Hayvan Haklarına Yönelik Temel Görüşler ve Yanılgıları

Öz Bu makalede hayvan hakları savunucularının görüşlerini ele alıp birbirleri ile farklarını ortaya koymakla birlikte onların insan-merkezciliğe yönelttikleri temel eleştirilerine de değinilecektir. Burada hayvan hakları savunucularının insan-merkezci düşünce biçimine getirdiği en temel eleştiri etiğin sınırlarının genişletilmesi gerekliliğidir. Hayvan hakları savunucularından bazıları yalnızca duyarlı hayvanları bu sınıra dahil ederken ki bunlardan en önemlisi Peter Singer’dır başka bazıları ise öznel bir yaşama sahip olmayı, yani kendi dünyasına sahip olmayı bu sınıra dahil eder ki bu düşünürlerden en önemlisi de Tom Regan’dır. Ancak burada hayvan hakları savunucularının insan-merkezci düşünce biçimine getirdikleri eleştirilerin aynısını onlara da getirmek mümkün gözükmektedir. Bu bakımdan bu düşünürlerin eleştirdikleri düşünce biçiminden kurtulamadıklarını göstermek bu makalenin temel amacı olacaktır.

Anahtar Kelimeler:

İnsan-Merkezcilik, Etik, Hayvan Hakları, Peter Singer, Tom Regan

PDF

___

ARISTOTELES (1983). Politika, çev. Mete Tunçay, Ankara: Remzi Kitapevi.

AQUINAS, Saint Thomas (1920–1925). The ‘Summa Theologica’ of St. Thomas Aquinas, Translated by Fathers of the English Dominican Province, 22 vols., London: Burns Oats and Washbourne.

CALLICOTT, J Baird (2012). “Intrinsic and Instrumental Value” Encyclopedia of Applied Ethics, Ed. Ruth Chadwick, pp. 760-768, London: Elsevier Inc.

CALLICOT, J. Baird (1984). “Non-Anthropocentric Value Theory and Environmental Ethics”, American Philosophical Quarterly, 21(4)/2012: 299-309.

DERRIDA, Jacques (2002). “The Animal That Therefore I Am (More to Follow)”, trans. by David Wills, Critical Inquiry, 28(2)/2002: 369-418.

DESCARTES, Rene (1991). The Philosophical Writings of Descartes, ed. John Cottingham et al,. 3 vols. Cambridge: Cambridge University Press.

GORALNIK, L. Nelson; Michael P. (2012). “Anthropocentrism”, Encyclopedia of Applied Ethics, Ed. Ruth Chadwick, Callahan and Singer, pp. 145-155, Massachussetts: Academic Press.

KANT, Immanuel (1991). The Metaphysics of Moral, trans. by Mary Gregor, Cambridge: Cambridge University Press.

KANT, Immanuel (1997). Lectures on Ethics, trans. by Peter Heath, ed. Peter Heath & J. B. Schneewind, Cambridge: Cambridge University Press.

KANT, Immanuel (2002). Ahlak Metafiziğinin Temellendirilmesi, çev. İoanna Kuçuradi, Ankara: TFK Yayınları.

MINTEER, Ben A. (2009). “Anthropocentrism”, Encyclopedia of Environmental Ethics and Philosophy, ed. J. Baird Callicott & Robert Frodeman, New York: GALE.

REGAN, Tom (2003). Animal Rights, Human Wrongs, Oxford: Rowman & Littlefield Publishers, Inc.

ROLSTON, Holmes (2012). A New Environmental Ethics: The Next Millennium for Life on Earth, New York: Routledge.

PLUHAR, E. (2012). “Animal Rights” Encyclopedia of Applied Ethics, ed: Ruth Chadwick, Callahan and Singer, Massachusetts: Academic Press.

SINGER, Peter (2011). Practical Ethics, New York: Cambridge University Press.

SINGER, Peter (2002). Animal Liberation, New York: Ecco Press.

STEINER, Gary (2005). Anthropocentrism and Its Discontents, Pittsburgh: University of Pittsburgh Press.

UEXKÜLL, Jakob Von (2010). A Foray İnto The Worlds of Animals and Humans, Translated by Joseph D. O’neill, Minneapolis-London: The University of Minnesota Press.

VARNER, Gary (2001). “Sentientism”, A Companion to Environmental Philosophy, ed. by Dale Jamieson, pp. 192-203, Massachusetts: Blackwell Publishers.