Şiire İlişkin Felsefi Bir Soruşturma: İmkanı ve Tanımı

Öz Bu makalede şiir için bir tanımın yapılıp yapılamayacağını şiirin nasıl mümkün olduğunu inceleyerek soruşturuyoruz. Bu bağlamda ilk önce insan ve hayvan bildirişiminin bir kaşılaştırmasını verip, insan bildirişiminin mahiyetini ortaya koymaya çalışıyoruz. Bunun yanında mütehayyile yetisine ilişkin ayrıntılı bir çözümleme getiriyoruz. Sonuç olarak şiiri tahayyül edilmiş dilin (mütehayyel) mutlak öznel ifade edici görünüşü olarak tanımlıyoruz. Bu tanımın bir şeyi şiir iddiasına dâhil etmeyi sağlayabilecek yegâne mantıksal imkanı ve ontolojik zemini sunduğunu düşünüyoruz. Fakat sanatların birbirlerinin sınırları içine girebileceğini ve böylece tek bir türe ait olmayan ya da tür-aşırı olan sanat eserlerinin olabileceğini reddetmiyoruz. Bunun yanında, görsel şiir meselesini ele alıp, onun şiir olup olmadığını görsel dil iddiası üzerinden tartışıyoruz. Görsel dilin ancak ses imleri yerine görsel imler kullanılarak görsel bir dil olacağını, başka türlü bir görselliğin dil tanımının dışına çıkacağını iddia ediyoruz. Yaptığımız çözümlemelerde görsel şiirin görsel de olsa bir dile dayanmadığını, dolayısıyla bir şiir olamayacağını söylüyoruz. Bununla birlikte onun başka türden bir görsel sanat olduğunu teslim ediyoruz.

___

BOHN, Willard (2011). Reading Visual Poetry, Fairleigh Dickinson University Press: Maryland ve Plymouth.

DURUSOY, Ali (1998). Hayal, TDV İslam Ansiklopedisi, Cilt:17, İstanbul: TDV Yayınları.

Ebu Nasr Muhammed bin Muhammed el-Fârâbî (1996). İhsau’l Ulum, Hazırlayan: Ali Bû Mulhim, Beyrut: Mektebetu’l-Hilal.

Ebu Nasr Muhammed bin Muhammed Fârâbî (1990). İlimlerin Sayımı, çev: Ahmet Ateş, Ankara: MEB Yayınları.

Ebu Nasr Muhammed bin Muhammed el-Fârâbî (1995). Ârâu Ehli’l-Medinati’l-Fadıla, Hazırlayan: Ali Bû Mulhim, Beyrut: Mektebetü’l-Hilal.

HUSSERL, Edmund (1968). Logische Untersuchungen II, Birinci Kısım, Tübingen: Max Niemeyer Verlag.

İbn Sina (1966). Kitabu’ş-Şifa’ eş-Şiir, ed. Abdurrahman Bedevî, Kahire: el-Hey’etü’l-Âmme li Şuû’ni’l-Metâbi’il-Amîriyye.

ÜSTÜBAL, Murat (2010). Dirim Kurgu, Ankara: Ebabil Yayınları.

https://www.etymonline.com/word/image.

http://tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.5b816b9039b487.98119355