Tarihin Yaşayan Şahidi: Çiğ Gölü (Mesudiye, Ordu, Türkiye)

Çiğ Gölü Ordu ili Mesudiye ilçesi Dayılı Mahallesi sınırları içerisinde bulunur. Deniz seviyesinden 1562 m yükseltide bulunan Çiğ Gölü’nün ilçe merkezine uzaklığı 23 km’dir. Gölün bulunduğu sulak alan 2016 yılında “Mahalli Öneme Haiz Sulak Alan” olarak tescillenmiştir. Tarihin sayfalarında kendine özel bir yer edinen Mesudiye ilçesinde gerçekleştirilen çalışmalarda 50’ye yakın tarihi yerleşim alanı tespit edilmiştir. Eskiden Milas/Hamidiye adlarıyla anılan Mesudiye sınırları içinde İlk Tunç Çağı’ndan itibaren yaygın yerleşim alanlarının olduğu bildirilmiştir. Çiğ Gölü’nün kenarından geçen Handeresi Antik Kervan Yolu sayesinde Çiğ Gölü ibadet ve durak yeri olarak kullanılmıştır. Yüzey araştırmalarında burada bulunan sikke ve antika parçaların M.Ö. 370-322 yılları arasında hüküm sürmüş son Helenistik Pontos Krallığının son kralı Mithradates VI Eupator’a ait oldukları anlaşılmıştır. Bu çalışmada, yerelde de çok fazla tanınmayan Çiğ Gölü’nün taşıdığı ekolojik değerinin yanı sıra literatür değerlendirmelerinden elde edilen tarihi-kültürel değerinin tanıtılması amaçlanmıştır. Çalışmada, Çiğ Gölü ve çevresinin sahip olduğu kültürel ve doğal değerleri ile rekreasyonel aktiviteler için potansiyel durumu tespit edilip, yörenin sosyo-ekonomik gelişmesine katkı sağlaması umulmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Antik Dönem, Karadeniz, Pontus, Göl, Mahalli Sulak Alan

Living Witness to History: Çiğ Lake (Mesudiye, Ordu, Turkey)

The Çiğ Lake is found in the boundaries of the Dayılı village in Mesudiye districh of Ordu City. The lake where is located at 1526 m altitude of sea level is 23 km away from the city center. The wetland located on lake was registered as a wetland having local importance in 2016. In Mesudiye district, which has a special place in the pages of history, close to 50 historical settlements have been identified in the studies carried out. Thanks to the Handeresi Antique Caravan Road passing through the edge of the Lake, Çiğ Lake was used as a place of worship and stall. The coins and antique pieces found here belonged to Mithradates VI Eupator, the last king of the last Hellenistic Pontos Kingdom, which ruled between 370-322 B.C. In this study, it is aimed to introduce the ecological value of Lake Çiğ, which is not well known in the local area, as well as the historical-cultural value obtained from the literature evaluations. In this study, it is expected that the potential of cultural and natural values and recreational activities of the Çiğ Lake and its surroundings will be determined and contribute to the socio-economic development of the region.

Keywords:

