Türk İstiklal Harbinde Karadeniz

30 Ekim 1918 Mondros Ateşkes Antlaşması’ndan sonra Osmanlı Devleti teslim koşullarının uygulanmasını kabul etmişti. Mustafa Kemal Atatürk’ün 19 Mayıs 1919’da Samsun’a bir görev talimatı ile gönderilmesiyle başlayan Kurtuluş Mücadelesi 30 Ağustos 1922’de büyük zaferle sonuçlanmıştı. Bu mücadelenin başarılmasında Atatürk, Rusya’nın desteğine ihtiyaç duymuş ve yürüttüğü başarılı diplomasi ile 1921 Mart’ta imzalanan Moskova Antlaşması’nı müteakip, öncesinde bir miktar alınmış olan mali yardımlara ilave olarak alınan silah ve cephane yardımları kesintiye uğramadan 1923 Eylül’e kadar devam etmiştir. İstanbul’dan kaçırılan silah ve cephaneler ile Almanya’dan ve Rusya’dan alınan yardımların tamamı Karadeniz üzerinden Anadolu’ya ulaştırılmıştır. Çalışmanın amacı, 1919-23 yılları arasında harp silah ve araçları ile askeri malzemelerin limanlarımıza nakliyatı çercevesinde Karadeniz ve limanlarında cereyan eden olayları irdelemektir.

Anahtar Kelimeler:

Türkiye, Rusya, Diplomasi, Karadeniz, Nakliyat

PDF

___

Aralov, S.İ. (1985). Bir Sovyet Diplomatının Türkiye Anıları. Ankara: Biyet Toplum Yayıncılık.
Ataç, M., ve Soner P. (2008). İstiklal Harbinde Bahriyemiz. Ankara: Deniz Kuvvetleri Komutanlığı. Aydemir, Ş. S. (2020). Tek Adam Cilt II. İstanbul: Remzi Kitapevi.
Balcı, İ. (2005). Takalar Kumandanı Ketencioğlu Hacı Yakup Ağa. İstanbul: İkbiz Yayınevi.
Balcı, İ. (2011). Rizeli Milis Yüzbaşı İpsiz Recep Reis. İstanbul: Ozan Yayıncılık.
Bargut, Ş. (2000). Birinci Dünya Harbi’nde ve Kurtuluş Savaşı’nda Türk Deniz Harekâtı. Ankara: Deniz Kuvvetleri Komutanlığı.
Büyüktuğrul, A. (1967). Cumhuriyet Donanması 1923- 1960. İstanbul: Deniz Kuvvetleri Komutanlığı.
Çapa, M. (1997). Karadeniz’de Yunan Gemilerinin Faaliyetleri ve Trabzon Üzerindeki Etkileri. Genelkurmay Askeri Tarih ve Stratejik Etüd Başkanlığı Askeri Tarih Bülteni (42), 83-94.
Doğanay, R. (2001). Millî Mücadele’de Karadeniz. Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi.
Duru, O. (1978). Amerikan Gizli Belgeleriyle Türkiye’nin Kurtuluş Yılları. İstanbul: Milliyet Yayınları.
Evans, L. (1972). Türkiye’nin Paylaşılması (1914-1924). (T. Alanay, Çev.) İstanbul: Milliyet Yayınları.
Genelkurmay Başkanlığı Harp Tarihi Dairesi. (1964). Türk İstiklal Harbi Deniz Cephesi ve Hava Harekâtı V. Cilt. Ankara: Genelkurmay Basımevi.
Hergüner, M. (1996). Denizciliğimizin Kurtuluş Savaşındaki Yeri. Deniz Kuvvetleri Dergisi. (567), 55-62.
Işın, M. (1946). İstiklal Harbi Deniz Cephesi. Ankara: Gnkur. IX. Şube. Basımevi.
İnan, A. (2021). Atatürk hakkında Hatıralar ve Belgeler. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür.
Jaeschke, G. (1970). Mondros’tan Mudanya’ya kadar 30 Ekim 1918-11 Ekim 1922. ( N. Arslan, Çev.) Ankara: Türk Tarih Kurumu.
Jaeschke, G. (2011). Kurtuluş Savaşı ile İlgili İngiliz Belgeleri. (C. Köprülü, Çev.) Ankara: Türk Tarih Kurumu.
Müderrisoğlu, A. (2018). Kurtuluş Savaşının Mali Kaynakları. Ankara: Bilgi Yayınevi.
Nutku, E. (2008). İstiklal Savaşı’nda Denizciler. Ankara: Deniz Kuvvetleri Komutanlığı.
Öksüz H. (2006). Kurtuluş Savaşı sırasında Türk Deniz Kuvvetleri’nin Durumu ve Millî Mücadele’ye Katkıları. Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi (164), 55-74.
Özalp, K. (2000). Millî Mücadele (1919-1922) I-II. Ankara: Türk Tarih Kurumu.
Saraçoğlu, C. (1953). Gazi Gemilerimiz. İstanbul: İnkılap Kitapevi.
Saray, M. (1987). Atatürk’ün Sovyet Politikası. İstanbul: Acar Yayınları.
Sonyel, S. (2010). Gizli Belgelerde Mustafa Kemal, Vahdettin ve Kuruluş Savaşı. Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi.
Sonyel, S. (2014). Türk Kurtuluş Savaşı ve Dış Politika. Ankara: Türk Tarih Kurumu.
Şahin, N. ve Yılmaz A. (2016). Millî Mücadele Stratejisinin Mali Boyutu ve Sosyo Ekonomik Dinamikleri. Ankara: Epamat Basım Yayın.
Yerasimos, S. (2000). Kurtuluş Savaşı’nda Türk-Sovyet İlişkileri (1917-1923). İstanbul: Boyut Yayıncılık.