Ömer DÜZBAKAR

The Image of the Turkish Women in Orientalists' Travelbooks from the "Others" Point of View

Yabancı bir kültürün algılanmasında genellikle toplumsal önyargılar etkili olmaktadır. Bu algılamada da yerli kültürün üstünlüğüne inanılmaktadır. Oryantalistlerin büyük bir çoğunluğuna göre Doğu’yu Batı’dan ayıran iki temel özellik vardır. Bunlardan ilki Doğu’nun şehvetin kaynağı olmasıdır. Diğeri ise Doğu’nun barbarlığıdır. Avrupalıların yazdığı seyahatnamelerde; genellikle Osmanlı ülkesi binbir gece masallarındaki gibi yansıtılmaktadır. Avrupalıların yüzyıllar boyunca Şark hakkında yazdıkları kitapların ve seyahatnamelerin büyük kısmının konusu, Doğu’nun erotik yönü ve cinselliğidir. Avrupalı seyyahlara göre, Doğulu kadınlar baştan çıkarıcı, esrarengiz ve aldatıcıdır. Kadını ailenin bir ferdi olarak değil de “şehvetin kaynağı” olarak ele almaktadırlar. Bu çalışmada seyahatnamelerin tarihi ve ilmi değeri üzerinde durulduktan sonra oryantalistlerin başta Türk kadını olmak üzere doğulu kadınlara bakışları değerlendirilmiştir.

Ötekiler Bağlamında Oryantalist Seyahatnamelerinde Türk Kadını İmajı

Social prejudices are generally effective at the perception of an alien culture. It’s believed that the domestic culture is superior. According to the most of the orientalists there are two basic differences between the West and the East. The first one is that the East is the home of venery; the other aspect is the barbarism of the East. In travelbooks written by European sojourners the Ottoman country is represented like the countries in Elf Leile ve Leile. The major theme of many works and travelbooks written by Europeans about the East is the erotic image and queer sexuality of the East. According to European travellers, Eastern women are enticing, mysterious, and deceptive. They represent the woman as a “source of venery” and not as the number of a family. After a brief discussion about the historical and scholarly value of travelbooks, the orientalists’ views on the Eastern women especially the Turkish women are analyzed in this study.