Ancient Time Black Sea, Pontus, Lake, Local Wetland, Ecotourism,

PDF

___

Akkurnaz, S. (2017). Antik Dönemde Kentleşme Olgusu ve Suyun Rolü. 2. Uluslararası Su ve Sağlık Kongresi, Eds. D. Çamur, M. Topbaş & H. İlter, 13-17 Şubat 2017, Antalya,, 147-153.
Anonim, (2018). Ordu İli 2017 Yılı Çevre Durum Raporu. T.C. Ordu Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü, ÇED İzin ve Lisans Şube Müdürlüğü, Ordu.
Arslan, M. (2007). Mithradates VI Eupator: Roma’nın Büyük Düşmanı. İstanbul: Odin Yayınevi.
Atabeyoğlu, Ö, Beyli, K. N., & Argan, A. (2017). Karadeniz’in Arkeolojik Hazinesi Kurul Kalesi Rekreasyonel Alan Potansiyeli, Ordu. Inonu University Journal of Arts and Design, 7(16), 126-140.
Aydın, H., Karakuş, H. & Meriç, B. T. (2012). Sulak Alan Yönetim Planlarında Hidroloji. Biyolojik Çeşitlilik Kongresi. 22-23 Mayıs 2012. Ankara.
Başgelen, N. (2010). Tarihi ve Arkeolojisiyle Mesudiye. İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
Bayhan, A. A. & Ekinci, İ. (2017). Geçmişten Günümüze Ordu-Milas (Mesudiye/Hamidiye) Yolu ve Bu Güzergâh Üzerindeki Bazı Eski Yapı Kalıntılarının Düşündürdükleri. II. Uluslararası Anadolu Uygarlıkları Sempozyumu (Yollar ve Köprüler), 27-28 Nisan 2017, Çorum.
DKMP, (2013). Sulak Alanlar. T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü, Hassas Alanlar Dairesi Başkanlığı, Sulak Alanlar Şube Müdürlüğü, Ankara.
Emir O. (2012). Eskiçağda Doğu Karadeniz Bölgesinin Jeopolitik Önemi. Uluslararası Karadeniz İncelemeleri Dergisi, 13(13), 9-26.
Erdoğan, N. (2003). Çevre ve (Eko) Turizm. Ankara: Erk Yayınları.
İbret, B. Ü. & Cansı, E. (2016). Kanyon Turizmi ve Ekoturizm Açısından Değerlendirilmesi Gereken Bir Yöre: Küre Ersizlerdere-Karacehennem Kanyonu. Marmara Coğrafya Dergisi, 34, 107-117.
İsayeva, S. & Kasalak, M. A. (2016). Sürdürülebilir Turizm Yönetimi Kapsamında Yer Alan Örnek Ekoturizm Uygulamaları. Çatalhöyük: Uluslararası Turizm ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1(1), 183‐200.
Karaduman, A. (2015). Buluntular ışığında Melet Havzası'nın (Ordu/Mesudiye) Tarihi ve Arkeolojik Değerleri. Ordu: Mesudiye Belediyesi.
Karakaya, B. (2018). Çiğ Gölü (Mesudiye- Ordu)’nün Ekolojik Özelliklerinin İncelenmesi. Ordu Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Ordu.
Keleş, V. (2015). Sikkeler Işığında Karadeniz'de Grek Etkisi (Güney Bölge) - The Impact of Greece on the Black Sea Region in the Light of Numismatical Evidence. In: M. Işıklı & B. Can (Eds.), International Symposium on East Anatolia—South Caucasus Cultures: Proceedings, II, 4 / 2015, Cambridge.
Kızılırmak, İ., Çifçi, İ. & Kaya, F. (2015). Sürdürülebilir Turizm Kapsamında Alternatif Konaklama İşletmelerinin Kullanılması: Yayla Evleri Örneği. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Elektronik Dergisi, 6(14), 99-109.
Koçak, Ö. (2006). Eskiçağ'da Orta Karadeniz Bölümü Madenciliği. In B. D. Erciyas. E. Koparal. (Eds.) Karadeniz Araştırmaları Sempozyum Bildirileri 16-17 Nisan 2004, Ankara. İstanbul: Ege Yayınları, 1-38.
Özsait, M. (1992). 1990 Yılında Ordu-Mesudiye Çevresinde Yapılan Yüzey Araştırmaları, Araştırma Sonuçları Toplantısı 9, Ankara: 357-376.
Özsait, M. (1993). 1991 Yılı Ordu-Mesudiye Yüzey Araştırmaları, Araştırma Sonuçları Toplantısı 10, Ankara: 311-330.
Özsait, M. (1994). 1992 Yılı Ordu-Mesudiye Yüzey Araştırmaları, XI. Araştırma Sonuçları Toplantısı, Ankara: 285-300.
Özsait, M. (2005). 2003 Yılı Amasya, Samsun ve Ordu İlleri Yüzey Araştırmaları, Araştırma Sonuçları Toplantısı 12-2, Ankara: 263-276.
SKKY, (2004). Su Kirliliği ve Kontrolü Yönetmeliği. Resmi Gazete Tarihi: 31.12.2004, Sayısı: 25687, Ankara.
Sümer, F. (1999). Oğuzlar (Türkmenler) Tarihleri, Boy Teşkilatı, Destanları. 5. Baskı, İstanbul: Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı Yayınları.
Şenyurt, S. Y. & Akçay, A. (2016). Doğu Karadeniz’in Kibelesi. Atlas Dergisi, 283, 21-23.
Taşpınar, A. (2004). Rize Tarihi. Rize: Rize Ticaret Borsası.
Türkay, C. (2001). Başbakanlık Arşivi Belgelerine Göre Osmanlı İmparatorluğu’nda Oymak, Aşiret ve Cemaatlar, İstanbul: İşaret Yayınları.
Weaver, D. B. (2001). Ecotourism as Mass Tourism: Contradiction or Reality? Cornell Hotel and Restaurant Administration Quarterly, 42(2), 104-112.