Sultanahmet Meydanı Kent Mobilyalarının Estetik, İşlevsellik ve Algılanabilirlik Ölçütlerinde Kent Dokusu ile Uyumu

Kent mobilyaları, kentsel mekan bağlamında insan ve toplum arasındaki ilişkilerde son derece belirleyici bir etkiye sahiptir. Günümüzde, kentsel tasarım uygulamalarında kent mobilyaları, mekanın ayrılmaz bir parçası olarak kabul edilmekte ve kentsel tasarım çalışmalarında kent mobilyalarının tasarımına özel bir önem verilmektedir. Kent mobilyaları, kentte yaşayanların, insanlarla, kurumlarla ve kentle ilişkilerini belirleyen, düzenleyen, sınırlayan; kentlilerin kentsel ihtiyaçlarını karşılayan donatı elemanlarıdır. Kent mobilyalarının tasarımında ve yerleştirilmesinde işlevsellik elbette önemlidir fakat kent mobilyaları tasarım aşamasında kentsel mekanın bütünlüğü içerisinde ele alınmalı, kent mobilyalarının kent kimliğinin ayrılmaz bir parçası olduğu gözden kaçırılmamalıdır. Kent mobilyaları, kentsel mekanın tarihi, çevresel ve kültürel dokusuyla birlikte değerlendirilmeli, kentsel alana estetik katan ve kentsel dokuyu zenginleştiren bir unsur olarak düşünülmelidir. Özellikle bir kentin kimliğinin taşıyıcısı olan tarihi mekanlarda kent mobilyalarının tasarımı daha özenli bir yaklaşım gerektirmektedir. Bu çalışmada kent, kentsel mekan, kentsel dış mekan kavramları açıklanarak kent mobilyaları ve kentsel mekan ilişkisi ayrıntılı olarak ele alınmıştır. Çalışmanın saha araştırması için örnek alan olarak seçilen Sultanahmet Meydanı ve civarındaki kent mobilyaları yerinde incelenmiş ve fotoğraflarla belgelenmiştir. Böylece Sultanahmet Meydanı; tasarım, uygulama ve tarihi kentsel mekana uyumları bakımından değerlendirilmiş; kent kimliği ve kent kültürü açısından tarihi mekan ve kent mobilyaları ilişkisi ortaya konulmuştur. Sonuç kısmında Sultanahmet Meydanı ve civarındaki kent mobilyalarıyla ilgili tasarım ve uygulama planında öneriler getirilmiştir.

Harmony of Sultanahmet Square Urban Furnıture wıth the Urban Fabrıc ın Terms of Aesthetıc, Functıonalıty and Perceptıbılıty Benchmarks

Urban furniture has a highly distinctive determinant effect on the human and society relations. Nowadays, in urban design applications, urban furniture is accepted as an integral part of the space; and a particular importance has been given to it in urban design works. Urban furniture is the equipment that determines and constrains the relations of urban residents, with other people, with institutions and with the city and meets the urban needs of urban residents. Certainly, functionality is important in designing and placing the urban furniture. However urban furniture should be tackled at the design stage by considering the space integrity and it should not be missed that the urban furniture is an inseparable part of the urban identity. Urban furniture must be evaluated in unison with the urban space’s historical, environmental and cultural texture; and must be considered as an enriching and aesthetic element of the urban fabric and urban space. Designing urban furniture needs a much more diligent approach, particularly in the historical places conveying the urban identity. In this study, concepts such as urban, urban space, urban outer space are evaluated and relation between the urban furniture and urban space is handled in detail. Urban furniture in and around Sultanahmet Square -which are chosen as the sample case for the field research of the this study- is investigated on site and evaluated in terms of their cohesion with the historical urban space, design and application. Also, the relation between historical places and urban furniture in terms of urban identity and culture are exhibited. As a conclusion, suggestions are made on the design and application plan regarding the furniture of Sultanahmet Square and its surroundings.

___

  • Aksu, Ö. V. (2012), “Kent Mobilyaları Tasarımında Özgün Yaklaşımlar”, İnönü Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi, 2:6, 373-386.
  • Bayraktar. N., Tekel. A. ve Ercoşkun. Y. (2008), “Ankara Atatürk Bulvarı Üzerinde Yer Alan Kentsel Donatı Elemanlarının Sınıflandırılması, Değerlendirilmesi ve Kent Kimliği İlişkisi”, Gazi Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Dergisi, 23:1, 105-118.
  • Güney. A., Erdem. Ü., Zafer. B., Hepcan. Ş. (1995), Peyzaj Konstrüksiyonu (Donatı Elemanları), E.Ü.Z.F. Yayın No: 514, İzmir.
  • Güremen, L. (2011), “Kent Kimliği ve Kent Estetiği Yönüyle Kentsel Donatı Elemanlarının Amasya Kenti Özelinde Araştırılması”, e-Journal of New World Sciences Academy, 6:2, 254-291.
  • Öztürk. K. (1991), “Kent Mobilyaları Tasarımında Bilgi-İletişim Estetiği”, KamuMekânları Tasarımı ve Kent Mobilyaları Sempozyumu, Mimar Sinan Üniversitesi.
  • Torgay, H. (2003), İstanbul’un Semtleri: Sultanahmet, İBB Yayınları, İstanbul.
  • Trancik, R. (1986), Finding Lost Space: Theories of Urban Design, Von Nostrand Reinhold, New York.