PDF

___

BERENTJES, Sonja (2002) “XVI-XVII Yüzyıllarda Osmanlı İmparatorluğu’nda Batı Avrupalı Gezginler ve Bilimsel Çalışmalar” Türkler, vol. 11, Ankara: Yeni Türkiye Yayınları, pp. 251-259.
BULUT, Yücel (2002) Oriyantalizmin Eleştirel Kısa Tarihi, İstanbul: Yöneliş Yayınları. Bursa Court Records A 72, B 112.
BURNABY, Fred (2000) At Sırtında Anadolu, (trans. by Fatma Taşkent), 3rd ed., İstanbul: İletişim Yayınları.
BUSBECQ, Ogier Ghiselin De (1974) Türkiye’yi Böyle Gördüm, (trans. by Aysel Kurutluoğlu), İstanbul: Kervan Kitapçılık.
CELKAN, Gül (1989) “19. Yüzyılda Osmanlı Topraklarında Dolaşan Kadın Seyyahlar ve Eserlerindeki Türklerle Ilgili Intibalar”, Erdem, vol. 5, no. 15 (September, 1989), pp. 825-845.
DAVISON, Roderic H. (1993) “Türkiye’nin Batı’daki Tarihsel Imajı”, Tarih ve Toplum,(trans. by Bilge Criss), no. 109, (January, 1993), pp. 34-38.
DÜZBAKAR, Ömer (2003) XVII. Yüzyıl Sonlarında Bursa’da Ekonomik ve Sosyal Hayat, Ankara: Ankara University unpublished doctoral thesis.
EVİN, Ahmet Ö. (1975) “1600-1750 Arası Batılıların Türkiye’yi Görüşlerinde Olan Değişim” in O. Okyar (ed.), Türkiye İktisadî Tarihi Semineri, Metinler/Tartışmalar 8-12 June 1973, Ankara: Hacettepe Universitesi Yayınları, pp. 168-196.
FINDLEY, Carter V. (1999) Ahmed Mithat Efendi Avrupa’da, (trans. by Ayşen Anadol), İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
HAZARD, Paul (1981) Batı Düşüncesindeki Büyük Değişim, (trans. by Erol Güngör), İstanbul: Tur Yayınları.
HEPPNER, Harald (1987) “Aydınlanma Çağında Batılıların Türk Imajı” I. Uluslararası Seyahatnamelerde Türk ve Türk İmajı Sempozyumu, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları, pp. 107-114.
KABBANI, Rana (1993) Avrupa’nın Doğu İmajı, (trans. by Serpil Tuncer), İstanbul: Bağlam Yayınları.
KEYMAN, Fuat, MUTMAN, Mahmut and YEGENOGLU Meyda (1999) “Giriş: Dünya Nasıl Dünya Oldu?” in F. Keyman, M. Mutman and M. Yeğenoğlu (eds.), Oryantalizm, Hegemonya ve Kültürel Fark, 2nd ed., İstanbul: İletişim Yayınları, pp. 7-23.
KODAMAN, Bayram (1993) “Osmanlı Siyasî Tarihi (1876-1920)” Doğuştan Günümüze Büyük İslam Tarihi, vol. 12, İstanbul: Çağ Yayınları.
LEWIS, Bernard (1984) “Doğu’ya Giden Bazı İngiliz Seyyahları”, Tarih İncelemeleri Dergisi, (trans. by Esim Erdim, Salih Özbaran), vol. 2, pp. 245-264.
LOSCBURG, Winfried (1998) Seyahatin Kültür Tarihi, (trans. by Jasmin Traub), Ankara: Dost Kitabevi.
MONTAGU, Lady M. (1973) Türkiye Mektupları, (trans. by Aysel Kurutluoğlu), İstanbul: Kervan Kitapçılık.
MUTMAN, Mahmut (1999) “Oriyantalizmin Gölgesi Altında: Batı’ya Karşı Islam” in Fuat Keyman, Mahmut Mutman and Meyda Yeğenoğlu (eds.), Oryantalizm, Hegemonya ve Kültürel Fark, 2nd ed., İstanbul: İletişim Yayınları, pp. 25-69.
ORTAYLI, İlber (1987) “Türkler Hakkında Yazılmış Seyahatnameler” I. Uluslararası Seyahatnamelerde Türk ve Batı Imajı Sempozyumu 28.X-1.XI.1985, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları, pp. 115-132.
RACZYNSKI, Edward (1980) 1814’de İstanbul ve Çanakkale’ye Seyahat, (trans. by Kemal Turan), İstanbul: Tercüman Yayınları.
ROBINS, Kevin (1999) İmaj Görmenin Kültür ve Politikası, (trans. by Nurçay Türkoğlu), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
SAID, Edward (1999) Oryantalizm, (trans. by Selahattin Ayaz), 4th ed., İstanbul: Pınar Yayınları.
SCHCIK, Irvin Cemil (2001) Batı’nın Cinsel Kıyısı Başkalıkçı Söylemde Cinsellik ve Mekansallık, (trans. by Savaş Kılıç, Gamze Sarı), İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
SCHIFFER, Reinhold (1987) “19. Yüzyıl Seyahatnamelerinde Türk Kadını ve Türk Erkeği Imajı”, I. Uluslararası Seyahatnamelerde Türk ve Batı Imajı Sempozyumu 28.X-1.XI.1985, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları, pp. 297-309.
SPOHN, Margret (1996) Her Şey Türk Işi: Almanlar’ın Türkler Hakkındaki 500 Yıllık (Ön) Yargıları, (trans. by Leyla Serdaroğlu), İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
ŞAHİN, Gürsoy (2007) İngiliz Seyahatnamelerinde Osmanlı Toplumu ve Türk İmajı, İstanbul: Gökkubbe Yayınları.
TOTT, Baron De (1976) Türkler ve Tatarlara Dair Hatıralar, (trans. by Mehmet R. Uzmen), İstanbul: Kervan Kitapçılık.
UBICINI, M. A. (1975) Türkiye 1850: Maliye-Ordu-Millet, (trans. by Cemal Karaağaçlı), İstanbul: Kervan Kitapçılık.
ÜNLÜ, Selçuk (1982) “Jacob Philipp Falmmerayer ve 19. Asır Osmanlı Türkiyesi”, Türk Dünyası Araştırmaları, no. 16, (February, 1982), pp. 142-154.
YEĞENOGLU, Meyda (1999) “Peçeli fanteziler: Oryantalist Söylemde Kültürel ve Cinsel Fark” in M. Mutman, F. Keyman and M. Yeğenoğlu (eds.), Oryantalizm, Hegemonya ve Kültürel Fark, 2nd ed., İstanbul: İletişim Yayınları, pp.107-159.