H., Onur, A. ve Basım, N. H. (2008). İntihar olasılığının, öfke, dürtüsellik ve problem çözme becerilerindeki yetersizlik ile yordanması. Türk Psikoloji Dergisi, 23(62), 79-88.
  • Şahin, N. H. ve Batıgün, A. D. (2009). Lise ve üniversite öğrencilerinde intihar riskini belirlemeye yönelik bir modelin sınanması. Türk Psikiyatri Dergisi, 20(1), 28-36.
  • Tabachnick, B. G. ve Fidell, L. S. (2001). Using Multivariate Statistics (4th Ed.), Needham Heights, MA: Allyn & Bacon.
  • Tatman, S., Grene, A. ve Karr, L. (1993). Use of the Suicide Probability Scale (SPS) with adolescent. Suicide & Life-Threatening Behavior, 23(3), 188–203.
  • Tuğcu, H. (1996). Normal ve depresif kişilerde çeşitli faktörlere göre intihar olasılığı. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • TÜİK. (2015). http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri. do?id=21516.
  • Tüzün, Z. (1997). Life events, depression, social support systems, reasons for living and suicide probability among university students. Unpublished master thesis, The Graduate School of Social Sciences of METU, Ankara.
  • Weishaar, M. E. ve Beck, A. T. (1992). Hopelessness and suicide. International Review of Psychiatry, 4, 177- 184.
  • WHO. (2015). http://www.who.int/gho/mental_health/suicide_rates/en/.
  • Worthington, R. L. ve Whittaker, T. A. (2006). Scale development research: A content analysis and recommendations for best practices. The Counseling Psychologist, 34(6), 806-838.
  • Zhang, J., McKown, R. E., Hussey, J. R., Thompson, S. J. ve Woods, J. R. (2005). Gender differences in risk factors for attempted suicide among young adults: Findings from the Third National Health and Nutrition Examination Survey. Annuals of Epidemiology, 15(2), 167-174.
Klinik Psikoloji Dergisi-Cover
  • ISSN: 2602-4438
  • Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
  • Başlangıç: 2017
  • Yayıncı: Klinik Psikoloji Araştırmaları Derneği
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

Okuma becerisi ve Özgül Öğrenme Güçlüğü belirtilerinin Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğunda değerlendirilmesi

Cihat ÇELİK, Hatice Gülsen ERDEN, Sevim ÖZMEN, Selma TURAL HESAPÇIOĞLU

Kişilerarası nörobiyoloji perspektifinden bağlanma, kaygı ve korku

Dilay ELDOĞAN, Eda CENGİZ, Ezgi ERKAN, Ş. Didem KAYA, Beliz TOROSLU, Çağıl ÜNAL

Kendiliknesnesi İhtiyaçları Envanterinin Türk toplumundaki psikometrik özelliklerinin incelenmesi

Sema YURDUŞEN, Faruk GENÇÖZ

Çocukluk örselenme yaşantılarının otobiyografik anı özellikleriyle ilişkisinde otobiyografik bellek işlevlerinin aracı rolü

Gülşen KAYNAR, Nurhan ER

İntihar Olasılığı Ölçeği: Gözden geçirme, geçerlik ve güvenirlik çalışması

Ayşegül BATIGÜN DURAK, Nesrin ŞAHİN HİSLİ