Jürgen Habermas'ın Müzakereci Demokrasi Teorisi ve Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Talepleri

Batılı demokrasilerde etnik, din, ırk, toplumsal cinsiyet ve cinsel yönelim temelli gruplara mensup bireyler, kolektif farklılıklarının kamusal alanda tanınması yönündeki taleplerini dile getirmektedirler. Biz bu çalışmada, toplumsal cinsiyet temelli grupların ileri sürdüğü toplumsal cinsiyet eşitliği taleplerini odağımıza alıyoruz ve Jürgen Habermas’ın müzakereci demokrasi anlayışının bu talepler için uygun bir tartışma zemini sunduğu argümanını geliştirmeye çalışıyoruz. Bu amaçla, tartışmamızın ilk bölümünde, tanınma taleplerinin demokratik kamusal müzakere süreçlerinde içerilmesi ve kamusal meseleler haline gelmesi için gerekli olan kapsayıcı katılım anlayışının temel koşullarını tartışıyoruz. Bu koşullar, kapsayıcılık, rasyonellik ve meşruiyettir. Kapsayıcılık, çıkarların, etik-siyasal söylemlerin ve adalete ilişkin ahlaksal söylemlerin kamusal tartışmalarda birlikte kapsanmasıyla; rasyonellik, katılımcıların genişletilmiş bir bakış açısından ilgili herkesin rasyonel gerekçelerle onayını alabilen normlar ve ilkeler üzerine iletişimsel anlaşmaya varmasıyla; meşruiyet ise anlaşmaya ulaşmayı amaçlayan katılımcılar arasındaki kısıtlanmamış kapsayıcı ve rasyonel tartışmaların kendisi içinde gerçekleştiği kamusal alan fikriyle ilişkilidir. Tartışmamızın ikinci bölümünde, özel alan ve kamusal alan arasında olduğu varsayılan ayrım nedeniyle kamusal tartışmaların dışında bırakılan toplumsal cinsiyet eşitsizliği temelli adaletsizliklere karşı ileri sürülen ve toplumsal cinsiyet eşitliğini amaçlayan tanınma taleplerini ele alıyoruz. Bu taleplerin, etik-siyasal söylemlerle ilişkili olan iyi yaşam ve değerlerle ve pragmatik söylemlerle ilişkili olan genelleştirilemez çıkarlarla özdeşleştirilen özel alana ilişkin meseleler olduğu ve adalet, normlar ve ortak çıkarlarla özdeşleştirilen kamusal alana ilişkin meselelerden ayrıldığı varsayılmaktadır. Buradaki tartışmada, bu varsayıma rağmen, kapsayıcı katılım anlayışı için gerekli koşulların, toplumsal cinsiyet eşitsizliklerinin katılımcıların perspektifinden kamusal meseleler haline getirilmesini mümkün kılabildiğini ileri sürüyoruz.

Anahtar Kelimeler:

Tanınma Talepleri, Toplumsal Cinsiyet Eşitliği, Özel Alan, Kamusal Alan, Müzakereci Demokrasi

Jürgen Habermas' Theory of Deliberative Democracy and Claims for Gender Equality

Individuals belonging to ethnic, religious, racial, gender and sexual orientation-based groups in Western democracies express their claims for recognition of their collective differences in the public sphere. In this study, we focus on the claims for gender equality voiced by the gender-based groups and try to develop the argument that Jürgen Habermas's understanding of deliberative democracy provides a suitable discussion ground for these claims. To this end, in the first part of our discussion, we discuss the basic conditions for inclusive participation, which are necessary for claims for recognition to be included in democratic public deliberation processes and become public issues. These conditions are inclusivity, rationality and legitimacy. Inclusivity is related to the inclusion of interests, ethical-political discourses and moral discourses about justice together in public debates. Rationality is related to the communicative agreement of participants in public debates on norms and principles that, from an expanded point of view, can receive rational justification approval from all concerned. Legitimacy, on the other hand, is related to the idea of a public sphere in which unrestrained inclusive and rational discussions between participants aiming to reach agreement take place. In the second part of our discussion, we address claims for recognition that aimed gender equality against gender inequality-based injustices that are excluded from public debate due to the supposed distinction between the private and public spheres. It is assumed that these demands are issues of the private sphere connect to the good life and values which are associated with ethic-political discourses and non-generalizable interests which are associated with pragmatic discourses, and are separated from issues of the public sphere identified with justice, norms and common interests. In the discussion here, we argue that despite this assumption, the conditions for inclusive participation can make it possible to make gender inequalities public issues from the perspective of the participants.

