Yetiştirme Yurdunda Kalan Ergenlerin Sorunları ve Başetmeleri

Gençler ergenlik dönemine özgü çeşitli sorunlar yaşamaktadırlar. Yetiştirme yurdunda kalan gençlerde ergenlik sorunları daha fazla görülmektedir. Bu nedenle yetiştirme yurdundaki ergenlerin baş etmeleri önemlidir.Bu çalışma, yetiştirme yurtlarında kalan ergenlerin sorunlarını ve baş etme yöntemlerini belirlemek amacıyla tanımlayıcı tipte yapılmıştır. Araştırmanın örneklemi yetiştirme yurtlarında kalan 12-19 yaşlarında 87 ergenden oluşmuştur. Araştırmanın verileri, araştırmacı tarafından geliştirilen Öğrenci Bilgi Formu, Ergen Problem Tarama Listesi ve Ergenlerde Sorunlarla Başa Çıkma Ölçeği aracılığıyla, gözlem altında anketlerin uygulanmasıyla toplanmıştır. Araştırmadan elde edilen veriler bir istatistik programında değerlendirilmiştir. Verilerin analizinde yüzdelik, ortalama, standart sapma, t testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA), Kruskal-Wallis testi, Scheffe testi, Mann-Whitney U testi ve korelasyon katsayısı kullanılmıştır. Araştırmaya katılan ergenlerin % 51,7’sinin erkek, % 69,0’unun 15-17 yaş grubunda olduğu tespit edildi. Erkeklerde karşı cinsle arkadaşlık ve cinsel problemleri öğrenme daha fazla bulundu. Sorunlarla baş etmede madde kullanma yöntemi; erkeklerde, okula devam etmeyenlerde, ana-babasının her ikisi de ölmüş olanlarda, sigara içenlerde, olumsuz duyguları dışa vurma ise; erkeklerde daha fazla kullanıldığı belirlendi. Gruplar arasındaki fark istatistiksel olarak anlamlı bulundu (p<0,05).Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre, yetiştirme yurdunda yaşayan ergenlerde en fazla güçlük yaşanan alan gelecekle ilgili düşünce ve istekler alanıdır ve en çok kullanılan baş etme yöntemleri kendini geliştirme, duygusal rahatlama ve sorunu ciddiye almama/şaka yapmadır. Sonuçlar doğrultusunda, yetiştirme yurdunda kalan ergenlerin düzenli izlenmeleri, sorunlarının çözümünde danışmanlık verilmesi ve bahşetmelerinin güçlendirilmesi önerilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Ergenlik, Yetiştirme Yurtları, Başetme davranışları

