___

Arşiv Kaynakları

Başbakanlık Osmanlı Arşivi (B.O.A) (İstanbul)

Maarif Mektubi Kalemi, 272/44.

Yıldız Tasnifi, Mütenevvi Maruzat, 25/52.

Yıldız Tasnifi. Sadaret Resmi Maruzat Defteri. 12339.

Yıldız Tasnifi, Yıldız Esas Evrakı, No: 5/127; 10/34.

Yıldız Ayniyât Husûsi Evrakı, 331/100.

Yıldız Ayniyat Resmi Evrakı, 117/76.

Kitap ve Makaleler

Abdullah Cevdet, “Softalığa Dair”, İçtihad, No: 60, 1329, s. 1303-1306.

Ahmed Agayef, “Darü’l-Hilâfe’de Ma’arif-i İbtidaiye’nin Hâli ve Süret-i Islahı –I”, Sırat’ı- Müstakim, C. V, S. 113, 10. 1326, s. 151-153.

Ahmed Agayef, “Türk Âlemi-8”, Türk Yurdu, C. I, S. 18, 12 Temmuz 1328, s. 299.

A. Süleyman, “Mekteplerde Din”, Sırat’ı-Müstakim, C. VII, S. 164, 10. 1327, s. 127-129.

Ahmed Şirani, “Ahlâk-ı Umumiye’nin Selâh ve Fesadında Maarif Nezareti’nin Tesiratı”, İ’tisam, Aded: 41, 11 Eylül 1335.

Ahmed Vasfi Zekeriyya, “Müslümanlar Nasıl Mekteplere Muhtaçtır”, Sırat’ı- Müstakim, C. VI, S. 137, 4. 1326, s. 105-107.

Akyüz, Yahya, Türk Eğitim Tarihi (Başlangıçtan 1993’e), İstanbul, 1993.

Ali Haydar, “Yurt Terbiyesi”, Türk Yurdu, C. I, S. 31, 10 Kanun-ı Sani 1328, s. 124.

Alimcan İdrisi, “Mekteplerimizde Ulum-ı Diniyye Tedrisatı”, Sırat’ı-Müstakim, C. VI, S. 171, 12. 1327, s. 227-228.

Alimcan İdrisi, “Mekteplerimizde Ulum-u Diniyye Tedrisatı”, Sırat’ı-Müstakim, C. VII, S. 173, 12. 1327, s. 259-260.

Aytekin, Halil, İttihâd ve Terakki Dönemi Eğitim Yönetimi, Ankara, 1991.

Baltacı, Cahit, “Osmanlılar’da Mektep”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, C. 29, Ankara, 2004, s. 6-7.

Bozdemir, İbrahim, Osmanlı Sıbyan Mekteplerinde Eğitim ve Öğretim, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul, 1991.

Erdem, Ali Rıza, “XIX. yy.’da Osmanlı İmparatorluğu’nda Eğitim: II. Mahmut ve Tanzimat Döneminde İlköğretimde Yapılan Yenilikler ve Değerlendirmesi”, Yeni Türkiye Osmanlı Özel Sayısı, C. II, Ankara, 2000, s. 754-763.

Ergin, Osman, Türkiye Maarif Tarihi, C. I-II, İstanbul, 1977.

Erişgil, M. Emin, “Dini Terbiye, Dini Tedrisat” Milli Tâlim Terbiye Cemiyeti Mecmuası, No: 3, Mart 1334, (1918), s. 13-14.

Fatih Dersiamlarından Mirhisarlı Hafız Hüseyin, “Medrese-Mekteb”, Medrese İtikadları, No: 6, 20 Mayıs 1329, s. 18-20.

Fığlalı, Ruhi, İslâm Laiklik ve Türk Laikliğindeki Uygulamalar, Ankara, 2010.

Fortna . Benjamin C., Mekteb-i Hümayun, Osmanlı İmparatorluğunun Son Döneminde İslâm, Devlet ve Eğitim, İstanbul, 2005.

Gündüz, Mustafa, II. Meşrutiyet’in Klasik Paradigmaları, Ankara, 2007.

Hafız Baki, “Mağlubiyetimizi Dinsizlik ve Âdem-i Tesettürde Aramalıyız”, İ’tisam, Aded: 41, 11 Eylül 1335, s. 445-447.

Halide Edip, “Felâketlerden Sonra Milletler”, Türk Yurdu, C. I, S. 40, 16 Mayıs 1329, s. 290.