Keywords:

Claims for Recognition, Gender Equality, Private Sphere, Public Sphere, Deliberative Democracy,

PDF

___

Benhabib, S. & Cornell, D. (1996). Introduction: Beyond the Politics of Gender. Feminism as Critique: On the Politics of Gender (ed. S. Benhabib & D. Cornell, pp. 1-16). Minneapolis: University of Minnesota Press.

Benhabib, S. (1996). Models of Public Space: Hannah Arendt, the Liberal Tradition, and Jürgen Habermas. Habermas and the Public Sphere (ed. C. Calhoun, pp. 73-99). Cambridge, Massachusetts&London: The MIT Press

Benhabib, S. (1997). The Embattled Public Sphere: Hannah Arendt, Juergen Habermas and Beyond. Theoria: A Journal of Social and Political Theory, No. 90, 1-24

Benhabib, S. (1999a). Demokratik Moment ve Farklılık Sorunu (çev. Z. Gürata ve C. Gürsel). Demokrasi ve Farklılık: Siyasal Düzenin Sınırlarının Tartışmaya Açılması (ed. S. Benhabib, ss. 11-35). İstanbul: Demokrasi Kitaplığı.

Benhabib, S. (1999b). Müzakereci Bir Demokratik Meşruiyet Modeline Doğru. (çev. Z. Gürata ve C. Gürsel, Çev.). Demokrasi ve Farklılık: Siyasal Düzenin Sınırlarının Tartışmaya Açılması (ed. S. Benhabib, ss. 101-140). İstanbul: Demokrasi Kitaplığı.

Benhabib, S. (2002). The Claims of Culture: Equality and Diversity in the Global Era. New Jersey: Princeton University Press.

Benhabib, S. (2005). Eleştiri, Norm ve Ütopya: Eleştirel Teorinin Temellerine Dair Bir İnceleme (çev. İ. Tekerek). İstanbul: İletişim

Benhabib, S. (2007). Situating the Self: Gender, Community and Postmodernism in Contemporary Ethics. Cambridge: Polity Press

Dryzek, J. (2002). Deliberative Democracy and Beyond: Liberals, Critics, Contestations. New York: Oxford University Press.

Fraser, N. (1997). Introduction. Justice Interruptus: Critical Reflections on the “Postsocialist”Condition. New York and London: Routledge.

Fraser, N. (2004). Kamusal Alanı Yeniden Düşünmek: Gerçekte Varolan Demokrasinin Eleştirisine Bir Katkı (çev. M. Özbek ve C. Balcı). Kamusal Alan (ed. M. Özbek, ss.103-133). İstanbul: Hil Yayın

Fraser, N. (2006). İhtiyaçlar Mücadelesi: Geç Kapitalizmin Siyasal Kültürünün Sosyalist-Feminist Açıdan Eleştirisi (çev. A. T. Kılıç). İstanbul: Agora Kitaplığı.

Fraser, N. (2013). Fortunes of Feminism: From State-Managed Capitalism to Neoliberal Crisis. London and New York: Verso

Habermas, J. (1989). Towards a Communication Concept of Rational Collective Will-Formation. Ratio Juris, 2 (2), 144-154

Habermas, J. (1991). Discourse Ethics: Notes on a Program of Philosophical Justification. The Communicative Ethics Controversy (ed. S. Benhabib and Fred Dallmary, pp. 60-111). Cambridge, Maasachusetts and London: The MIT Press.

Habermas, J. (1992). Legitimation Crisis (trans. by T. McCarthy). Cambridge: Polity Press.

Habermas, J. (1998). Struggles for Recognition in the Democratic Constitutional State. The Inclusion of the Other: Studies in Political Theory (ed. C. Ciorin and P. D. Greiff, pp. 203-239). Cambridge, Massachusetts: The MIT Press.

Habermas, J. (1999). Demokrasinin Üç Normatif Modeli (çev. Z. Gürata ve C. Gürsel). Demokrasi ve Farklılık: Siyasal Düzenin Sınırlarının Tartışmaya Açılması (ed. S. Benhabib, ss. 37-51). İstanbul: Demokrasi Kitaplığı.

Habermas, J. (2018). Kamusallığın Yapısal Dönüşümü (çev. T. Bora ve M. Sancar). İstanbul: İletişim Yayınları

Habermas, J. (2019). İletişimsel Eylem Kuramı (çev. M. Tüzel). İstanbul: Alfa

Habermas, J. (2020). Söylem Etiği (çev. S. Coşkun). Ankara: Fol

Phillips, A. (2015). Demokrasinin Cinsiyeti (çev. A. Türker). İstanbul: Metis Yayınları

Squires, J. (2008). Deliberation, Domination and Desicion-making. Theoria: A Journal of Social and Political Theory, No: 117, 104-133

Young, I. M. (1990). Justice and the Poltics of Difference. New Jersey: Princeton University Press.