PDF

___

WHO The health of young people: A challenge and a promise, Geneva,1993.
http://apps.who.int/iris/handle/10665/37353. Erişim Tarihi: 20.04.2014.
UNFPA State of World Population, 2005. http://www.unfpa.org/swp/2005/english/ch1/ Erişim Tarihi:20.04.2014.
DİE Genel Nüfus Sayımı 2000. http://tuikapp.tuik.gov.tr/nufusmenuapp/menu.zul. Erişim Tarihi:20.04.2014.
Geçtan E. Psikanaliz ve Sonrası. İstanbul, Hür Yayınları, 1981.
Dönmez A. Ergenliği Anlamak. Onur, B. Birinci Baskı, Ankara: İmge Kitabevi, 1995: 13-48.
Bulut I, Özdemir U. Yetiştirme Yurtları ve Gençlik Liderliği. Sosyal Hizmetler Dergisi. 1998; 1(7): 20-25.
Temel ZF, Aksoy AB. Ergen ve Gelişimi. Birinci Baskı, Ankara: Nobel, 2001: 148 (1-11).
Yavuzer H. Çocuk Psikolojisi. Yirminci Baskı, İstanbul: Remzi Kitapevi, 2001: 264-88.
Abalı O. Ergenlik Dönemi ve Sorunları. Birinci Baskı, İstanbul: Epsilon, 2004: 17-20.
Yörükoğlu A. Gençlik Çağı. 12. Baskı, İstanbul: Özgür Yayınları, 2004: 13-203.
Tuzcuoğlu AS. Korunmaya Muhtaç Çocukların Ergenlik Problemleri. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara: 1989.
Seifert KL, Hoffnung RJ, Child and Adolescent Development. Second Edition, USA, Houghton Mifflin Company, 1991: 505-606.
SHÇEK İstatistikleri 2005.
http://www.shcek.gov.tr/portal/dosyalar/coc_hak/bm_ulke_raporu.asp. Erişim tarihi: 01.08.06.
Lazarus RS. Emotion and Adaptation. USA: Oxford Universty Pres, 1991: 112-13.
Öngen D. Ergenlerde Sorunlarla Başa Çıkma Davranışları. Eğitim ve Bilim. 2002; 27(125): 54-61.
Punar H. 16-18 Yaş Grubu Korunmaya Muhtaç Çocukların Kaygı ve Uyum Düzeyleri. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara: 1988: 75-78.
Cılga İ. Korunmaya Muhtaç Gençlerin Sorunları ve Yetiştirme Yurtları. T.C. Başbakanlık Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü Gençlik Hizmetleri Daire Başkanlığı, Ankara: 1989: 62-68.
Washington G. 10-12 Yaş Grubu Korunmaya Muhtaç Yuva Çocuklarında Denetim Odağı Algısı ve Kendine Saygı Duygusu. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara: 1989.
Tekelioğlu FY. Yetiştirme Yurdunda Yaşayan 13-17 Yaş Grubu Okuyan Gençler ile Aileleri Yanında Yaşayan ve Okuyan Aynı Yaş Grubu Gençlerin Ergenlik Problemlerinin Karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul: 1993.
Altay S, Arancıoğlu, A, Bal C, Cihan H, Demir D, Demirat F. Yetiştirme Yurtlarında Kalan 15-17 Yaş Korunmaya Muhtaç Çocukların Sosyo-Demografik Özellikleri ve Gelişimleri. Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara: 1994.
Aslan Z, Bayır İ, Berber Ö, Çelen Ü, Gültekin MÖ, Kurşunoğlu Ö. Yetiştirme Yurdunda ve Ailesi Yanında Kalan 14-19 Yaş Grubundaki Öğrencilerin Kaygı Düzeyleri. Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara: 1994.
Özdaş Y. Yetiştirme Yurdundan Ayrılan Kız Çocuklarının Toplumsal Uyumuna İlişkin Bir Araştırma-Van Örneği. Yüksek Lisans Tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Van: 1996.
Yaşar F. Elazığ ve Malatya İllerindeki Çocuk Yuvası ve Yetiştirme Yurtlarında Kalan Korunmaya Muhtaç Çocukların Fiziksel ve Psiko-Sosyal Sorunlarının Araştırılması. Uzmanlık Tezi, Fırat Üniversitesi, Elâzığ: 1996.
Aslan B. Kurum Bakımında Bulunan Korunmaya Muhtaç Çocukların Davranış Sorunları-Adana İlinde Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara: 1997.
Erim B. Yetiştirme Yurtlarında ve Aileleri Yanında Yaşayan Ergenlerin, Benlik Saygısı, Depresyon ve Yalnızlık Düzeyleri ile Sosyal Destek Sistemleri Açısından Karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara: 2001.
Gürvardar D. Yetiştirme Yurdunda Yetişen Çocuklar ile Ana-Baba Yanında Yetişen Çocukların Umutsuzluk Düzeyinin Karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir: 2001.
Uras B. Kurum Bakımında Olan ve Ailesi Yanında Kalan Çocuklarda Öğrenilmiş Çaresizlik ile Depresyon Puanları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi, İzmir, 2001.
Gürbüz EE. Kurumda Yaşayan Korunmaya Muhtaç Çocuklarda Rorschach Testinin Kendilik Algısı Duygulanım ve Fikir Yürütme Boyutlarının İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul: 2002.
Reçber B. Bir Özsaygı Geliştirme Programının Yetiştirme Yurdunda Yaşayan Ergenlerin Özsaygı Düzeyleri Üzerinde Etkililiği. Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi, Bursa: 2002.
Patterson JM, McCubbin H, Adolescet Coping Style and Behaviors: Conceptualization and Measurement. Journal of Adolescence. 1987; 10(2): 163-86,
http://dx.doi.org/10.1016/S0140-1971(87)80086-6.
Çetin H. Yetiştirme Yurtlarındaki Adölesanların Benlik Saygıları ve Psikolojik Belirtileri. Doktora Tezi, Ankara: 2004.
Bedir E. Denizli İli 12-18 Yaş Yetiştirme Yurdu Çocuklarının Fiziksel ve Ruhsal Durumlarının Değerlendirilmesi. Uzmanlık Tezi, Denizli: 1998.
-
TÜBA-UNFPA Nüfus ve Kalkınma Stratejileri Alt Programı. Türkiye Bilimsel Akadamesi Raporları Sayı 4. 2004.
Nicolson D, Ayers H. Adolescent Problems. British: David Fulton Publishers Ltd, 2004;4-7.
Konopka G. Coping with Stresses and Strains of Adolescence. Social Development, 1980, 4: 1-17. Aktaran: Öngen, D. Ergenlerde Sorunlarla Başa Çıkma Davranışları. Eğitim ve Bilim. 2002; 27(125): 54-61.
Yigit, H. Alt ve üst sosyo-ekonomik düzey ve cinsiyet açısından ergenlik dönemi problemlerinin karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 2001.
Hutchinson RL, Tess DE. Psychosocial characteristics of ınstitutionalized adolescents: resilient or at risk. Adolescence, 1992, 27(106).
Aydın AS. Ergenlerde Stresle Başaçıkma Tarzları ile Cinsiyet ve Cinsiyet Rolleri Arasındaki İlişki. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: 2003.
Baltaş A, Baltaş Z. Stres ve Başaçıkma Yolları. 21. Baskı. Remzi Kitabevi, Ankara: 2002; 122-124.