Hanioğlu, Şükrü, “Bilim ve Osmanlı Düşüncesi” Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Türkiye Ansiklopedisi, C. II, İstanbul, 1985, s. 346-347.

“Heybeliada Sebilü’r-Reşad Mekteb-i İbtidâisi”, Sebilü’r-Reşad, C. XI, s. 263, 12 Eylül 1329, s. 34-35.

İpşirli, Mehmet, “Enderun”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, C. 11, İstanbul, 1995, s. 185-187.

İpşirli, Mehmet, “Osmanlı Devleti’nde Harem”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, C. 16, İstanbul, 1997, s. 135-138.

İttihad ve Terakki Cemiyeti 1332 Senesi Kongresi Müzakeratıyla Bu Babda Yazılan Makalata Muhtevi Risaledir, İstanbul, 1332.

Kılıçzâde Hakkı, “Sahte Softalığa ve Dervişliğe İlân-ı Harb”, İçtihad, No: 58, 1329, s. 1279-1280.

Kırbaşoğlu, M. Hayri, “İlmihal Dindarlığının İmkânı Üzerine”, İslâmiyat, C. V, S. 4, Ankara, 2002, s. 109-124.

Kurt, Songül Keçeci, Osmanlı Devletinde Kadın Eğitimi Harem’den Mektebe, İstanbul, 2000.

“Matbuat: Mekteplerde Din Esası Üzerine Terbiye”, Sebilü’r-Reşad, C. XIV, S. 350, 10. 1331, s. 95.

Meclis-i Mebusan Zabıt Ceridesi, Devre: 3, İçtima Senesi: 3, C.3, Ankara, 1991.

Medrese ve Mekteplilerden Buldanlı Emin Ali, “Mektepliler Nazarında Medreseliler”, Medrese İtikadları, No: 9, 5 Temmuz 1329, s. 73.

Mehmed Fahreddin, “Talim ve Terbiyede Üssü’l-Esas”, Sebilü’r-Reşad, C. VIII, S. 23-205, s. 435.

Mehmed Şükrü, “Medrese Mekteb Birleşmeli” Sebilü’r-Reşad, C. XI, S. 285, 2. 1329, s. 399- 400.

Mehmedoğlu, Yurdagül, Tanzimat Sonrasında Okullarda Din Eğitimi (1883-1920), İstanbul, 2001.

“Mekteplerimiz Dinsiz, Vatansız Kimseler Yetiştirecekse Milletin Cahil Kalması Daha Hayırlıdır”, Sebilü’r-Reşad, C. XI, S. 279, 1. 1329, s. 302.

Okumuş, Ejder; Ahmet Cihan; Mustafa Avcı, Osmanlı Devleti’nde Eğitim, Hukuk ve Modernleşme, İstanbul, 2004.

Okutan, M. Çağatay, “Osmanlı Son Döneminde Düalizm ya da Lâikleşme Çabası” Yüzüncü Yılında İkinci Meşrutiyet, İstanbul, 2008.

Sarıkaya, Yaşar, Medreseler ve Modernleşme, İstanbul, 1997.

Satı (El-Husri), “Tahsil-i İbtidai Hakkında-Maarif Nezareti’nin Yeni İçtihâdı”, İçtihad, No: 67, 1329, s. 1463-1466.

Tenger, Süleyman, Rüştiye Mekteplerinin Tarihi Gelişimi ve Din Eğitimi ve Öğretimi, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara, 2005.

Toprak, Zafer, “II. Meşrutiyet’te Fikir Dergileri”, Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Türkiye Ansiklopedisi, C. I, s. 128.

Uzunçarşılı, İsmail Hakkı, Osmanlı Devleti’nin Saray Teşkilâtı, Ankara, 1988.

Varlık, Bülent, “Tanzimat ve Meşrutiyet Dergileri”, Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Türkiye Ansiklopedisi, C. I, s. 112-120.

Yakut, Esra, “Osmanlı Devleti’nde Yenileşme Sürecinde Dini Eğitim”, Prof. Dr. Turgut Akıntürk’e Armağan, İstanbul.

Zengin, Zeki Salih, Tanzimat Dönemi Osmanlı Örgün Eğitim Kurumlarında Din Eğitimi ve Öğretimi (1839-1876), İstanbul, 2004.

Ziya Gökalp, “İslâm Terbiyesinin Mahiyeti”, İslâm Mecmuası, C. I, S. 1, 30 Kanun-ı sani 1329, s. 14-16.