Kıbrıs Türk Toplumunda Mevlid Geleneği

Bu araştırma, Kıbrıs Türk toplumunda mevlid geleneğinin yerini ve dini hayattaki etkilerini ortaya koymayı amaçlamaktadır. Veriler katılımlı gözlem ve gözlem yoluyla elde edilmiş, ayrıca yazılı kaynaklardan da yararlanılmıştır. Araştırma KKTC Mesarya bölgesinde yaklaşık 15000 Kıbrıslı Türkün mevlidle ilgili tutum ve davranışlarının gözlenmesi yoluyla yapılmıştır. Mevlid, Hz. Muhammed (s.a.v)’in doğum yeri, zamanı ve doğumu münasebetiyle yapılan merasimler ve okunan metinler anlamında kullanılmaktadır. Bu kutlamalar İslam dünyasının birçok yerinde yüzyıllardır yapılmaktadır. Osmanlı devletinde de ilk devirlerden itibaren icra edilmiş özellikle Süleyman Çelebi’nin meşhur mevlidi çok rağbet görmüştür. Günümüz Kıbrıs Türk toplumunda mevlid okutmak, belirli zamanlarda, sınırlı katılımla gerçekleşen mahallî uygulama olmayıp adeta toplumun tamamını kuşatan ve toplumda temel bir dini uygulama formu olarak karşımıza çıkmaktadır. Mevlid, gözlemlerimize göre, cenazesi olan hemen herkesin okuttuğu, özellikle kadınlar ve çocuklar olmak üzere geniş katılımlı bir uygulamadır. Mevlid genelde cenaze vesilesi ile okutulsa da adak, doğum vb. sebeplerle de okutulmaktadır. İcrada cami imamları yanında mahalli mevlid okuyucusu kadınlar da önemli yer tutar. Mevlidle ilgili önemli bir hususta ikramlardır. Cenaze mevlidlerinde daha zengin, ama diğerlerinde de belirli bir düzeyde olan ikramlar, Kıbrıs’a özgü hamur işleri, hellim peyniri, tatlılar, herse adı verilen keşkek türü yiyecek vb. şeklinde katılanlara sunulur. Kısaca mevlid, Kıbrıs Türk Toplumunda çok yaygın uygulama alanı ve toplum hayatında bir çok  fonksiyonu  bulunan  en  temel  dini  form  olarak karşımıza çıkmakta,  İslam  toplumlarının  pek  çoğunda  kendisine yüklenen anlamı aşmaktadır.  

___

  • Kaynaklar
  • Atalay, Talip Kuzey Kıbrıs’ta Yaygın Din Eğitimi ve Cami Hizmetleri, Lefkoşa 2003 Bilgen, Süeda, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin Gelenek Görenek ve Adetleri, suedabilgen.wordpress.comPekolcay, Necla, Mevlid( Süleyman Çelebi), Dergâh Yayınları, İstanbul 2016,
  • Dini Kavramlar Sözlüğü, “Mevlid” maddesi, Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, Dönmezer Sulhi, Toplumbilim, Beta basım yayım dağıtım, 11. Bası, İstanbul 1994 Efendi Mehmet Fevzi, Mevlid Okumanın Faziletleri, Hazırlayan, Selami Şimşek, Buhara Yayınları, İstanbul 2016El-Haseni, Seyyyid Muhammed Alevi Maliki, (2016). Mevlidi’n Nebevi’yyi Şerif, çev. H.Yiğitarslan, tarih ve basım yeri yok, Ermiş, Hacı, Kuzey Kıbrıs Türk Toplumunda Sosyal ve Dini Hayat (Mesarya Örneği), Basılmamış Doktora Tezi, Ankara. Hattar, Yusuf Muhammed, mevsuat’ül Yusufiyye, Dar’ut Takva Yayınları, Dımaşk 2015 Schimmel Annemarie, Ve Hz. Muhammed (S.A.V.) O’nun Peygamberidir…”, çeviren, Okşan Aytolu, Profil Yayıncılık, 1. Baskı, İstanbul 2007Şeker, Mehmet, Osmanlılarda Mevlid Törenleri, Diyanet İslam Ansiklopedisi, Mevlid maddesi, C.29,Özalp, N. Ahmet, Mevlid Hikâyeleri, Büyüyen Ay Yayınları, İstanbul 2014 Polat,
  • Nejla, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Yazılı Basınında Kişisel İlanlar ve Ölüm İlanları, İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 2011
  • https://haberkibris.com 21 Şubat 2012 (Sevabına mevlit okuyor)
  • www.kktcdinhizmetleri.com/basin-bulteni, 2018-Mevlid-i Nebi haftası etkinlikleri 29.11.2018 tarihli toplantıkktcdinisleri.com/kktcde-mevlid-i-nebi-haftasi-hazirlik-toplantisi-yapildi.html